Page 45 - Τεύχος

ισλαμικής πόλης. Αυτός δεν είναι άλλος από το bazaar το οποίο συνδέονταν με Η αστική αγορά ήταν ένας δημοφιλής δημόσιος χώρος που φιλοξενούσε
λατρευτικούς χώρους και άλλους θρησκευτικού περιεχομένου που τον περιβάλλουν εμπορικές, κοινωνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες. Αρχιτεκτονικά, οι αστικές
(Geist, 1985, 5). Στο σημείο αυτό θα περιγραφεί η δομή και λειτουργία των χώρων αγορές ήταν στεγασμένοι «διάδρομοι» στο δημόσιο χώρο, όπου εκατέρωθεν
εμπορικής συναλλαγής στις ανατολικές κοινωνίες που, ξεκινάει από τα χρόνια του του υπήρχαν εμπορικά καταστήματα. Λόγω της έντονης αλληλεπίδρασης τόσο
μεσαίωνα και εξελίσσεται στο πέρασμα του χρόνου διατηρώντας πολλά στοιχεία σε οικονομικό, όσο και σε κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο που λάμβανε
των παραδοσιακών bazaars. χώρα σε αυτού του είδους τις αγορές, θεωρούνταν ως το πιο «ισχυρό» είδος
δημόσιου χώρου στις ισλαμικές πόλεις. Τέλος, οι τοπικές αγορές ήταν μικρότερης
2.6.2 Ισλαμική αγορά - bazaar έκτασης χώροι εμπορικών συναλλαγών, που οργανωνόταν σε συγκεκριμένες
περιοχές της πόλης. Η αρχιτεκτονική τους μορφή ήταν παρόμοια με αυτή των
αστικών αγορών, ενώ αποτελούνταν από λιγότερα καταστήματα και η αξία που
Το bazaar ήταν το κέντρο της οικονομίας στα Ισλαμικά κράτη. Ιστορικά προσέδιδαν στη λειτουργία της πόλης δεν ήταν τόσο ισχυρή (Moosavi, 2006, 3).
στοιχεία αποδεικνύουν πως υπήρχαν στην Ανατολή από το 3000 π.Χ. Αρχικά, ο
χώρος της αγοράς φαίνεται πως δεν ήταν οργανωμένος εντός των ορίων της πόλης,
αλλά επρόκειτο για περιοδικού τύπου αγορές με εφήμερες υποδομές που στηνόταν
εκτός των τειχών και εξυπηρετούσαν τις ανάγκες των διερχόμενων καραβανιών.
Σταδιακά, γύρω στον 10ο αι., όπου οι μεγάλες πόλεις άρχισαν να μεγεθύνονται,
τα bazaars μετατοπίστηκαν προς τα κέντρα των πόλεων. Αξιοσημείωτο είναι το
γεγονός πως πάντα σχεδόν συνέδεαν τις δυο εισόδους της πόλης. Εκτείνονταν
λοιπόν γραμμικά και διαπερνούσαν τον αστικό ιστό. Τα bazaars, διέθεταν πολλαπλές
εισόδους που λειτουργούσαν ως σημεία σύνδεσης με την πόλη. Κοντά στην αγορά
βρισκόταν συνήθως όλα τα κτίρια διοίκησης (Moosavi, 2006, 1-3).
Η δομή του bazaar, ως χώρος
εμπορικών συναλλαγών, εξαρτώνταν από
το περιβάλλον στο οποίο λειτουργούσε.
Μεγάλες στεγασμένες αγορές με στέγες Εικόνα 35 : Grand bazaar of Isfahan, το μεγαλύτερο bazaar του μεσαιωνικού
ισλαμικού κόσμου
ή πανιά συναντούσε κανείς στα αστικά
κέντρα. Πολύχρωμοι θόλοι και καμάρες, Ο όρος bazaar, πρόκειται για περσική λέξη και η κύρια σημασία της
πλούσια διακοσμημένες με υφάσματα είναι ο χώρος της αγοράς. Η αραβική λέξη για το bazaar είναι souk και πηγάζει
ήταν χαρακτηριστικά γνωρίσματα της από όρους που έχουν τη σημασία του στενού δρόμου. Αντίστοιχα στα τουρκικά
αρχιτεκτονικής των bazaars. Μια ιδιαιτέρως ο όρος που χρησιμοποιείται για την αγορά είναι pazar αλλά αναφέρεται στους
πολυαισθητηριακή εμπειρία λάμβανε χώρα υπαίθριους χώρους συναλλαγών. Οι στεγασμένες αγορές μεταφράζονται ως çarşı,
σε αυτά, με πλήθος κόσμου να συρρέει, δηλαδή εμπορικός δρόμος-πέρασμα (Wikipedia). Ο όρος bazaar για την αγορά ή το
Εικόνα 33 : Grand Bazaar, Κωνσταντινούπολη, 1950 φωνές εμπόρων που προσπαθούσαν να κατάστημα επιδέχεται πολλαπλές ερμηνείες στην ισλαμική κοινωνία. Μπορεί να
προσελκύσουν πελάτες, αρώματα από τα αναφέρεται κυριολεκτικά στο χώρο της αγοράς όπου πωλούνται και αγοράζονται
τρόφιμα και τα καρυκεύματα αναδυόταν και εμπορικά αγαθά και υπηρεσίες. Ακόμη, μπορεί να αφορά στην εμπορική
γέμιζαν το χώρο. Στην ύπαιθρο συναντούσε δραστηριότητα ως διαδικασία. Τέλος, το bazaar μπορεί να αναφέρεται ως τόπος
κανείς ανοιχτές αγορές, ενώ στις μικρές πόλεις “ηθικής πάλης” των μουσουλμάνων όπου οι υπηρεσίες παρέχονται με στόχο το
συχνά λειτουργούσαν εμπορικά καταστήματα κοινωνικό όφελος (Esposito, 2004, 66) ως μέσο διάθεσης αγαθών στους πολίτες,
ή εφήμερες κατασκευές/στεγασμένοι πάγκοι και όχι έχοντας κερδοσκοπικό χαρακτήρα από πλευράς πωλητών-επιχειρηματιών.
Εικόνα 34 : Grand Bazaar, Κωνσταντινούπολη, σε δρόμους και σοκάκια (Najdjavadipour,
σήμερα Οι διαφορετικές αυτές ερμηνείες θα περιγραφούν αναλυτικότερα στη συνέχεια.
2011, 6).
43 Η εξέλιξη των χώρων εμπορίου στο πέρασμα του χρόνου Η εξέλιξη των χώρων εμπορίου στο πέρασμα του χρόνου 44