Page 32 - LSDB xa Uy No

cuộc sống của Nhân dân, tác động mạnh đến lực lượng kháng chiến,
Liên khu ủy chủ trương và chỉ đạo thực hiện “Nhất nguyên hóa” bộ
máy lãnh đạo và chỉ đạo đấu tranh chống địch chiếm đóng. Từ đó,
huyện đã thành lập Ban Chỉ huy huyện, mỗi xã có 1 Ban Chỉ huy
xã do đồng chí Bí thư Chi bộ làm Trưởng ban, đồng chí Chủ tịch Ủy
ban kháng chiến hành chính xã làm Phó Trưởng ban, đồng chí Xã đội
trưởng là Ủy viên. Trong mọi giao dịch đều dùng danh nghĩa Ban Chỉ
huy xã (Ban Chỉ huy Mặt trận).

Từ khi địch chiếm đóng quê hương (tháng 7/1949) đến ngày sạch
bóng quân thù (tháng 10/1954) thời gian 5 năm, 3 tháng, đảm nhiệm
chức vụ Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy xã Việt Hùng là các đồng chí:
Hoàng Đình Thước (xóm Thượng) (7/1949 - 9/1951), Nguyễn Quốc
Thành (Cổ Điển - Hải Bối) (9/1951 - 8/1952), Nguyễn Tăng Ninh
(Lực Canh - Xuân Canh) (9/1952 - 3/1953) và Nguyễn Văn Quỳ, tức
Hùng Lương (Lương Quán) (4/1953 - 5/1955).

4. Các tổ chức xã hội tự nguyện (xóm, phe giáp, phường hội, họ...)

Nét đặc trưng tiêu biểu của làng xã vùng đồng bằng sông Hồng là
được bao bọc bởi các lũy tre hay hàng rào để tạo vị thế kiên cố vững
chắc. Ở nhiều làng, ngoài lũy tre và các lùm cây, làng còn được bao
bọc và ngăn cách bởi các con đê cao hoặc các đầm, ao, hồ sâu xung
quanh trở thành một hệ thống phòng vệ hết sức quan trọng. Người
ta chỉ có thể vào làng qua các cổng làng (thường là 4 cổng, mỗi cổng
được bố trí theo một hướng nhất định). Mỗi làng hay thôn được chia
thành các cộng đồng dân cư nhỏ hơn gọi là xóm, xóm gồm một cụm
gia đình có quan hệ huyết thống rất gần gũi, gắn kết cộng đồng
rất bền chặt. Xóm lại được chia nhỏ hơn gọi là ngõ. Các xóm được
tách biệt bởi các lối đi và một ngõ gồm vài nhà dân sinh sống. Một
làng ở Uy Nỗ có nhiều xóm, ngõ, quan hệ mật thiết với tư cách là
những người láng giềng “Tối lửa tắt đèn có nhau” theo phương châm
“Bán anh em xa, mua láng giềng gần”. Đường vào xóm ngõ xưa kia
có cổng chống lên, ban đêm hạ xuống, có thể có điếm gác cho tuần
đinh canh gác phòng trộm cướp. Xóm còn là đơn vị tổ chức bảo vệ an
ninh. Trước đây tuần phiên của làng bình thường được cắt cử theo
xóm. Các tuần đinh chia nhau canh phòng trong xóm, ngoài đồng.
Khi trong làng, xóm bị trộm cướp đột nhập, mỗi điểm giao cho một
tuần phiên trông coi, còn tất cả phải đến ứng cứu, nếu không sẽ bị
31