Page 65 - Τεύχος

Συμπεράσματα όμως στηρίζεται κυρίως στο πνεύμα της θρησκευτικής μουσουλμανικής λατρείας
ως κέντρο σύγκλισης της κοινότητας και της κοινωνικής ζωής. Τον 18ο αι. απέκτησε
σταδιακά τον τίτλο της διαβίωσης σε ένα περιβάλλον αγνώστων, μακριά από την
Συμπερασματικά, το παρόν κεφάλαιο ασχολήθηκε με την επισκόπηση έννοια της οικειότητας, μια διατύπωση διαχρονική μέχρι και σήμερα.
της πορείας των εμπορικών χώρων ως προς την αλληλένδετη σχέση τους με την
εξέλιξη της δημόσιας ζωής της κάθε εποχής. Κυρίως εστίασε στην ευρωπαϊκή Επιστρέφοντας στον δυτικό κόσμο, η έλευση της εκβιομηχάνισης και της
Δύση, παραθέτοντας όμως και μια πιο σύντομη ανάλυση σχετικά με τους μαζικής παραγωγής αγαθών, οδήγησαν στην ανάδυση των διεθνών οικονομικών
εμπορικούς χώρους του ισλαμικού κόσμου της Ανατολής.
σχέσεων και την δημιουργία των μητροπόλεων του 19ου αι.. Τότε σημειώνεται
η πρώτη «μετατόπιση» του κέντρου της δημόσιας δραστηριότητας σε νέους,
Η αρχαία ελληνική Αγορά και το ρωμαϊκό forum αποτελούσαν χώρους, εσωτερικούς και εξειδικευμένους τόπους, τις εμπορικές στοές που με την
που πέραν των κοινωνικών και οικονομικών δραστηριοτήτων που φιλοξενούσαν, πάροδο του χρόνου εξελίχθηκαν σε πιο σύνθετες δομές, τα πολυκαταστήματα.
ήταν χώροι έκφρασης των πολιτικών συνθηκών κάθε εποχής. Πιο συγκεκριμένα, Οι κοινωνικές επαφές περιστρέφονται γύρω από την κοσμική ζωή και την
η Αγορά αποτελούσε κυρίως χώρο προαγωγής του δημοκρατικού ιδεώδους και κατανάλωση. Παρατηρείται μία απόσυρση των ατόμων από την ενεργητική
άσκησης όλων των διαδικασιών που συνδέονται με το δημοκρατικό πολίτευμα συμμετοχική δραστηριότητα και μία διάθεση να βιώσουν τις εμπειρίες προσωπικά
και συνεπώς την οργάνωση της αρχαιοελληνικής πόλης και τη λειτουργία της και όχι συλλογικά. Το δημόσιο ταυτίζεται με τη δημόσια ανάδειξη των ατόμων
δημόσιας ζωής. Έπειτα, το forum σχετίζεται αντίστοιχα με την προβολή του και της προβολής, ακολουθώντας το αστικό βίωμα της εποχής του βιομηχανικού
ισχύοντος πολιτικού καθεστώτος, της αυτοκρατορικής εξουσίας και της δύναμης καπιταλισμού. Η φαντασμαγορία της αγοράς επικρατεί σε μια κοινωνία που η
του κράτους, στοιχεία που παρέπεμπαν και στο μνημειακό χαρακτήρα της κατανάλωση έχει αναχθεί στην αξία που κινεί το μοχλό της δημόσιας ζωής, ενώ ο
ρωμαϊκής Αγοράς. Παρατηρείται δηλαδή πως ο δημόσιος χώρος δεν διαθέτει βιομηχανικός καπιταλισμός οδεύει προς την πανηγυρική εδραίωση του κατά τον
το ρόλο του χώρου αντιπροσώπευσης και άσκησης της δημοκρατίας, αλλά 20ο αι. με τη δημιουργία των εμπορικών κέντρων.
συνδέεται με την προπαγάνδα και τα συμφέροντα εξουσίας.

Στη συνέχεια, την εποχή του Μεσαίωνα και της επακόλουθης Αναγέννησης,
ο χώρος εξέλιξης των εμπορικών δραστηριοτήτων και δημόσιας ζωής της ιστορικής
πόλης, αποτελούσε η κεντρική αστική πλατείας, η οποία, τουλάχιστον μέχρι την
εποχή της Βιομηχανικής Επανάστασης, φιλοξένησε όλες εκείνες τις δημόσιες
δραστηριότητες που θεωρήθηκαν βασικές για την ύπαρξη και τη λειτουργία της
κοινότητας. Η καίρια διαφορά μεταξύ των δυο εποχών αποτελούσε το γεγονός
πως στη μεσαιωνική κοινωνία κυρίαρχο ρόλο διαδραμάτιζε η εξουσία της
Εκκλησίας και των φεουδαρχών ενώ αντιθέτως, κατά την εποχής της Αναγέννησης,
επικράτησε μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση. Ο ρόλος της Εκκλησίας έφθινε
και η πλατεία λειτούργησε κυρίως ως φορέας δημόσιας δραστηριότητας και
κοινωνικής επαφής, στο πλαίσιο πια μια προκαπιταλιστικής κοινωνίας, όπου η
δημόσια ζωή συσχετιζόταν άμεσα με τις οικονομικές συναλλαγές και το χρήμα.

Την ίδια περίοδο από τον πρώιμο κιόλας Μεσαίωνα της Δύσης, στην
Ανατολή, πυρήνες της δημόσιας ζωής αποτελούσαν τα bazaars, ένα κλειστό
δίκτυο εμπορικών και θρησκευτικών υποδομών. Η μορφή τους θεωρείται ως
πρόδρομος των στοών που εμφανίζονται στην βιομηχανική μητρόπολη του
19ου αι. στη Δύση. Η λειτουργία τους αποτελούσε το μέσο των ανταλλακτικών
δραστηριοτήτων που θεωρούνταν απαραίτητες για το βιοπορισμό της κοινότητας,

63 Η εξέλιξη των χώρων εμπορίου στο πέρασμα του χρόνου Η εξέλιξη των χώρων εμπορίου στο πέρασμα του χρόνου 64