Page 28 - Τεύχος

2.3 Η αρχαία Ελληνική Αγορά

Κατά την αρχαιοελληνική περίοδο (6ος -2ος αι. π.Χ.) συντελείται στην
Αθήνα, η μετάβαση από την πόλη - ανάκτορο στην πόλη-κράτος, η οποία
μορφοποιείται από δυο χωρικά στοιχεία, την Ακρόπολη και την Αγορά (Μπούρας Χ.,
1999, 172). Ετυμολογικά, η λέξη «αγορά» προέρχεται από το αρχαίο ρήμα αγείρω
το οποίο σημαίνει συναθροίζω, συγκεντρώνω, ενώ έπειτα αναπτύσσεται προς δυο
σημασιολογικές κατευθύνσεις: την εμπορική-συναλλακτική του αγοράζω, που
σημαίνει «πηγαίνω στην αγορά - αγοράζω πράγματα» και την πολιτική-κοινωνική
του αγορεύω, που έχει τη σημασία του «μιλώ στην αγορά, λέω τις απόψεις μου
δημόσια» (Μπαμπινιώτης, 2002, 59). Κρίνοντας λοιπόν από την ετυμολογία και Εικόνα 16 : Αναπαράσταση της αρχαίας Αγοράς της Αθήνας και του
περιβάλλοντος χώρου
μόνον, μπορούμε να αντιληφθούμε τη πολυεπίπεδη σημασία του χώρου της
αγοράς στην σφαίρα της δημόσιας ζωής στην αρχαία Ελλάδα.
Η Αγορά δεν αποτελούσε απλά ένα αστικό κέντρο αλλά ταυτόχρονα

Από πολλούς μελετητές η αρχαία Αγορά χαρακτηρίζεται ως αρχέτυπο του ενσάρκωνε το ουσιαστικότερο στοιχείο της ελεύθερης πόλης, το σύμβολο της
δημόσιου χώρου, όπου ο πολίτης συμμετείχε στη δημόσια ζωή μέσα από την δημοκρατίας, όπου οι πολίτες μετέχουν στον δημόσιο βίο. Η βασική λειτουργία
ομιλία και την πράξη του (Kαρούτσου, 2010, 32). Ξεκίνησε σταδιακά να προσελκύει της αγοράς αφορούσε αρχικά στη συνάθροιση πολιτών για κοινωνική επαφή και
την εμπορική λειτουργία, καθώς αρχικά ήταν κυρίως χώρος κοινωνικοποίησης, δημόσιες υποθέσεις. Σταδιακά ξεκίνησε να προσελκύει και την εμπορική λειτουργία,
φιλοσοφίας και άσκησης των πολιτικών καθηκόντων (Δημητριάδης, 1995, 90). παράλληλα διέθετε έναν επαρκή αριθμό θρησκευτικών κτιρίων (βωμοί, ναοί). Η
Ουσιαστικά αποτελούσε ένα χώρο διοίκησης και δικαιοσύνης, επιχειρήσεων, Αγορά ήταν το κέντρο της πολιτικής και διοικητικής εξουσίας και γενικότερα της
εμπορίου και εκδηλώσεων πολιτισμού. Η πολιτική-αστική της διάσταση ωστόσο κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Επρόκειτο για έναν τόπο κοινωνικής αλληλεπίδρασης
υπερίσχυε (Καρούτσου, 2010, 33). Στην αρχαία Ελλάδα η αξία της αγοράς στην πόλη και συγχρωτισμού μελών μίας κοινωνίας, έστω και αν στη δεδομένη ιστορική
ήταν τόσο μεγάλη ώστε σύμφωνα με τον Παυσανία ήταν μια από τις προϋποθέσεις, περίοδο των κλασικών χρόνων, η συμμετοχή σε αυτόν αφορούσε μία μερίδα
για να θεωρείται ένας οικισμός πόλη και αποτελούσε το οικονομικό, διοικητικό, αυτής, τους Αθηναίους πολίτες, αποκλείοντας τους δούλους, τις γυναίκες και τους
κοινωνικό και πνευματικό κέντρο της (Vidal, 1989, 29). μέτοικους (Καλαντζής, 2018).

Ως αυτόνομη έννοια θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια μικρογραφία της
πόλης, η οποία ανεξαρτήτως του τόπου που βρισκόταν και της εποχής στην οποία
λειτουργούσε (Jackson, 1984, 18), αποτελούσε αναπόσπαστο τμήμα της αστικής
ζωής. Με βάση τις παραδοχές αυτές μπορούμε να συσχετίσουμε τις έννοιες της
αγοράς και της πόλης, όχι ακριβώς ως απαραίτητα ταυτόχρονες υπάρξεις, αλλά
ως πολύ στενά συνδεδεμένες, συχνά αλληλοεπηρεάζοντας η μία την ανάπτυξη της
άλλης. Όπως υποστηρίζει ο Τσαούσης(1987, 44), δεν μπορούμε να συσχετίσουμε
απόλυτα τον αστισμό με τη δημιουργία της αγοράς, γιατί σε αρκετές περιοχές η
παρουσία των αγορών δεν οδήγησε στην ανάπτυξη των πόλεων και από την άλλη
πόλεις δημιουργήθηκαν σε περιοχές όπου δεν προϋπήρχε αγορά.

Εικόνα 17 : Αρχαία Αγορά της Αθήνας

27 Η εξέλιξη των χώρων εμπορίου στο πέρασμα του χρόνου Η εξέλιξη των χώρων εμπορίου στο πέρασμα του χρόνου 28