Page 61 - Microsoft Word - Tarmoq_texnologiyalari_O˘quv_qo˘llanma_2022

qilmasdan, o‘zi qatnashmasa ham, almashuv boshqarishini bajara oladi. Yulduzning

(ham aktiv va ham passiv) katta ustunligi shundaki, hamma ulanadigan nuqtalar bir

joyda yig‘ilgan. Bu tarmoq ishini oson nazorat qilishga, markazdan u yoki bu

abonentlarni oddiy uchirish yo‘li bilan nosozliklarni lokalizatsiya qilish (masalan, shina

holatda bajarib bo‘lmaydi), shuningdek tarmoq uchun xayotiy muhim bo‘lgan ulanish

nuqtalariga begona shaxslar kirishini cheklab qo‘yish. yulduz holatida xar bir atrofdagi

abonentga bitta kabel kelishi xam mumkin (unda uzatish ikki tomonlama ketadi), va

ikkita xam (Ularning har biri-bir tomonga uzatadi), buning ustiga ikkinchi holat

ko‘proq uchraydi.

“Yulduz” turidagi barcha topologiyalarning umumiy kamchiligi boshqa

topologiyalarga qaraganda juda katta kabel sariflanishi. Masalan, Agar

kompyuterlar bir chiziqda joylansa, “yulduz” topologiyasi tanlanganda “Shina”

topologiyasiga qaraganda bir necha martta ko‘p kabel talab qilinadi. Bu hamma

butun tarmoqning narxiga sezilarli ta’sir Ko‘rsatishi mumkin.

“Halqa” – bu topologiya, bunda har bir kompyuter faqat ikkita boshqalari

bilan aloqa liniyalari Bilan ulangan: Faqat u biridan axborot oladi, ikkinchisiga esa

– faqat uzatadi.

Har bir aloqa liniyasida, yulduz holatiga o‘xshab, faqat bitta (peredatchik)

uzatuvchi va bitta (priyomnik) qabul qiluvchi ishlaydi. Bu tashqi terminallarni

qo‘llashdan ozod qiladi.

Halqani muhim xususiyati shundaki, har bir kompyuter unga keladigan

signalni tiklaydi, yani repiter rolini o‘ynaydi, shuning uchun halqaning hamma

joyida signalni so‘nishi hech qanday ahamiyati yo‘q, muhimi faqat halqaning

qo‘shni kompyuterlar orasidagi so‘nishi. Bu holatda аniq ajratilgan markaz yo‘q,

hamma kompyuterlar bir xil bo‘lishi mumkin. Ammo, ko‘pincha halqada maxsus

abonent ajratiladi, u almashuvni boshqaradi yoki nazorat qiladi. Tushunarliki,

bunday boshqaradigan abonentni borligi tarmoq ishonchliligini pasaytiradi, chunki

uning ishdan chiqishi tezda barcha almashuvni falaj qilib qo‘yadi.

Qa’tiyat bilan аytgаndа, halqadagi kompyuterlar to‘liq teng huquqli emas

(masalan, shinali topologiyaga qaraganda). Ulardan birlari kompyuterdan, shu

momentda uzatishni olib borayotgan, albatta axborotni oladi, oldinroq, boshqalar

60