Page 52 - mmokonya87.bulten
P. 52

Konya’da bulunan diri faylara
                                                                                                                                 baktığımızda Konya’da yaşanan
                                                       Manyas                            Gölcük                                  son depremin sürpriz olmadığını
                                             1964  (Balıkesir) 7.0             1999  (Kocaeli) 7.4                               görürüz. Ancak burada ayırt
                                                  6 Ekim 1964 tarihinde        17 Ağustos 1999 tarihinde saat                    etmemiz gereken husus Konya’da
                                             öğlen saat 14:31 de Balıkesir     03:02’de merkez üssü Kocaeli                      bulunan fayların Doğu Anadolu
                                                                                                                                 Fay hattında bulunan fayların
                                             ilinin Manyas ilçesinde 7.0       İlinin Gölcük ilçesi olan 7,4                     ürettiği büyüklükte deprem üretme
                                                                               büyüklüğünde deprem yaşandı.
                                             büyüklüğünde meydana gelen        Depremde 18.373 kişi hayatını                     potansiyelleri yoktur. Ayrıca
                                             depremde 23 kişi hayatını         kaybetti, 48 bin 901 kişi yaralandı,              yine Konya’da bulunan fayların
                                             kaybetmiş, 5.398 yapı hasar       505 kişi ise sakat kaldı. 285.211                 tekrarlama periyod aralığı çok geniş
                                                                                                                                 olarak hesaplanmıştır.
                     Abant                   görmüştür. Çaldıran               ev ve 42.902 iş yeri hasar gördü.                    Konya gibi alüvyal zeminlere
           1957 (Bolu)        7.3                      (Van)      7.5          1999 Düzce Depremi 7,1:                           kurulu şehirlerde zemin büyütmesi
                                                                               12 Kasım 1999 Cuma günü saat
                26 Mayıs 1957 tarihinde      1976                              18.57’de merkez üssü Düzce                        nedeniyle kuş uçuşu Şehre 150-200
                                                                                                                                 km uzaklıkta olan depremlerde
           sabah saat 06:33 de Mudurnu           24 Kasım 1976 tarihinde öğlen   olan 7,1 büyüklüğünde deprem                    de sarsıntı fazlasıyla hissedilir.
           vadisinde 7.1 büyüklüğünde        saat 12:22’de merkez üssü Van İlinin  yaşandı. Depremde 845 kişi                    Konya’da alüvyon zemine kurulu
           meydana gelen depremde 52         Muradiye ilçesi Çaldıran bucağı   hayatını kaybetti, 4.948 kişi                     olduğu için sadece yakınındaki
                                                                                                                                 faylardan oluşan depremlerden
           kişi hayatını kaybetmiş, 101 kişi   olan 7,5 Ms büyüklüğünde deprem   yaralandı, depremde hasar gören                 değil, çok uzaklardaki
                                                                               ve derhâl yıkılması gereken bina
           yaralanmış, 5.000’den fazla ev    yaşandı. Depremde 3.840 kişi      sayısı 3.395, yıkık ya da ağır                    depremlerden de etkilenebilecektir.
           hasar görmüştür.                  hayatını kaybetti, 497 kişi yaralandı,   hasarlı ev sayısı 12.939, iş yeri             Konya ili için sismik ölçüm ve
                                             9.232 bina hasar gördü.           sayısı ise 2.450 olarak belirlendi.               kayıtların tutulduğu dönemlere
                                                                                                                                 bakıldığında büyük yıkıcı depreme   Şekil 4. Konya İli ve çevresindeki faylar ve Litoloji (Eren, 2000)
            1900 yılı ila 2022 yılları arasında Ülkemizde 7 ve üzeri büyüklüğünde toplam 20 deprem yaşanmıştır.                  rastlanılmamıştır. Ancak yer
                                                                                                                                 bilimcilerimizin fay çalışan
                                                                                                                                 uzmanlarımızın çalışmalarında
                                                                                                                                 Konya’da bulunan fayların geniş
                Konya’nın Depremselliği:                                                                                         periyod aralığında orta-büyük
                                                                                                                                 deprem ürettikleri sonucuna
                                                                                                                                 ulaşmışlardır.
             Ülkemizde olduğu gibi ne        (çöküntüsü) ve yaklaşık D-B gidişli   Kızılören grabeni (havzası) BKB-
           yazık ki Konya İlimiz genelinde   Kızılören çöküntüsü oluşturur.    DGD gidişli eğim atımlı normal                       Doğu Anadolu Fay hattının
           de birçok diri fay mevcuttur.     Konya çöküntüsü; Batıda Konya     kenar fayları ile sınırlı egemen                  Konya’daki faylarla mekanik
                                                                                                                                 herhangi bir ilişkisi yoktu. Bu
           Konya İlinde bulunan Konya Fay    fay zonu, Doğuda Divanlar Fayı,                                                     sebeple Doğu Anadolu fayında
           zonu, Tatköy Fayı, Yazır Fayı,    Kuzeyde ise Karaömerler fayı ile   olarak Miyosen-Pliyosen yaşlı                    meydana gelen depremlerin
           Altınekin Fay Zonu, Karaömerler   sınırlıdır. Konya İl merkezinin batı   kayaçları kapsayan bir çöküntü               Konya’daki fayları tetikleme
           Fayı, Divanlar Fayı gibi bölgesel   kesimi Konya Fay zonu üzerinde   havzasıdır (Eren, 1993).                         durumu söz konusu olamaz.
