Page 84 - ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ
P. 84
Ш.И. МУСТАфАКУЛОВ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ МАМЛАКАТ ҲУДУДЛАРИНИНГ ИЖТИМОИЙ-ИҚТИСОДИЙ, 2 - Б О Б
НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ ИННОВАЦИОН-ИНВЕСТИЦИОН САЛОҲИЯТИ
Маълумотлар шуни кўрсатадики, барча хорижий мамлакатларда мо- ган хорижлик олимлар: абалкин Л.и., анчишкина в.Д., андриянова
тивлар ичида биринчи ўринни олган омил юқори ички бозорга, юқори в.Д., Задоя а.н., Мочалова Б.М., Румянцева а.М., Сулашкина С.С. ва
иқтисодий ўсиш суръати ва барқарор ички ижтимоий-сиёсий ҳолатга эга бошқалар.
бўлган ХХР каби мамлакат билан халқаро ҳамкорлик қилишнинг уму- шунингдек, тармоқларнинг иқтисодий салоҳияти деган тушунчани
мий истиқболлари эгаллаган. алоҳида иқтисодий субъект сифатида қараш лозимлигини таъкидлаган
иккинчи ўринни эса, ривожланган мамлакатлар нуқтаи назаридан то- ва ундан самарали фойдаланиш йўлларини илмий-услубий ва назарий-
вар ва хизматларни ишлаб чиқариш бўйича ассортименти кам, ҳажми эса амалий тадқиқотларида баён этган олимлар: авдеенко в.н., адамеску
етарли бўлмаган, аммо миллиард аҳолига эга бўлган мамлакатнинг ички а.а., андреев к.е., Баяндурян Г.Л., Богомолова в.а., шевченко и.в.,
бозори. Учинчи ўринни – малакаси ва маълумот даражаси пастроқ, аммо яковлев в.М. ва бошқалар.
интизомли ва меҳнатсевар халқи бор, арзон ишчи кучига эга бўлган мам- Мамлакатнинг иқтисодий салоҳиятини баҳолаш ва ҳудудларнинг
лакатлар эгаллаган. Бундан кейинги ўринда: иқтисодий ресурсларидан фойдаланиш самарадорлигини ҳисоблаш
■ хорижий инвесторлар учун жозибадор бўлган солиқ имтиёзининг бўйича ўқув ва илмий-услубий изланишларини чоп этган олимлар: аган-
мавжудлиги; бегян а.Г., анимица е.Г., Гранберг а.Г., исаев Э.а., нестеров в.П., Хоф-
■ ишлаб чиқариш кучларининг бозорларга яқинлиги; фман Г.С. ва бошқалар.
■ бой хом ашё салоҳиятига эгалиги; Ҳудудларнинг иқтисодий салоҳиятини шу ҳудудларда мавжуд бўлган
■ жиноятчиликнинг паст даражаси; ресурслар орқали баҳо бериш ҳамда ҳудудларнинг салоҳиятидан фой-
■ ЭиҲларга кириш-чиқишдаги қаттиқ интизом; даланишда мавжуд бўлган иқтисодий-институционал, ахборот-таҳлил
■ капитал қабул қилувчи давлат билан узоқ муддатли муносабатлар муҳитининг таъсир кўрсатиши бўйича ўзининг замонавий қарашларини
ўрнатилгани; баён этган ва бу борада бир қанча усул ҳамда услубларни ишлаб чиққан
■ корпорациянинг умумий стратегиясини давом эттиришнинг имко- олимлар: Бильчак в.С., Дармилова Д.Ж., Бармин Д.а., Беркалиев Т.н.,
нияти; Блеха Ю., Гетца У., крушвица Л., Фабоцци Ф.Дж. ва бошқалар.
■ экспорт базаси; Ҳудудларни комплекс ривожлантиришда ҳудудларнинг рақобатбар-
■ малакали ходимларнинг мавжудлиги; дошлиги, ҳудудий-саноат комплексларини ижтимоий-иқтисодий мо-
■ маҳаллий хом ашёдан фойдаланиш имконияти; деллаштириш, Ўзбекистон иқтисодиётининг ҳудудий ривожланишини
■ мамлакатдаги бошқарувчиларнинг либераллиги; тартибга солиш, регионал ривожланишнинг асосини ишлаб чиқиш ва ме-
■ арзон ижара ҳақи. 1 тодологиясини яратиш бўйича илмий тадқиқотлар олиб борган маҳаллий
Юқорида келтирилган сабаблардан келиб чиқиб, мамлакатнинг ижти- олимлардан: Саидова Г.к., Содиқов а.М., Ғуломов С.С., имомов ш.Б.,
1
моий-иқтисодий салоҳиятини (МииС) илмий жиҳатдан тадқиқ қилиш, назаров ш.Х. ва бошқаларни келтириш мумкин.
у билан боғлиқ бўлган тушунчаларнинг иқтисодий моҳиятини очиб бе- шунингдек, инвестицияларни молиялаштиришнинг бозор меха-
риш ва илмий-услубий баҳо бериш долзарб масалалардан ҳисобланади. низмларини жорий этиш, хорижий инвестициялар иштирокидаги кор-
Чунончи, айтиб ўтилган жузъий фикр ва масалаларнинг туб моҳиятини хоналар фаолиятини рағбатлантиришнинг молия-кредит механизмини
очиб беришда бир қанча иқтисодчилар, социологлар ва сиёсатчи олимлар
сабабий боғлиқликда ўз тадқиқотларини олиб боришган. Муаллифлар 1 Саидова Г.К. основные меры антикризисной программы Узбекистана и ожидаемый эффект
жумласида қуйидагиларни келтириб ўтиш ва уларнинг илмий тадқиқот от ее реализации // Материалы международной конференции «Мировой финансово-экономи-
йўналишларини гуруҳлаган ҳолда тақдим этиш жоиздир. ческий кризис, пути и меры по его преодолению в условиях Узбекистана». – Т.: 2009.; основы
регионального развития: теория, методология, практика // Монография. – Т.: IQTISOD-МOLIYA,
Мамлакатнинг иқтисодий салоҳияти, унинг мазмун-моҳияти ва 2005. 280 с.; Гулямов С.С. Моделирование социально-экономического развития территориаль-
амалиётда қўлланилиш соҳасини ўз илмий изланишларида очиб бер- но-промышленных комплексов. – Т.: «Фан», 1980. 194 с.; Имамов Ш.Б. Регулирование терри-
ториального развития экономики Узбекистана: автореферат диссертации на соискание ученой
1 Хамроев Ҳ.Р. Зонал сиёсат: методология, хорижий тажриба ва қўллаш йўналишлари. степени доктора экономических наук. – Т.: 1993.; Назаров Ш.Х. Метедологические аспекты
Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси «Фан» нашриёти, 2008. повышения конкурентоспособности регионов / Монография. – Т.: IFMR, 2014. 212 с.
