Page 284 - ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ
P. 284
Ш.И. МУСТАфАКУЛОВ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ COVID-19 ПАНДЕМИЯСИ ШАРОИТИДА КАМБАҒАЛЛИК, ХАЛҚАРО 5 - Б О Б
НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ АЛОҚАЛАР ВА ОЗИҚ-ОВҚАТ ХАВФСИЗЛИГИ МАСАЛАЛАРИ
юзага чиқадиган рискларни пасайтириш чораларини кўриши мақсадга
мувофиқ ҳисобланади.
2. касаначилик меҳнат турини ривожлантириш керак. Бунда замона-
вий машиналар, ускуналар, хом ашё ва материалларни харид қилиш учун
молиявий ресурслардан фойдаланиш имкониятини яратиш даркор. ка-
саначиларга буюртмачилар топишига, тадбиркорлик субъектлари билан
кооперациясини кенгайтиришга кўмаклашиш зарур.
шунингдек, ишга жойлашишга муҳтож шахсларга касбий тайёргар-
лик, қайта тайёрлаш ва малака ошириш тизимини кенгайтириш, бозор
эҳтиёжларини ҳисобга олган ҳолда, мақбул шарт-шароитлар яратишга
йўналтирилган чоралар кўриш фойдадан холи бўлмайди.
аҳоли реал даромадлари ва харид қобилиятини ошириш, бунинг учун
ижтимоий меҳнат тақсимотини тўғри йўлга қўйиш орқали жон боши-
■ аҳолининг кенг қатламлари ўртасида «рақамли саводхонлик»ни га тўғри келадиган товар ва хизматлар ишлаб чиқариш ҳажмини, яъни
тарғиб килиш ва кенгайтириш, уларни ахборот технологияларини меҳнат унумдорлигини кескин ошириш даркор.
ўзлаштиришга жалб қилиш мақсадида ўқув юртларида семинар, камбағаллик ҳолатида ёки чегарасида яшаётган аҳоли қатламини
курслар ва бошқа тадбирларни ўтказиш; қашшоқликдан чиқариш учун ажратилаётган имтиёзли кредитлар ва
■ рақамли иқтисодиёт соҳасида меъёрий-ҳуқуқий базани аҳоли томорқаларидан мақсадли фойдаланишда микрокластер тузилма-
мустаҳкамлаш ва қонунчилик ҳужжатларини такомиллаштириш, ларини яратиш мақсадга мувофиқдир.
шунингдек, «стартап» тушунчаси, фаолияти, венчур фондлари 3. Дунё мамлакатлари томонидан вируснинг тарқалишининг олдини
орқали уларни молиялаштиришнинг ҳуқуқий асосларини яратиш; олиш бўйича кўрилаётган чоралар туфайли озиқ-овқат маҳсулотлари так-
■ рақамли иқтисодиёт талабларига жавоб берадиган меҳнат бозори- лифи қисқариб боради. натижада нархлар қимматлашиши вужудга кела-
ни ташкил этиш ва унинг мобиллигини ошириш, янги технология- ди. карантиннинг чўзилиши эса, озиқ-овқат маҳсулотлари логистикаси-
ларни тезкорлик билан ўзлаштириш учун мутахассислар малакаси- да муаммоларнинг янада кескинлаштириб, «хом ашё етказувчи – ишлаб
ни ошириб бориш; чиқарувчи – истеъмолчи» ўртасидаги занжир ҳалқасидаги узилишлар
■ рақамли иқтисодиёт соҳасидаги халқаро ҳамкорликни мустаҳ- сонини келтириб чиқаради.
камлаш, етакчи халқаро технологик компаниялар билан ўзаро Энг катта муаммо ана шунда. Чунки не-не машаққатлар, катта ха-
ҳамкорликдаги лойиҳаларни амалга ошириш, шу жумладан, ин- ражатлар эвазига яратилган қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини сотиш,
новацион ишланмалар бўйича замонавий илмий-ишлаб чиқариш уларни истеъмолчиларга ўз вақтида етказиб бериш ва ундан даромад
лабораторияларини ташкил этиш. кўриш жараёнлари узлуксизлигини таъминлаш иқтисодиётни ҳаракатга
Халқаро тажриба шундан далолат бермоқдаки, бугунги кунда рақамли келтирадиган асосий кучлардан бири ҳисобланади.
технологиялар асосан илмий ҳамжамият ва хусусий секторда жадал карантин сабаб чегаралар ёпилган даврда жуда катта ҳажмдаги қишлоқ
ривожланмоқда. шунинг учун давлат, айнан, ушбу соҳаларда иннова- хўжалиги маҳсулотларининг туриб қолиши ва уларни узоқ вақт сақлаб
цион лойиҳалар ва IT-компанияларни қўллаб қувватлаган ҳолда қулай қолиш ортиқча меҳнат ва харажатни талаб этади. Бундай ҳолатларда,
экотизимни яратиши лозим. шунингдек, давлат инновацион ва рақамли улардан тезроқ воз кечишга ҳаракат қилинади.
экотизимни қўллаб-қувватлаш соҳасида рақамли таълимнинг замонавий оқибатда эса, дунё озиқ-овқат маҳсулотлари бозорида дисбаланс ву-
методларини қўллаб-қувватлаши, инновацион хизматларни самарали жудга келиб, қайсидир мамлакатларда керагидан ортиқча маҳсулотлар,
тартибга солиш нормаларини ишлаб чиқиши, янги бозорларни ўзлашти- қайсидир мамлакатларда эса, товарлар тақчиллиги вужудга келади. Ўз-
ришда кўмаклашиши ҳамда технологик жараёнларнинг чуқурлашувида ўзидан бундай ҳолатда барча томон ютқазади.
2 2
