Page 130 - Ky yeu Hoi thao khoa hoc Con duong... (21x29)

130. THAØNH UÛY MOÙNG CAÙI

Trước sự truy lùng, bắt bớ gắt gao của địch, Hội Hưng Nam đã quyết định cử đồng chí
Trần Phú trở lại Quảng Châu. “Đầu năm 1927, đồng chí Trần Phú được lãnh tụ Nguyễn
Ái Quốc cử sang Liên Xô học tại Trường Đại học Phương Đông của Quốc tế Cộng sản và
được cử làm Bí thư chi bộ nhóm Cộng sản Việt Nam tại trường” . Lúc này, đồng chí lấy
(1)
bí danh là Likvây. Bấy giờ tình hình Liên Xô và phong trào Cộng sản quốc tế đang có
những biến chuyển mạnh mẽ. Chủ nghĩa tư bản đã vượt qua thời kỳ khủng hoảng kinh

tế sau chiến tranh, khoa học kỹ thuật và công nghiệp sản xuất phát triển mạnh, sự phát
triển của giai cấp công nhân và phong trào đấu tranh đòi giải phóng dân tộc lan rộng
trên khắp thế giới. “Chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô được củng cố và phát triển toàn diện,
trở thành ngọn cờ đầu của phong trào cách mạng trên toàn thế giới” . Trong thời gian
(2)
này, “Đại hội lần thứ VI của Quốc tế Cộng sản diễn ra từ ngày 17/7 - 01/9/1928 tại Liên
Xô đã thông qua nhiều Nghị quyết về nhiều vấn đề quan trọng: Ban hành tuyên ngôn
của Đại hội; Luận cương về tình hình quốc tế và nhiệm vụ của Quốc tế Cộng sản; Nghị
quyết của Ban Chấp hành; Nghị quyết của Quốc tế Thanh niên Cộng sản; Cương lĩnh
và Điều lệ của Quốc tế cộng sản” ... đã ảnh hưởng sâu sắc tới nhận thức cách mạng của
(3)
đồng chí Trần Phú.

Đầu năm 1930, sau khi tốt nghiệp, đồng chí Trần Phú bí mật từ Mat-xcơ-va qua Đức,
Bỉ, Pháp và về tới Sài Gòn vào ngày 08/02/1930, mang theo kiến thức của một nhà lý
luận có tài. Trước đó, ở trong nước, Toà án Nam Triều đã xử vắng mặt đồng chí cùng
một lần với Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và một số đồng chí khác trong phiên tòa ngày
10/10/1929 tại Nghệ An. “Tiếp đó trong Công điện ngày 11/10/1929 của Công sứ Vinh
gửi cho Khâm sứ Trung Kỳ ở Huế (Điện ưu tiên tuyệt đối, số 1241-cs) báo cáo: Trần Văn
Phú bị án tử hình vắng mặt cùng với Lê Duy Điếm, Hồ Tùng Mậu và Nguyễn Ái Quốc” .
(4)
Ở Sài Gòn ít ngày, đồng chí sang Hồng Kông và tại đây một lần nữa, đồng chí được gặp
lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. Được Người thông báo về quá trình tổ chức và kết quả của Hội
nghị hợp nhất ba tổ chức Cộng sản, sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam cùng với các
văn kiện: “Chính cương vắn tắt”, “Sách lược vắn tắt” và “Điều lệ vắn tắt”. Tháng 4/1930,
đồng chí Trần Phú (lúc này lấy bí danh là Năm) rời Hồng Kông về Hải Phòng rồi đáp xe

lửa lên Hà Nội. Tới Hà Nội, đồng chí đề nghị với Đảng cho đi khảo sát tình hình thực tế
ở một số địa phương. Đồng chí xuống Nam Định làm việc với Chi bộ Nhà máy Sợi Nam
Định, sau đó sang Thái Bình, Hải Phòng và khu mỏ Hòn Gai. Đây là những địa phương
có lực lượng công nhân lớn mà đồng chí Trần Phú muốn thâm nhập thực tế để tìm hiểu
về tình cảnh của người dân, nhất là lực lượng công nhân, về tinh thần giác ngộ cách
mạng, tìm hiểu về tổ chức và hoạt động của các tổ chức cơ sở Đảng. Đến đâu, đồng chí
Trần Phú cũng đóng góp những ý kiến rất thiết thực cụ thể; trao đổi ý kiến với các đồng
chí lãnh đạo địa phương về cách thức tổ chức vận động quần chúng; mục tiêu, phương
pháp đấu tranh, nhất là công tác tổ chức xây dựng lực lượng mà tổ chức cơ sở Đảng là

(1) Trần Phú - Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng một tấm gương bất diệt, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
2004, tr.12.
(2) Trần Phú tiểu sử, TLĐD, 2007, tr.59.
(3) Sđd, tr.65.
(4) Tài liệu lưu trữ tại Bảo tàng Cách mạng Việt Nam.