                                                                                                                                    Konya ili için şu anda
           ölçekli faylar mevcuttur. Ayrıca   bulunmaktadır.                                                                     yapılabilecek en doğru
           yine Konya                                                                                                            çalışma Mevcut yapılarımızın
           çevresinde                                                                                                            durumunun olası bir deprem         Şekil 5. Konya İli ve çevresindeki diri faylar (MTA, 2013)
           bulunan ve                                                                                                            de nasıl davranacağının ortaya       Depremle mücadele kapsamda
                                                                                                                                 konulmasıdır. İlimizde yapı
           olası deprem                                                                                                          stokunun durumunu tahmin           halkın temel afet bilincini       önem arz etmektedir. Konya
                                                                                                                                                                                                      Büyükşehir Belediyesi bünyesinde
           üretmesinde                                                                                                           edebiliyor olsak da kesin olarak   arttıracak eğitimler planlanmalı,   Afet daire başkanlığı kurulmalı
           Konya’yı                                                                                                              ortaya koyabilmek için Yapı Stoku   geçmişte olduğu gibi liselere    ve depremlere hazırlığın
           Etkileyecek                                                                                                           Envanterinin çıkartılması büyük    zorunlu Jeoloji dersi konulmalıdır.   koordinasyonu mutlaka
                                                                                                                                 önem arz etmektedir. Mevcut
                                                                                                                                                                    Mevcut durumu bilmek, olası bir
           olan Akşehir                                                                                                          Yapı stoklarının belirlenmesi      afete karşı bilinçlenmek afetlerle   sağlanmalıdır.
           Fay Zonu, Tuz                                                                                                         ilimiz genelinde tehlikenin ortaya   mücadelenin en büyük unsuru
           Gölü Fay Zonu                                                                                                         konulması açısından ve deprem      olduğu unutulmamalıdır.
                                                                                                                                                                      Yapı denetim mekanizması
           ve Ecemiş                                                                                                             öncesi alacağımız önlemleri        güçlendirilmeli, uygun            Kaynaklar:
                                                                                                                                 belirlemek açısından oldukça
           Fay Zonu                                                                                                              önemlidir.                         zeminde doğru projelendirme
           bulunmaktadır.                                                                                                           Ülkemiz ve ilimizde, geçmişte   uygulanmalıdır. Yapı denetim      Deprem ve Jeoloji  – Ramazan  Demir-
             Konya                                                                                                               birçok yıkıcı depremler yaşandığı   firmalarında proje müellifleri ile   taş, Cenk Erkmen, Jeoloji Mühendisleri
           il merkezi                                                                                                            gibi, gelecekte de yaşanacağı bir   birlikte Jeoloji mühendislerinin de   Odası, 2000
                                                                                                                                                                    istihdamı sağlanmalı ve yerinde
                                                                                                                                 gerçektir. Bu nedenle Fay yasası
           çevresinde                                                                                                            başta olmak üzere Afet öncesi      denetim muhakkak sağlanmalıdır.   Diri Faylar Haritası, MTA, 2013
           en önemli                                                                                                             hazırlık ve risk azaltma projelerine   Yerel yönetimler, İmara açılacak
           genç yapıları                                                                                                         daha fazla önem vererek, kriz      yerlere mutlaka İmar Planına Esas   Konya  Bölgesinin  Depremsellik  Özel-
                                                                                                                                                                                                      likleri – Prof. Dr. Yaşar Eren, 2000
                                                                                                                                 yönetiminden risk yönetimine
           K-G gidişli                                                                                                           geçiş çalışmaları yapmak ve bu     Jeolojik-Jeoteknik Etüt yaptırmalı
                                                                                                                                                                    Etüt sonucunda yerleşime
           Konya grabeni                                                                                                         doğrultuda afetle mücadelenin      uygunluk değerlendirilmesi        Türkiyenin  Sismotektoniği  –  Ramazan
                               Şekil 3. Konya Ovasında yaşanan çökmenin kesiti (Eren, 2000’den)                                  tekrar gözden geçirilmesi          yapılmalı ve planlamanın bu       Demirtaş, Rüchan Yılmaz, T.C. Bayın-
                                                                                                                                 gerekmektedir.                     doğrultuda yapılması büyük        dırlık Bakanlığı Yayınları, 1996

         50                                                                                                                                                                                                                              51
   47   48   49   50   51   52   53   54   55   56   57