Page 30 - Τεύχος
P. 30
Χωροθέτηση και αρχιτεκτονικά στοιχεία της Αγοράς Όπως στην πολεοδομική οργάνωση της εποχής, έτσι και στις αγορές
διακρίνονται δυο βασικοί τύποι: η «ακανόνιστη» αγορά, η οποία παίρνει αυτή
τη μορφή σιγά σιγά με την πάροδο του χρόνου και η «ιωνική» που οριοθετείται
Η Αγορά αποτελούσε για τις αρχαιοελληνικές πόλεις την καρδιά της με κανονική, ορθογώνια κάτοψη ακολουθώντας το πολεοδομικό σχέδιο και στη
δημόσιας ζωής. Ήταν ένας χώρος κεντρικός, δημόσιος και υπαίθριος με πολλαπλές συνέχεια αναπτύσσεται βαθμιαία. Αυτό που έχει σημασία αναφορικά με την
λειτουργίες. Η χωρική διάταξη των λειτουργιών της πόλης βασίζεται στην διάκριση των δυο μορφών αγοράς, είναι πως τα βασικά αρχιτεκτονικά στοιχεία τους
ισοκατανομή τους γύρω από αυτές. Η Αγορά κατέχει κεντρική θέση στην πόλη, ενώ είναι κοινά. Αυτά αποτελούν κυρίως οι στοές ποικίλης μορφής και λειτουργίας,
σε πολλές περιπτώσεις χωροθετείται δίπλα στις κεντρικές εισόδους της πόλης, ή αλλά και οι μικροί ναοί και τα τιμητικά μνημεία. Το αρχιτεκτονικό στοιχείο της
δίπλα στο λιμάνι (όπως στη Δήλο) για την εύκολη μεταφορά εμπορευμάτων ( Zuck- στοάς εμφανίζεται στη δομή της Αγοράς μετά τον 7ο αι. π.Χ. (Müller- Wiener,
er, 1959, 31). 1988, 165,176).
Τα βασικά χαρακτηριστικά της λειτουργίας του αρχαίου ελληνικού κράτους Παρά την πρώιμη αυτή εμφάνιση της, η στοά επικράτησε ως κυρίαρχη
ήταν η ισονομία των ελεύθερων πολιτών, η ισχύς του δημοσίου βίου και η κεντρική δομή στην Αγορά κατά τη διάρκεια των ελληνιστικών χρόνων, που επέρχεται η
διοίκηση. Καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη της Αγοράς διαδραμάτισε η εξέλιξη του ουσιαστική μετάβαση από την ακανόνιστη στην πιο οργανωμένη και οριοθετημένη
πολιτεύματος (Λαγοπούλου, Φωτοπούλου, 1978, 62). Άλλωστε οι κλασικοί χρόνοι πολεοδομική διάταξη (Zucker, 1959, 37). Η μετάβαση αυτή ώθησε τη μεταφορά
χαρακτηρίζονται ως εποχή του λίκνου της δημοκρατίας. Τότε λοιπόν η Αγορά ήταν πολιτικών και οικονομικών δραστηριοτήτων σε κτιριακά κελύφη από τους υπαίθριους
ένας ανοικτός χώρος, στον οποίο συναθροίζονταν οι άρρενες, κάτοικοι της αρχαίας χώρους που λάμβαναν χώρα έως τότε. Εντούτοις, έγινε προσπάθεια να διατηρηθεί
ελληνικής πόλης. Από τις αρχαιοελληνικές πόλεις και πιο συγκεκριμένα από την η Αγορά ως ελεύθερος-ανοικτός, κατά κύριο λόγο δημόσιος χώρος, αλλά με πιο
Αθήνα, όπου εδραιώθηκε το δημοκρατικό πολίτευμα, η αρχαία ελληνική αγορά ευδιάκριτα όρια. Αναλυτικότερα, εκτός από τη βασική μορφή της ευθύγραμμης
εισήγαγε ένα εντελώς νέο κοινωνικό και αρχιτεκτονικό στοιχείο στον πολιτισμό στοάς ,εμφανίζονται άλλες ως μονώροφες κατασκευές, ως χώρος υποδοχής ενός
της δύσης και της ανατολής. Αυτό βασιζόταν στη δυναμική της επικρατούσας συστήματος θαλάμου στο βάθος της, αλλά και πολυώροφες (Müller- Wiener, 1988,
δημοκρατίας και ερχόταν σε ρήξη μορφολογικά και εννοιολογικά με τη σχεδιαστική 176). Στη συνέχεια, κατά τα ελληνιστικά χρόνια εμφανίζονται ως κύριες, αυτόνομες
αξονική διάταξη που υποδήλωνε αρχιτεκτονικά τα απολυταρχικά καθεστώτα (Zuck- μορφές με εμπορική κυρίως χρήση. Οι χώροι αυτοί εκμισθώνονταν από την πόλη
er, 1959, 31). σε ιδιώτες (Camp, 2004, 32). Ακόμα, σημαντικά οικοδομήματα που συναντώνται
σε όλες σχεδόν τις αρχαιοελληνικές αγορές, είναι το βουλευτήριο, το πρυτανείο
και άλλα δημόσια κτίρια (Miller, 1978).
Εικόνα 19 : Κιονοστοιχία, Στοά του Αττάλου, Αρχαία Εικόνα 20 : Τμήμα διώροφης στοάς από την αρχαία Αγορά της
Εικόνα 18 : Χάρτης Αθήνας, Κλασικής περιόδου
αθηναϊκή Αγορά Μιλήτου
29 Η εξέλιξη των χώρων εμπορίου στο πέρασμα του χρόνου Η εξέλιξη των χώρων εμπορίου στο πέρασμα του χρόνου 30
