Page 266 - ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ
P. 266
Ш.И. МУСТАфАКУЛОВ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ COVID-19 ПАНДЕМИЯСИ ШАРОИТИДА КАМБАҒАЛЛИК, ХАЛҚАРО 5 - Б О Б
НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ АЛОҚАЛАР ВА ОЗИҚ-ОВҚАТ ХАВФСИЗЛИГИ МАСАЛАЛАРИ
барин, давлат бошқаруви тизимида «бир дарча» тамойилини жорий БМТ таҳлилчилари дунёнинг ўртачадан паст даромадли мамлакатлар
этади. орасида Ўзбекистоннинг бундай натижага эришишини ижобий баҳолади.
Тадбиркорлик субъектларининг статистика ҳисоботларни тақдим эти- Энг эътиборлиси, Ўзбекистоннинг «Электрон ҳукумат» ривожланиши-
ши, божхона расмийлаштируви, лицензиялар, рухсатномалар, сертифи- нинг асосий таркибий мезонлари ҳисобланган онлайн хизмат кўрсатиш
катлар олиши жараёнларида электрон ҳужжат айланиши тизимига ўти- индекси (OSI) 0,79 коэффициент ва инсон капитали индекси (HCI) 0,73
лади. шу билан бирга, электрон тижорат, коммунал хизматларни ҳисобга коэффициентни ташкил этди.
олиш, назорат қилиш ва улар учун ҳақ тўлашнинг автоматлаштирилган Бинобарин, электрон иштирок рейтингида (EPI) Ўзбекистон 0,75 ко-
тизимлари кенг татбиқ этилади. эффициент билан дунёда 59 ўринни ва Марказий осиёда Қозоғистондан
айни пайтда юртимизда ягона интерактив давлат хизматлари пор- кейин 2-ўринни эгаллаб турибди.
тали (my.gov.uz), Қонунчилик ҳужжатлари таъсирини баҳолаш тизими Бу дунёдаги ўртача даража – 0,56 ва осиёдаги – 0,61 даражасидан
портали (regulation.uz), Ўзбекистон Республикаси Президентининг вир- бирмунча юқорилиги барчамизни қувонтиради.
туал қабулхонаси ва бошқа қатор электрон платформа ва инфратузилма- Лекин Ўзбекистонда телекоммуникация инфратузилмаси индекси
лар ишга туширилган. Бу эса Ўзбекистонда «Электрон ҳукумат» тизими (TII) пастлигича (0,33) қолмоқда. Бу мамлакатимизда телекоммуника-
босқичма-босқич жорий қилинаётганидан далолатдир. циялар соҳасида ва «Электрон ҳукумат» инфратузилмасини ривожлан-
4-саноат инқилоби. европа иттифоқининг тадқиқотлари натижа- тириш борасида кечиктириб бўлмайдиган таъсирчан чоралар кўриш ло-
ларига кўра, тўртинчи «саноат инқилоби» шароитида 2020 йилда 15 та зимлигидан далолат беради.
ривожланган ва ривожланаётган мамлакатда 5 миллион киши ўрнида ро- шу билан бирга, рақамли иқтисодиётга ўтишга тўсқинлик қилаётган
ботлар ишлаши мумкин. Бу эса, шунча ишсиз аҳоли қатлами пайдо бўла- қатор муаммо ва камчиликлар ҳам мавжуд. Президентимиз таъбири би-
ди, дегани ҳамдир. лан айтганда, аксарият вазирлик ва идоралар, корхоналар рақамли тех-
Энг катта йўқотиш еининг ўзида кузатилиши ҳам тахмин қилиняпти. нологиялардан мутлақо йироқ. «Электрон ҳукумат» тизимини, амалга
негаки, бу ерда иш ўринларининг автоматлашув даражаси анча юқори. оширилаётган дастурлар ва лойиҳаларни танқидий қайта кўриб чиқиб,
келажакда 10 иш ўрнидан 9 тасига рақамли билим ва кўникмаларга эга барча ташкилий ва институционал масалаларни комплекс ҳал этиш за-
мутахассислар талаб этилади. Ҳозир европа иттифоқи мамлакатларида рур. Хусусан, давлат ахборот тизимларини ривожлантиришнинг ягона
меҳнат қилаётган 16-74 ёшгача бўлган аҳолининг 44 фоизи ушбу кўник- принциплари ишлаб чиқилмаган. Ушбу соҳадаги тадбирлар эса ўзаро ва
маларга эга. шу боис, еи комиссияси «саноат инқилоби»нинг салбий бошқа ахборот тизимлари билан узвий боғланмаган ҳолда амалга ошири-
оқибатларини бартараф қилиш мақсадида бир қанча дастурларни ишлаб ляпти. «Электрон ҳукумат» инфратузилмаси лозим даражада ривожлан-
чиқишга киришган. маган. Бу давлат хизматларини кўрсатиш ҳамда идоралараро электрон
Булардан биринчиси ишчи кучининг рақамли технологияларни ўз- ҳамкорлик қилишда акТни кенг қўллашга таъсир кўрсатмоқда.
лаштириши, ахборот-коммуникация технологияларидан фойдаланиш Президентимизнинг «2017–2021 йилларда Ўзбекистон Республика-
малакасини оширишга қаратилган инновацион таълим тизимини йўлга сини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар
қўйиш ва модернизациялашга қаратилгандир. стратегиясини «илм, маърифат ва рақамли иқтисодиётни ривожланти-
«Электрон ҳукумат» ривожланиши индексида Ўзбекистон мавқеи риш йили»да амалга оширишга оид давлат дастури тўғрисида»ги Фар-
2016 йилда 0,54 коэффициентни, яъни «ўртача»дан «юқори» ўсиш монида ана шу муаммолар ечимига доир аниқ вазифалар белгиланган.
даражасини ташкил этди. 2018 йилда ўтказилган охирги баҳолаш нати- идоралараро электрон ҳамкорликни ривожлантириш, кўрсатилаётган
жалари бўйича эса бу кўрсаткич 0,62 коэффициентгача ошди, натижа- электрон давлат хизматлари сифатини ошириш ва рўйхатини кенгайти-
да рейтингда иштирок этган 193 та мамлакат ўртасида Ўзбекистон 81 риш, аҳоли ва тадбиркорлик субъектлари билан бевосита алоқасиз ўзаро
ўринни эгаллади. Мазкур кўрсаткич 2014 йилга қиёслаганда қарийб 20 муносабатларни амалга ошириш шаклларини кенг қўллашга оид чора-
поғона юқоридир. тадбирлар шулар жумласидан.
2 2
