Page 72 - 1.ประวัติสาสตร์ชาติไทย ประถม สค.12024
P. 72
63
เรื่องที่ 1 ความเป็นมาของประวัติศาสตร์การบริหารจัดการน้ า
สมัยสุโขทัย ตั้งเมืองในเขตพื้นที่ราบลุ่มแม่น้ าเจ้าพระยาตอนบน ปรากฏ
แนวคูน้ าคันดินล้อมรอบเป็นก าแพงเมืองทั้ง 4 ด้าน ขนาดก าแพงเมืองด้านทิศเหนือและ
ทิศใต้ ยาวประมาณ 1,800 เมตร ส่วนด้านทิศตะวันออกและทิศตะวันตก กว้างประมาณ 1,600
เมตร พื้นที่ประมาณ 1,810 ไร่ เมืองสุโขทัยตั้งอยู่ที่ลาดเชิงเขา มีเขาประทักษ์อยู่ทางทิศใต้และ
ทิศตะวันตก ท าหน้าที่เป็นหลังคารับน้ าก่อนจะไหลลงสู่ที่ลาดลงมาทางด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือ
ส่วนขอบเขตของพื้นที่ราบลุ่มแม่น้ าเจ้าพระยาทางด้านทิศเหนือบริเวณนี้จะปรากฏภูเขาเล็ก ๆ
โผล่ขึ้นมา ไม่สูงมากนัก เป็นพื้นที่ราบกว้างสม่ าเสมอต่อเนื่องไปตลอด จนถึงด้านทิศใต้ของพื้นที่
ราบลุ่มแม่น้ าเจ้าพระยา ที่อยู่ทางภาคกลางของประเทศไทย ด้านทิศตะวันออก ซึ่งเป็นที่ตั้ง
เมืองสุโขทัย และต่อเนื่องไปสู่พื้นที่ราบลุ่มแม่น้ ายมที่อยู่ห่างออกไปราว 12 กิโลเมตร ด้านทิศ
เหนือและทิศตะวันออกของเมือง เป็นที่ลุ่มต่ ากว่าเมืองได้ใช้เป็นที่ท าไร่ ท าสวน และท านา จึงมี
ผู้คนอาศัยอยู่หนาแน่นมากกว่าด้านทิศตะวันตกและทิศใต้ เป็นพื้นที่ลาดเชิงเขา มีคลองแม่ล าพัน
ซึ่งเกิดจากภูเขาในเขตเมืองล าปางไหลมารวมกับล าน้ ายมที่ท่าธานี ผ่านแนวก าแพงเบื้อง
ตะวันออก
