Page 238 - ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ
P. 238

Ш.И. МУСТАфАКУЛОВ        ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ                                            ЎЗБЕКИСТОН  ҲУДУДЛАРИНИНГ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБА-               4 - Б О Б
                                      НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ                                      ДОРЛИГИНИ  ОШИРИШНИНГ АСОСИЙ ЙЎНАЛИШЛАРИ
             ўзгармас  эффектлар  модели  ёрдамида  ҳисобланган  параметрлар  асосли                             Мазкур жадвалда акс этганидек, асосий воситалар қиймати билан са-
             (эффектив) ҳисобланади ва шу моделдан фойдаланилади. Хаусман статис-                             ноат маҳсулотлари ҳажми, хизмат кўрсатиш ҳажми ва ўртача иш ҳақи
             тикаси тақсимотига бўй сунади ва қуйидагича ҳисобланади:                                         ўртасида юқори боғлиқлик мавжуд эканлигини инобатга олиб, моделдан

                                                           –1
                                   H = (β  – β )` (V  – V ) (β  – β )                                         саноат, қишлоқ ҳўжалиги ва хизмат кўртсатиш омиллари чиқриб ташлан-
                                                    c
                                         c
                                              e
                                                                    e
                                                               c
                                                         e
                                                                                                              ди. шунингдек, аҳоли сони билан иш билан бандлар ҳамда иқтисодий
                 Бунда,                                                                                       фаол аҳоли сони юқори боғликликка эга эканлигини кузатган ҳолда, энг
                 β – ўзгармас эффектлар модели ёрдамида ҳисобланган параметрлар                               юқори боғлиқлик коэффициентини намоён этган иқтисодий фаол аҳоли
                  c
             (асосли баҳо) нинг коэффициент вектори;                                                          сони танланди.
                 β  – тасодифий эффектлар модели ёрдамида ҳисобланган параметр-                                                                                             4.4.3 - ж а д в а л
                  e
             лар (эффектив баҳо) нинг коэффициент вектори;                                                                 y  = x¢  β + z¢ α + ε it   панел модели параметрларини
                                                                                                                                         i
                                                                                                                                  it
                                                                                                                            it
                 V  – асосли баҳонинг ковариация матрицаси;                                                                               ҳисоблаш натижалари
                   c

                                                                                                                                                          (2)
                 V  – эффектив баҳонинг ковариация матрицаси.                                                    Эрксиз ўзгарувчи: linv     (1)      Кластерланишга     (3)         (4)
                   e
                                                                                                                                                                     Ўзгармас
                                                                                                                                           Йиғма
                 Тушириб қолдирилган кузатилмайдиган хетерогенлик ҳисобига Экк                                                             модел     бардош йиғма   эффектлар   Тасодифий

                                                                                                                                                                                эффектлар
             усули ёрдамида ҳисобланган β коэффициентлари нотўғри спецификаци-                                                                          модел
             ялангалиги боис, асосли ва эффектив бўлмайди.                                                      linc_pc                   0.395***       0.395        0.623***    0.650***
                 икки  регрессор  ўртасида  корреляцион  коэффициент  юқори  бўлган                                                       (0.0731)      (0.244)       (0.107)     (0.0918)
             ҳолларда, мультиколлинарлик муаммоси бўлмасада, юқори корреляция                                   lhigher                   0.425***       0.425        0.0238       0.181
             коэффициенти  эконометрик  моделни  ҳисоблашда  ушбу  регрессорлар                                                            (0.141)      (0.246)       (0.187)     (0.148)
             стандарт хатоларини ошириб юборади. Модел учун ўзгарувчиларни тан-                                 lroads                    0.358***       0.358         0.686      0.625*
             лашда ўзаро корреляцияси юқори бўлган ўзгарувчи танланади. шу боис-                                                           (0.119)      (0.352)       (0.991)     (0.350)
             дан моделда таҳлил этилган 13 та ўзгарувчидан эрксиз ўзгарувчилар си-                              lassets                   0.829***      0.829**       0.232*      0.299**
             фатида 7 таси танлаб олинди. Танлаб олишимиз учун қуйидаги жадвалда                                                           (0.118)      (0.298)       (0.139)     (0.133)
             акс этган маълумотларга асосланилди.                                                               grpg                      0.00633*      0.00633      0.00614**   0.00584**
                                                                            4.4.2 - ж а д в а л
                                                                                                                                          (0.00380)    (0.00516)     (0.00298)   (0.00291)
                                         Корреляция матрицаси
                                                                                                                lind                      -0.128**      -0.128        0.178*       0.118
              Ўзгарувчилар   linv   linc_pc  lhigher  lroads  lassets   lgrp   lind   lagri   lserv   lpop  leco_active  lempl lwage       (0.0627)     (0.0791)      (0.102)     (0.0874)
              linv        1                                                                                     leco_active                0.190**       0.190         0.734       0.225
              linc_pc   0.7434   1                                                                                                        (0.0759)      (0.223)       (0.754)     (0.252)
              lhigher   -0.0078  0.0505   1                                                                     Constant                  -7.974***     -7.974***     -11.75     -8.713***
              lroads    0.4786  0.053  -0.1788   1                                                                                         (0.921)      (2.223)       (7.537)     (2.544)
              lassets    0.891  0.7369  -0.1393  0.5165   1                                                     Кузатишлар сони             195          195           195         195
              lgrp      0.8751  0.7651  -0.1186  0.4371  0.9294   1                                             R-квадрат                  0.928         0.928         0.958
              lind      0.7155  0.629  -0.3888  0.3207  0.8624  0.873   1                                       Ҳудудлар сони                                           13          13
              lagri      0.723  0.7347  0.1153  0.2006  0.7305  0.899  0.6869   1                               Standard errors in parentheses: *** p<0.01, ** p<0.05, * p<0.1
              lserv     0.8508  0.7808  -0.0546  0.416   0.8857  0.9711  0.7976  0.9253   1                      Йиғма  моделлар  (1-,2-моделлар)  Экк  усули  ёрдамида  ҳисобланди.
              lpop      0.3506  -0.0257  0.0183  0.5005   0.39   0.5308  0.3669  0.5527  0.5536   1              Биринчи йиғма моделда аҳоли жон бошига даромадлар, олий маълумот-
              leco_active   0.4176  0.0688  -0.1234  0.5149  0.4649  0.6213  0.508   0.614   0.6305  0.9735   1          лиларнинг улуши, инфраструктура, мамлакатимизда мавжуд асосий фон-
              lempl     0.4183  0.0704  -0.1301  0.5119  0.4657  0.6238  0.5121  0.6173  0.6327  0.972   0.9999   1      длар қиймати ва иқтисодий фаол аҳоли сони инвестициялар ҳажмига 1%
              lwage     0.7951  0.974  0.0603  0.1119  0.8033  0.7933  0.6598  0.727   0.804  0.0195   0.0968   0.098  1  (иқтисодий фаол аҳоли сони учун 5%) статистик муҳимлик даражасида


                                                  2                                                                                                2
   233   234   235   236   237   238   239   240   241   242   243