Page 27 - LSDB xa Uy No

có ý nghĩa nghe tin trong làng có chuyện buồn thì đến hỏi thăm, tùy
thân sơ mà phúng viếng cho phải phép. Họ tộc, các gia đình thông gia
thường phúng bằng xôi trắng và thủ lợn, bạn hữu thường phúng bằng
tiền hoặc bức trướng. Mọi việc khi đưa đám từ đào huyệt, khiêng linh
cữu và lấp mộ đều do hàng giáp và người làng đứng ra lo liệu.

Trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945, việc tang ở các thôn trong
xã Uy Nỗ vẫn theo tục lệ cũ, phiền phức và tốn kém, nhiều gia đình
do nghèo khó không có tiền làm ma nên phải chôn cất người thân rất
sơ sài, phải xin khất chức dịch trong làng để làm ma khô, hoặc phải
nhờ cậy trong họ hàng giáp đứng ra lo liệu giúp. Người giàu có thì
nhờ cả làng, rồi tổ chức ăn uống linh đình, tế lễ 3 ngày, 3 đêm mới an
táng. Nhà có tang thường phải để chở 3 năm, sau đó con trai, con gái
mới được dựng vợ gả chồng.
Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 trở lại đây, thực hiện nếp
sống văn hóa mới theo những quy ước của thôn làng, xã Uy Nỗ đã bỏ
những hủ tục tang lễ không thiết thực, không cúng bái, ăn uống tốn
kém, duy trì được phong trào tiết kiệm trong việc tang ma. Hiện nay
các thôn đều có khu nghĩa trang riêng, có quản trang trông nom, có
nhà tang lễ để các gia đình làm lễ khi thăm viếng, tảo mộ.

2. Hương ước việc làng xã trước năm 1945

Hầu hết các làng xã ở khu vực nông thôn xưa đều có lập ra hương
ước, tục lệ riêng cho làng, đây là những tư liệu văn hóa - lịch sử cổ
truyền có nhiều giá trị.
Các điều khoản hương ước tục lệ do con người đặt ra, một khi con
người tụ cư thành làng xã, bắt buộc phải đặt ra các điều lệ để ràng
buộc lẫn nhau, khuyến khích động viên nhau làm việc. Lúc đầu, các
quy ước cũng chỉ truyền miệng, sau đó mới cố định bằng văn bản. Tất
cả các thôn của xã Uy Nỗ đều có hương ước.

So với trước (chẳng hạn như các văn bản quy định về tục lệ làng
xã), các hương ước cải lương đều có sự điều chỉnh, nhưng mức độ cụ
thể của các điều lệ thì khác nhau.

Trước đây, cùng với bộ luật của Nhà nước, tại mỗi làng đều có một
bản khoán ước, có nơi gọi là tục lệ và gần đây gọi chung là hương
ước. Những người tham gia xây dựng hương ước, tục lệ cho làng xã là
26