Page 131 - Ky yeu Hoi thao khoa hoc Con duong... (21x29)

Con ñöôøng xuaát döông cuûa ñoàng chí Traàn Phuù qua ñòa baøn thaønh phoá Moùng Caùi .131

nòng cốt. Đầu tháng 7/1930, đồng chí từ Hòn Gai về tới Hà Nội, được bầu vào Ban Chấp
hành Trung ương lâm thời, đồng thời được phân công dự thảo Luận cương chính trị
của Đảng. Đồng chí đã bí mật trú ngụ tại nhà số nhà 4, phố Hàng Rươi sau chuyển đến
tầng hầm nhà số 90 Hàng Bông Nhuộm (nguyên là nhà Đuy Ô, công chức cao cấp người

Pháp làm Thanh tra tài chính thuộc phủ Toàn quyền Đông Dương). Tại đây, đồng chí
Trần Phú đã khởi thảo bản “Luận cương chính trị” nổi tiếng của Đảng. Luận cương đã
được thông qua tại Hội nghị Trung ương lần thứ nhất họp ở Hương Cảng (Trung Quốc)
tháng 10/1930. Tham dự Hội nghị gồm có các đồng chí: Nguyễn Ái Quốc, Trần Phú, Lê
Mao (tức Cát), Nguyễn Trọng Nhạ (tức Sáu), Ngô Đức Trì (tức Vân). Luận cương là sự
bổ sung, phát triển và hoàn chỉnh “Chính cương vắn tắt” và “Sách lược vắn tắt” của lãnh
tụ Nguyễn Ái Quốc thông qua trong hội nghị thành lập Đảng tháng 02/1930. Hội nghị
đã nhất trí đổi tên Đảng thành Đảng Cộng sản Đông Dương và đồng chí Trần Phú chính

thức được bầu làm Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng. Bên cạnh đó, Hội nghị Ban Chấp
hành Trung ương tháng 10/1930 còn thảo luận và ban hành nhiều Án nghị quyết như:
Nghị quyết về tình hình hiện tại ở Đông Dương và nhiệm vụ cần kíp của Đảng; về Điều
lệ Đảng; Điều lệ của các tổ chức quần chúng như Công hội, Nông hội, Thanh niên, Phụ
nữ, Hội Đồng minh phản đế, Hội Cứu tế đỏ... Những đường lối cơ bản của Luận cương
cho đến hôm nay vẫn còn nguyên giá trị. Thực tiễn đấu tranh cách mạng hơn 90 năm
qua, ngày càng chứng minh rõ ràng hơn công lao sáng tạo vĩ đại của đồng chí Trần Phú
đã cống hiến cho cách mạng Việt Nam.

Sau Hội nghị Trung ương lần thứ nhất, đồng chí Trần Phú và Ban Chấp hành Trung
ương đã quyết định đặt các cơ quan Trung ương của Đảng tại Sài Gòn - Chợ Lớn. Cuối
tháng 11, đồng chí rời Hương Cảng về tới Sài Gòn, lúc này Sài Gòn đang bị địch khủng
bố trắng, nhiều cơ sở Đảng bị lộ, nhiều chiến sĩ cộng sản bị địch bắt và hy sinh. Tại đây,

đồng chí Trần Phú đã góp phần quan trọng trong việc lãnh đạo phong trào cách mạng
những tháng cuối năm 1930 đầu năm 1931. Đồng chí Trần Phú và Ban Chấp hành
Trung ương đã bám sát tình hình của phong trào, để ra các chủ trương, đường lối phù
hợp với thực tiễn cách mạng; xây dựng tổ chức cơ sở Đảng các cấp từ Trung ương tới các
Xứ ủy, Tỉnh ủy, Huyện ủy và chi bộ cơ sở; xuất bản báo Cờ Vô sản, Tạp chí Cộng sản
và các bản báo chí của các xứ ủy... Nhờ đó, trong điều kiện bị kẻ thù khủng bố, đàn áp
gắt gao trong phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh nhưng các Xứ ủy Nam Kỳ, Trung Kỳ và

Bắc Kỳ đã được thành lập và từng bước lớn mạnh. Số đảng viên là công nhân tại các
cơ sở công nghiệp, đồn điền, mỏ khai thác và ở các địa phương tăng lên đáng kể. “Nếu
như khi mới thành lập, toàn Đảng chỉ có khoảng 30 chi bộ với hơn 200 đảng viên thì
đến tháng 3/1931, số đảng viên đã lên tới 2.400 đồng chí, hoạt động trong 250 chi bộ,
tổ chức cơ sở đảng” .
(1)
Trước những biến động của tình hình thế giới, cách mạng Đông Dương, cách mạng
Việt Nam trong giai đoạn này trở nên tạm lắng bởi sự khủng bố, bắt bớ ngày càng quyết
liệt, gắt gao của thực dân Pháp. Cuối tháng 3/1931, tại số nhà 236, một cơ sở Đảng trên

(1) Trần Phú tiểu sử, TLĐD, tr.122.