Page 13 - แบบฝึกทักษะเรื่องการสร้างคำแบบสมาส
P. 13
13
ใบความรู้ เรื่อง การสร้างค าแบบสมาส
กำรสร้ำงค ำแบบสมำส เป็นกำรสร้ำงค ำจำกภำษำบำลี สันสกฤต ซึ่งไทยรับภำษำบำลีเข้ำมำจำก
ิ
พระพุทธศำสนำ รับภำษำสันสกฤตเข้ำมำจำกศำสนำพรำหมณ์ ฮนดู และไทยก็รับวิธีกำรสร้ำงค ำเข้ำมำใช้ด้วย
กำรสมำสเป็นกำรน ำศัพท์ตั้งแต่ 2 ศัพท์ขึ้นไปมำต่อกันเป็นศัพท์เดียว
กำรสร้ำงค ำแบบสมำส แบ่งออกเป็น 2 ชนิด ตำมลักษณะกำรกลมกลืนเสียงระหว่ำงศัพท์ 2 ศัพท์ที่
น ำมำรวมกัน ได้แก ค ำสมำส ( ไม่มีกำรกลมกลืนเสียง ) และ ค ำสมำสแบบมีสนธิ ( มีกำรกลมกลืนเสียง )
่
1.ค าสมาส
ค าสมาส หมำยถึง กำรน ำค ำในภำษำบำลีและสันสกฤต ตั้งแต่ 2 ค ำขึ้นไป มำเรียงต่อเข้ำเป็นค ำเดียว
โดยไม่มีกำรกลมกลืนเสียง หรือเปลี่ยนแปลงรูปค ำ
ตัวอย่างค าสมาส
กำยกรรม กิตติคณ กิจจลักษณะ กุลบุตร
ุ
คณิตศำสตร์ คุณธรรม ชลมำรค เทพธิดำ
หลักการสร้างค าสมาส
1.ค ำที่น ำมำสมำสกันต้องเป็นภำษำบำลีและสันสกฤตเท่ำนั้น เช่น
ถำวรวัตถุ มำจำก ถำวร [ บำลี ] ( มั่นคง , ยั่งยืน ) + วัตถุ [ บำลี ] ( สิ่งของ )
อ่ำนว่ำ ถำ – วอน – วัด – ถุ
่
หมำยถึง สิ่งของที่กอสร้ำงที่มั่นคง ยั่งยืน เช่น โบสถ์ วิหำร เป็นต้น
รำชฐำน มำจำก รำช [ บำลี ] ( พระเจ้ำแผ่นดิน ) + ฐำน [ บำลี ] ( ที่อยู่)
อ่ำนว่ำ รำด – ชะ – ถำน
หมำยถึง ที่อยู่ของพระเจ้ำแผ่นดิน
หัตถกรรม มำจำก …………….. [ ………………. ] ( ……………… ) +
…………………. [ ……………………… ] ( ………………………… )
อ่ำนว่ำ ……………………………………………….
หมำยถึง …………………………………………………………………………
หมายเหตุ : ค ำบำงค ำทคล้ำยกับค ำสมำส แต่ไม่ได้มาจากภาษาบาลีสันสกฤตทั้งหมด จะไม่นับเป็นค าสมาส
ี่
ค ำเหล่ำนี้จะเป็นค าประสม เช่น
ผลไม้ = ผล ( บำลี ) + ไม้ ( ไทย ) เทพเจ้ำ = เทพ ( บำลี ) + เจ้ำ ( ไทย )
กลเม็ด = กล ( บำลี ) + เม็ด ( ไทย ) พระขนง = พระ ( บำลี ) + ขนง ( เขมร )
พระเจ้ำ = พระ ( บำลี ) + เจ้ำ ( ไทย ) พลเรือน = พล ( บำลี ) + เรือน ( ไทย )
