Page 70 - LSDB xa Uy No

bị tê liệt, hoang mang. Tại căn cứ địa cách mạng Việt Bắc (Tân Trào,
tỉnh Tuyên Quang) diễn ra 2 cuộc họp bàn và quyết định một vấn đề
cực kỳ trọng đại đối với vận mệnh dân tộc.

Ngày 13/8/1945, Hội nghị cán bộ toàn quốc của Đảng nhận
định: “Những điều kiện khởi nghĩa ở Đông Dương đã chín muồi”
và quyết định phát động Nhân dân vũ trang khởi nghĩa giành độc
lập hoàn toàn.

Ngày 16/8/1945, Đại hội quốc dân gồm hơn 60 đại biểu của 3 miền
đất nước đã họp bàn và biểu thị nhất trí với chủ trương của Đảng ta
dưới danh nghĩa là Mặt trận Việt Minh. Đại hội cử ra Ủy ban Giải
phóng dân tộc Việt Nam, tức Chính phủ lâm thời do cụ Hồ Chí Minh
làm Chủ tịch, thống nhất quốc kỳ, quốc ca, thông qua Quân lệnh số
1 do Trần Huy Liệu dự thảo. Cùng ngày 16/8/1945 tại Quốc dân đại
hội ở Tân Trào, Trung ương Đảng phát lệnh Tổng khởi nghĩa giành
chính quyền trong cả nước.

Ở huyện Đông Anh, phong trào của Nhân dân các xã diễn ra sôi
nổi. Tên Tri huyện Đông Anh là Vũ Văn Mậu đã phải chuồn về Hà
Nội. Ở Huyện đường lúc này chỉ còn lại nhân viên lục sự, thừa phái,
đội cai và 12 tên lính lệ. Bọn hào lý ở các làng, xã trong huyện hoang
mang, dao động, một số nơi lực lượng Việt Minh đã làm chủ làng xã.
Nắm được thời cơ đó, ngày 18/8/1945, Chi bộ Nhà máy Xe lửa Đông
Anh chủ động huy động công nhân nhà máy và lực lượng tự vệ có sự
tham gia của quần chúng các xã Uy Nỗ, Nguyên Khê, Tiên Dương,
Xuân Nộn biểu tình thị uy tước vũ khí của binh lính địch ở huyện lỵ.
Do ở gần nhà máy nên khi được báo tin đông đảo Nhân dân khu phố
Ga Đông Anh, làng Đản Mỗ, Ấp Tó, làng Kính Nỗ đã tham gia.

Từ mờ sáng ngày 21/8/1945, tại gốc gạo Ba Đê, dưới sự lãnh đạo
của Ban công tác đội an toàn khu, hàng nghìn người đã tập trung từ
các ngả hợp thành đoàn biểu tình vũ trang khởi nghĩa giành chính
quyền. Đồng chí Trần Độ - Chỉ huy trưởng phụ trách chung. Đồng
chí Lê Đình Thiệp - Chỉ huy phó phụ trách khối tự vệ chiến đấu.
Đồng chí Nguyễn Thị Điệp (tức Hằng) - Chỉ huy phó phụ trách khối
quần chúng. Sau khi chỉnh đốn đội ngũ, đoàn biểu tình kéo về Huyện
đường, tiến vào chiếm lĩnh cơ quan huyện. Trong đó tham gia đông
đảo là Nhân dân phố Ga Đông Anh, làng Đản Mỗ, Ấp Tó, làng Quán Tỉnh,
69