Page 69 - LSDB xa Uy No

phải tăng phụ cấp từ 9 - 20%. Cuộc đấu tranh này đã có tiếng vang
lớn đối với quần chúng nhân dân trong vùng, nhiều thanh niên ở
Oai Nỗ, Cường Nỗ, Kính Nỗ, phố Ga... được các đảng viên, cán bộ Việt
Minh tuyên truyền, vận động tham gia đấu tranh.

Cuối năm 1944, bọn Nhật bắt dân ta nộp thuế bằng thóc, phá
hoa màu để trồng đay, trồng thầu dầu, Nhân dân các làng đã vận
động nhau không phá, không trồng, chỉ một số ít gia đình có ruộng
ở ven đê phải trồng đay cho chúng.
Ngày 09/3/1945, Nhật đảo chính Pháp chiếm Đông Dương. Ngay
trong đêm đó, Thường vụ Trung ương Đảng họp nhận định tình hình.
Ngày 12/3/1945 ra Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của
chúng ta” vạch phương hướng hoạt động cho toàn Đảng, toàn dân ta.

Có thể nói, đây là bước ngoặt rất quan trọng của cách mạng
Việt Nam. Ở huyện Đông Anh, dưới sự lãnh đạo của đội công tác
an toàn khu, các chi bộ đảng ở một số xã đã phát động một cao
trào kháng Nhật cứu nước mạnh mẽ, làm tiền đề cho cuộc tổng
khởi nghĩa giành chính quyền.

Ngày 16/4/1945, hơn 300 công nhân Nhà máy Xe lửa Đông Anh
đã biểu tình đòi chủ xưởng phải phát “bông” mua gạo, vải. Chi bộ
Nhà máy còn chỉ đạo phong trào, tăng cường đội tự vệ trong tổ chức
nghiệp đoàn công nhân, phát động cao trào kháng Nhật, cứu nước.
Từ đó lực lượng tự vệ của nghiệp đoàn công nhân nhà máy đã có liên
hệ với những thanh niên ở các làng lân cận: xóm Bãi (Quán Tỉnh),
Lâm Tiên, Đản Mỗ, Phan Xá, Ấp Tó, Trầm Mơ... để tuyên truyền,
vận động tham gia cách mạng kháng Nhật, cứu nước. Song song với
các cuộc đấu tranh, tổ thanh niên cứu quốc của nhà máy còn đi rải
truyền đơn tuyên truyền, vận động cách mạng đến các làng xã lân
cận, treo cờ đỏ sao vàng suốt dọc đường xe lửa từ ga Đông Anh lên ga
Mỹ Nội, từ ga Đông Anh đến ga Xuân Kiều (Dục Nội).

Cách mạng nước ta đang ở thời kỳ cao trào thì Chiến tranh thế giới
thứ hai bước sang giai đoạn cuối. Chiến thắng của Hồng quân Liên Xô
đối với bọn quân phiệt Nhật đã tạo điều kiện cho phong trào giải phóng
dân tộc ở các nước thuộc địa và nửa thuộc địa ở châu Á phát triển mạnh.
Chính phủ Nhật đầu hàng, bọn chỉ huy và binh lính Nhật ở Đông
Dương chia rẽ, mất tinh thần. Chính quyền bù nhìn từ trên xuống dưới
68