Page 40 - Trinh bay huyen Quoc Oai

bếp núc trong gia đình . Hằng năm, trong những ngày đầu xuân, bọn
(1)
quan lại cường hào tổng lý lợi dụng tết cổ truyền của dân tộc tổ chức
hội hè, khuyến khích việc ăn chơi, cúng bái, tế lễ, rước xách linh đình.
Chúng cho mở sòng bạc, các điểm tổ tôm chơi suốt đêm ngày, kéo dài
hàng tháng biến ngày hội vui chơi thành nơi tranh giành quyền lợi, ăn
chơi đàng điếm, gây ra trộm cắp, đánh chửi nhau, án mạng chết người .
(2)
Cuộc sống sa đọa được khuyến khích để đầu độc dân chúng, nhất
là đối với nam nữ thanh niên, làm cho họ dần dần dấn thân vào con
đường trụy lạc và quên đi nỗi nhục mất nước của người dân nô lệ, từ
đó cam tâm sống với số phận nghèo hèn. Phố phủ Quốc Oai ngay bên
cạnh Phủ đường cũng có sòng bạc, có nhà hát cô đầu, có nơi hút thuốc
phiện để cho mọi người “giải trí”. Chúng còn tổ chức ra các đại lý rượu
cồn ở khắp các làng và bắt buộc dân chúng phải mua. Làng, xã nào
cũng có từ 5 - 7 bàn đèn thuốc phiện . Tệ nạn mê tín dị đoan, đồng
(3)
bóng, bói toán phát triển khắp nơi mê hoặc tinh thần Nhân dân, làm
cho mọi người tin ở ma tà, số phận.

Bọn thống trị còn ra sức lợi dụng tôn giáo để mê hoặc quần chúng.
Ngoài đạo Phật, những năm cuối thế kỷ XVIII và đầu thế kỷ XIX,
đạo Thiên Chúa dần được du nhập và phát triển, nhiều nhà thờ ở
một số làng trong phủ được lập. Chính quyền thực dân cũng lợi dụng
Thiên Chúa giáo để lôi kéo, chia rẽ đoàn kết dân tộc, gây ra tình
trạng phân biệt lương giáo, những hiềm khích và chia rẽ trong Nhân
dân. Về giáo dục, dưới chế độ thực dân, phong kiến, giáo dục bị hạn
chế và chủ yếu nhằm đào tạo lớp người thừa hành chính sách của
Pháp là cai trị và khai thác thuộc địa. Do vậy, chương trình giáo dục
được điều chỉnh phù hợp với mục đích đó và thường được gọi là hệ
thống giáo dục Pháp - Việt với 3 bậc học, học trình 13 năm (tiểu học
6 năm, cao đẳng tiểu học 4 năm và trung học 3 năm). Song, cả phủ
Quốc Oai chỉ có một trường kiêm bị ở Hoàng Xá dạy đến hết bậc tiểu
học; mỗi tổng có một vài trường tư thục với vài ba chục học sinh là
con cái những nhà giàu có. Trước Cách mạng Tháng Tám, trên 90%
dân số mù chữ . Y tế không được chính quyền thực dân chú ý tới.
(4)

(1) Ở Yên Nội (xã Đồng Quang).
(2) Năm 1943, ở thôn Cấn Xá mở hội chợ đã xảy ra một vụ đâm chém nhau
làm 2 người bị chết.
(3) Làng Hòa Mục có 11 bàn đèn hút thuốc phiện. Cả xã Hoàng Ngô có 51 bàn đèn.
(4) Đến năm 1945, toàn huyện có 6.000 người biết chữ, trong dân số trên 69.800
người, chiếm 8,6%; gần 600 người có bằng Sơ học yếu lược; gần 300 người có
bằng Sơ học Pháp - Việt; trên 50 người đỗ Thành Chung; 20 người đỗ Tú tài
toàn phần hoặc bán phần.

40