Page 85 - ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ

Ш.И. МУСТАфАКУЛОВ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ МАМЛАКАТ ҲУДУДЛАРИНИНГ ИЖТИМОИЙ-ИҚТИСОДИЙ, 2 - Б О Б
НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ ИННОВАЦИОН-ИНВЕСТИЦИОН САЛОҲИЯТИ
Маълумотлар шуни кўрсатадики, барча хорижий мамлакатларда мо- ган хорижлик олимлар: абалкин Л.и., анчишкина в.Д., андриянова
тивлар ичида биринчи ўринни олган омил  юқори ички бозорга, юқори в.Д., Задоя а.н., Мочалова Б.М., Румянцева а.М., Сулашкина С.С. ва
иқтисодий ўсиш суръати ва барқарор ички ижтимоий-сиёсий ҳолатга эга бошқалар.
бўлган ХХР каби мамлакат билан халқаро ҳамкорлик қилишнинг уму- шунингдек, тармоқларнинг иқтисодий салоҳияти деган тушунчани
мий истиқболлари эгаллаган. алоҳида иқтисодий субъект сифатида қараш лозимлигини таъкидлаган
иккинчи ўринни эса, ривожланган мамлакатлар нуқтаи назаридан то- ва ундан самарали фойдаланиш йўлларини илмий-услубий ва назарий-
вар ва хизматларни ишлаб чиқариш бўйича ассортименти кам, ҳажми эса амалий тадқиқотларида баён этган олимлар: авдеенко в.н., адамеску
етарли бўлмаган, аммо миллиард аҳолига эга бўлган мамлакатнинг ички а.а., андреев к.е., Баяндурян Г.Л., Богомолова в.а., шевченко и.в.,
бозори. Учинчи ўринни – малакаси ва маълумот даражаси пастроқ, аммо яковлев в.М. ва бошқалар.
интизомли ва меҳнатсевар халқи бор, арзон ишчи кучига эга бўлган мам- Мамлакатнинг иқтисодий салоҳиятини баҳолаш ва ҳудудларнинг
лакатлар эгаллаган. Бундан кейинги ўринда: иқтисодий ресурсларидан фойдаланиш самарадорлигини ҳисоблаш
■ хорижий инвесторлар учун жозибадор бўлган солиқ имтиёзининг бўйича ўқув ва илмий-услубий изланишларини чоп этган олимлар: аган-
мавжудлиги; бегян а.Г., анимица е.Г., Гранберг а.Г., исаев Э.а., нестеров в.П., Хоф-
■ ишлаб чиқариш кучларининг бозорларга яқинлиги; фман Г.С. ва бошқалар.
■ бой хом ашё салоҳиятига эгалиги; Ҳудудларнинг иқтисодий салоҳиятини шу ҳудудларда мавжуд бўлган
■ жиноятчиликнинг паст даражаси; ресурслар орқали баҳо бериш ҳамда ҳудудларнинг салоҳиятидан фой-
■ ЭиҲларга кириш-чиқишдаги қаттиқ интизом; даланишда мавжуд бўлган иқтисодий-институционал, ахборот-таҳлил
■ капитал қабул қилувчи давлат билан узоқ муддатли муносабатлар муҳитининг таъсир кўрсатиши бўйича ўзининг замонавий қарашларини
ўрнатилгани; баён этган ва бу борада бир қанча усул ҳамда услубларни ишлаб чиққан
■ корпорациянинг умумий стратегиясини давом эттиришнинг имко- олимлар: Бильчак в.С., Дармилова Д.Ж., Бармин Д.а., Беркалиев Т.н.,
нияти; Блеха Ю., Гетца У., крушвица Л., Фабоцци Ф.Дж. ва бошқалар.
■ экспорт базаси; Ҳудудларни комплекс ривожлантиришда ҳудудларнинг рақобатбар-
■ малакали ходимларнинг мавжудлиги; дошлиги, ҳудудий-саноат комплексларини ижтимоий-иқтисодий мо-
■ маҳаллий хом ашёдан фойдаланиш имконияти; деллаштириш, Ўзбекистон иқтисодиётининг ҳудудий ривожланишини
■ мамлакатдаги бошқарувчиларнинг либераллиги; тартибга солиш, регионал ривожланишнинг асосини ишлаб чиқиш ва ме-
■ арзон ижара ҳақи. 1 тодологиясини яратиш бўйича илмий тадқиқотлар олиб борган маҳаллий
Юқорида келтирилган сабаблардан келиб чиқиб, мамлакатнинг ижти- олимлардан: Саидова Г.к., Содиқов а.М., Ғуломов С.С., имомов ш.Б.,
1
моий-иқтисодий салоҳиятини (МииС) илмий жиҳатдан тадқиқ қилиш, назаров ш.Х. ва бошқаларни келтириш мумкин.
у билан боғлиқ бўлган тушунчаларнинг иқтисодий моҳиятини очиб бе- шунингдек, инвестицияларни молиялаштиришнинг бозор меха-
риш ва илмий-услубий баҳо бериш долзарб масалалардан ҳисобланади. низмларини жорий этиш, хорижий инвестициялар иштирокидаги кор-
Чунончи, айтиб ўтилган жузъий фикр ва масалаларнинг туб моҳиятини хоналар фаолиятини рағбатлантиришнинг молия-кредит механизмини
очиб беришда бир қанча иқтисодчилар, социологлар ва сиёсатчи олимлар
сабабий боғлиқликда ўз тадқиқотларини олиб боришган. Муаллифлар 1 Саидова Г.К. основные меры антикризисной программы Узбекистана и ожидаемый эффект
жумласида қуйидагиларни келтириб ўтиш ва уларнинг илмий тадқиқот от ее реализации // Материалы международной конференции «Мировой финансово-экономи-
йўналишларини гуруҳлаган ҳолда тақдим этиш жоиздир. ческий кризис, пути и меры по его преодолению в условиях Узбекистана». – Т.: 2009.; основы
регионального развития: теория, методология, практика // Монография. – Т.: IQTISOD-МOLIYA,
Мамлакатнинг иқтисодий салоҳияти, унинг мазмун-моҳияти ва 2005. 280 с.; Гулямов С.С. Моделирование социально-экономического развития территориаль-
амалиётда қўлланилиш соҳасини ўз илмий изланишларида очиб бер- но-промышленных комплексов. – Т.: «Фан», 1980. 194 с.; Имамов Ш.Б. Регулирование терри-
ториального развития экономики Узбекистана: автореферат диссертации на соискание ученой
1 Хамроев Ҳ.Р. Зонал сиёсат: методология, хорижий тажриба ва қўллаш йўналишлари. степени доктора экономических наук. – Т.: 1993.; Назаров Ш.Х. Метедологические аспекты
Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси «Фан» нашриёти, 2008. повышения конкурентоспособности регионов / Монография. – Т.: IFMR, 2014. 212 с.