Page 39 - Trinh bay huyen Quoc Oai

kinh doanh buôn bán, mở cửa hàng ở thành phố Hà Nội và thị xã Sơn
Tây. Thủ đoạn làm giàu của bọn địa chủ thông thường và chủ yếu là
cho vay nặng lãi, lãi mẹ đẻ lãi con, lợi dụng lúc “tháng ba ngày tám”,
Nhân dân thiếu đói phải bán lúa non, bán trâu bò, cầm cố ruộng đất
và sau không trả được, phải bán rẻ cho chúng.
Bên cạnh giai cấp địa chủ và quan lại người địa phương, ở phủ
Quốc Oai còn có một số chủ đồn điền là người Pháp như tên Michaut
Borel, kẻ đã chiếm 6.058ha đất của cả một vùng rộng lớn thuộc huyện
Thạch Thất, Lương Sơn, Quốc Oai để lập đồn điền trồng cà phê và
chăn nuôi bò sữa. Y sử dụng một số tay chân như tên Ký Thịnh, Cai
Mẫn là người trong phủ để quản lý và thuê mướn bóc lột nhân công
làm giàu cho chúng.
Sưu cao, thuế nặng lại bị cướp đoạt ruộng đất nên năm nào ở các
làng xã trong phủ cũng có những cảnh khủng khiếp diễn ra. Mỗi khi
vào vụ thu thuế, mõ rao trống thúc náo động cả ngày. Ai cũng phải lo
chạy ngược, chạy xuôi để có đủ tiền nộp thuế. Lính lệ, tuần phiên, tay
thước tay đao, thừng chão đến từng nhà để thúc dân đóng thuế. Nhiều
gia đình phải bán ruộng, bán trâu bò để lấy tiền nộp thuế. Trong cảnh
đói rét vì thiếu cơm ăn, áo mặc, việc làm, nhiều người phải bỏ làng
đi nơi khác làm ăn sinh sống, thậm chí có người phải đi ăn mày đầu
đường xó chợ. Nạn đói năm Ất Dậu (1945) xảy ra trong phủ là đỉnh
cao của sự áp bức, bóc lột do bọn thực dân Pháp và phát xít Nhật cùng
họn tay sai gây ra, đã làm cho hàng nghìn người dân lương thiện phải
chịu cảnh chết đói, chết rét, chết dịch .
(1)
Văn hóa - xã hội

Chính quyền đô hộ khuyến khích việc tổ chức cờ bạc, rượu chè, mua
ngôi bán chức ở trong làng, phát triển hủ tục, mê tín dị đoan, lợi dụng
chốn đình chung để tranh giành địa vị xã hội gây nên những hận thù
sâu sắc trong thôn xóm và các làng với nhau. Có nơi bọn cường hào đóng
đinh vào cột đình thề không đội trời chung, không cho con cái làng mình
lấy chồng hoặc vợ là con cái làng kia (Đa Phúc - Thụy Khuê)... Khổ nhất
là người phụ nữ bị xã hội khinh miệt, phân biệt đối xử, chị em không có
một chút quyền hành. Có nơi, khi người con gái đã lấy chồng, có một
con thì phải cạo trọc đầu, yên chí làm ăn sinh sống, yên bề nội trợ,

(1) Năm 1945, xã Thạch Thán có 299 người bị chết đói. Đồng Quang có 157 người
chết đói, 457 người chết vì bệnh dịch tả, 80 gia đình phải bỏ làng đi nơi khác. Xã
Tuyết Nghĩa có 69 người chết đói, trong đó có 13 gia đình chết cả nhà.

39