Page 32 - Bursa

den biri de Harmancıklı Hüseyin oğlu
Canip (Canip Efe) olmuştur.
Harmancık ve köylerinin Yunanlılar
tarafından işgal edilmesi sırasında
Canip, Harmancık Akalan Köyü’nde
muhtardır. İşte bu dönemde Yunan
askerleri köylere dağılarak yiyecek
toplayıp evlerde soygunluk yapmaya
başlarlar.
Muhtar Canip, Harmancık’ın Engü-
re (Çatalsöğüt) Köyü’nde karargâh
kuran Yunan birliğinden iki Yunan
askerinin Harmancık Akalan Köyü’ne
gelerek köylüden ve muhtardan para,
eşya, yiyecek, karı-kız istemesi ve bir
Yunan askerinin öldürülmesi neti-
cesinde efeliğe başlamış ve Kabakçı
Çetesi içersinde yer almıştır. Dağlı
Efeler grubunun önemli bir üyesi ve
Kabakçı Çetesi’nin de Harmancık
sorumlusu olmuştur.

Canip Efe’nin oğlu Ahmet Kahraman,
kendisiyle yaptığımız görüşmede
babasının efeliğe başlamasını şu
şekilde anlatmıştır;
“Yunanlılar komşu köy olan Engüre’de
(Çatalsöğüt’te) konaklar. İki yunan
askeri Harmancıkakalan Köyü’ne
gelir. Köylülere “bize muhtarı bulun” Canip Efe’nin oğlu Nail Kahraman
derler. Muhtar Canip’ten, köylülerden
paraları çıkarmasını isterler. Muhtar Yunanlılar, Engüre’ye doğru yöne- Muhtar Canip alır. Ve o günden sonra
da “Para yok” der. Ardından iki kadın lirler. Bunun üzerine Muhtar Canip, Muhtar Canip artık Canip Efe diye
isterler. Muhtar “Kadın da yok” de- köye iner ve arkadaşlarını toplar. anılmaya başlanır.” 2
yince süngüyle hamle yapıp muhtarın Merdivenin altındaki sandıktan 7 adet Canip Efe’nin hayat hikayesi, askerlik
aralı donunu yırtarlar. İşin ciddiyetini mavzer çıkartılarak eli silah tutanlara dönemi, muhtarlığı ve sonrasında
anlayan muhtar Canip, “Tamam size dağıtılır. Yunan askerlerinden daha efeliğe başlaması ile ilgili diğer oğlu
iki karı bulacağım, gelin arkamdan” hızlı hareket edilerek derhal Engüre’ye Nail Kahraman, aşağıdaki bu bilgileri
diyerek iki Yunan askerini, Kamil giden yol bağlanır. Yunanlılardan bizimle paylaşmıştır.
Ağa’nın evinden yukarı doğru çıkarır. birini vurmayı başarırlar. Diğeri de
Göz ucuyla baktığında Yunan askerle- yaralanır. Silahlar patladığından “Canip Efe’nin babasının adı Hüseyin
rinin silahlarını omuzlarına attıklarını dolayı Engüre’deki Yunan karargâ- Çavuş’tur. Rahmetli babamdan bu
görür. Bir evin bahçe kapısını açıp hından silah seslerinin duyulmuş anlatılanları bizzat dinledim. Babam
“Burada kadın var” der ve bir an da olabileceği düşünülerek Muhtar Canip Çanakkale Savaşı’na askere gidiyor.
fırlayıp kaçmaya başlar. Arkasından ve arkadaşları köye gelirler. Bu hadise Burada yaralanıp gazi oluyor. Burada
Yunanlılar ateş açsalar da vuramaz- üzerine köylüler, zarar gelir düşünce- bir iki arkadaşıyla beraber başlarında
lar. Muhtar Canip, kendini Tepecik siyle Kaplan Dağı’na kaçarlar. Sabaha kumandanları Rasim Bey olduğu halde
bağlarındaki haşhaş tarlalarının içine kadar burada beklenir. Fakat gelen cepheye gidiyorlar. Babam solun-
atıp saklanır. Sinirinden ve çaresizlik- giden olmaz. Yunanlılar da Akalan da diğer arkadaşı da Rasim Bey’in
ten burada ağlamaya başlar. Yunan Köyü’ne gelmeye cesaret edemezler. sağında imiş. Giderken şu şekilde
askerleri de bu arada köyde evleri Ertesi gün sabah erkenden Kale deni- aralarında bir konuşma ve anlaşma
dolaşırlar. Molla Ahmed’in evindeki len yere iki gözcü dikilir. Muhtar Canip olmuş; Hangimiz yaralanırsa onu ilk
küpecikten bal yiyip Çataldal yanına ve arkadaşları da bir gün önce ölen ve yardıma götürüp kurtaracağız. Cep-
doğru giderler. Tam bu sırada köyden yaralanan Yunan askerlerini arama- heye girdikleri sırada önce sağındaki
Mustafa Dayı, kızıyla birlikte köye gel- ya çıkarlar. Dere kenarında cevizin arkadaşı vuruluyor. Canip, yaralanan
mektedir. Niyetleri bozuk olan Yunan dibindeki ısırgan otlarının (cizirgenin) arkadaşına yardım etmek üzereyken
askerleri, Mustafa Dayı’yı durdurup içinde silahına dayanmış vaziyette bir bu sefer Rasim Bey vuruluyor. Kurşun
kızı götürmek isterler. Mustafa Dayı Yunan askerini görürler. Önce taş atar- Rasim Bey’in ağzından giriyor. Canip,
da “Yetişin din kardaşları, kızım elden lar fakat bir kımıldama görülmeyince yaralı arkadaşını bırakıp kumandanını
gidiyor” diye feryat etmeye başlar. öldüğünü anlarlar. Cizirgenin içinden götürmek istiyor. Rasim Bey’i sırtına
Bağırışmalar üzerine kızı bırakan cesedi sürüyüp çıkartırlar. Mavzerini alıp doğru istihkâma götürüyor. Sırtın-

28