Page 216 - Trinh bay huyen Quoc Oai

Từ cuối tháng 10/1952, hoạt động càn quét của địch lắng dần. Tiếp
đó, do phải đối phó với hoạt động thu đông của quân dân ta trên nhiều
chiến trường, nhất là ở Tây Bắc, nên hoạt động càn quét của địch có ít
đi. Nhưng sau thất bại ở Tây Bắc, cuộc hành quân Loren lên Phú Thọ
cũng bị thất bại nặng nề trong thu đông 1952. Cuối tháng 12/1952,
giặc Pháp lại quay về phòng thủ Sơn Tây, lại mở đợt càn quét trên quy
mô lớn. Đợt này, chúng tập trung khủng bố một số làng, xã có phong
trào khá hoặc chúng đã nắm được tình hình phong trào, mà ở Quốc
Oai là Sài Sơn và Phượng Yên Sơn. Chúng đóng quân hàng tháng ở
Sài Sơn, luân phiên đi tuần tiễu trong hai xã Sài Sơn và Phượng Yên
Sơn. Đầu năm 1952, chúng vây thôn Cù Sơn Trung, tra tấn dã man 2
đội viên du kích, bắt đi 32 người dân đem về bốt tra tấn và ăn tiền hối
lộ; thì thời gian này, chúng lại tập trung vào thôn Phượng Cách. Ở đây
có núi Phượng Hoàng, trên núi này có hang Dáy, một hang rộng, nhiều
tầng, nhiều ngách, là nơi cán bộ, đảng viên, du kích hai xã Hoàng
Ngô và Phượng Yên Sơn thường trú ẩn, chúng biết nên thường tuần
tiễu, phục kích các ngả đường ở núi ra và từ làng lên núi. Chỉ trong
vòng chưa đầy một tháng, chúng đã 2 lần phục kích và vây hang này.
Lần thứ nhất vào tối 31/12/1952 khi 7 đồng chí cán bộ, đảng viên của
hai xã đang trên đường từ núi về làng thì gặp bọn địch đi tuần phát
hiện thấy, chúng ập tới để vây bắt. Năm đồng chí biết đường tắt, chạy
thoát; còn đồng chí Bùi Phú - Huyện ủy viên, Bí thư Chi bộ , cùng
(1)
một đảng viên ở Phượng Cách đi đường thẳng, đến một ngã ba thì
gặp địch. Hai đồng chí liền chạy vào nhà một đảng viên cũ, rồi định
nhảy sang nhà cụ Nhai, nhưng không thoát. Chúng đã bắn chết đồng
chí Bùi Phú và bắt được đảng viên kia. Sau trận này, ta chuyển cơ sở
xuống thôn Quảng Yên ít lâu, nhưng rồi vẫn phải lên hang Dáy vì ở
đó mới có điều kiện làm việc, sinh hoạt tập thể để chỉ đạo phong trào
chung cả hai xã. Về phần giặc Pháp, sau lần phát hiện, vây bắt các
đồng chí ta ở trên núi về, chúng tiếp tục lùng sục quanh núi, tìm các
hang hốc, lấy đá chèn các cửa hang..., rồi chúng kéo hẳn quân lên,
chốt lại, vây chặt khu núi Phượng Hoàng và hang Dáy. Hôm đó là
ngày 29/01/1953. Lúc này, trong hang có 2 cấp ủy, 1 đảng viên của
Chi bộ ghép Hoàng Ngô, Phượng Yên Sơn, một cán bộ bộ đội địa
phương huyện và đồng chí Nguyễn Đắc Thiếu - Huyện ủy viên,

(1) Quê ở Cấn Hạ, là Huyện ủy viên chính thức khóa II, phụ trách tuyên huấn,
thông tin vừa được cử về làm Bí thư Chi bộ ghép này thay đồng chí Liêm đi
chỉnh huấn.

216