Page 7 - TriÕt häc gi¸o dôc hiÖn ®¹i

9

Ch­¬ng më ®Çu

VïNG §ÊT Vµ CON NG¦êI §¤NG TRIÒU
QUA C¸C THêI Kú LÞCH Sö

I. vÞ trÝ, ®Þa giíi

1
§«ng TriÒu lµ huyÖn cöa ngâ phÝa t©y cña tØnh Qu¶ng Ninh . DiÖn tÝch tù nhiªn gÇn
400 km , phÝa b¾c ®­îc bao bäc bëi d·y nói c¸nh cung §«ng TriÒu cã ®é cao tõ 600-800
2
m ng¨n c¸ch víi c¸c huyÖn Lôc Nam, S¬n §éng thuéc tØnh B¾c Giang; phÝa nam vµ t©y
nam gi¸p huyÖn Kinh M«n (H¶i D­¬ng); phÝa t©y gi¸p thÞ x· ChÝ Linh (H¶i D­¬ng);
phÝa ®«ng gi¸p thµnh phè U«ng BÝ, phÝa ®«ng nam gi¸p huyÖn Thuû Nguyªn (thµnh phè

H¶i Phßng).
HuyÖn §«ng TriÒu hiÖn nay bao gåm 21 ®¬n vÞ hµnh chÝnh (19 x· vµ 2 thÞ trÊn), d©n
sè gÇn 170.000 ng­êi. ThÞ trÊn §«ng TriÒu (®« thÞ lo¹i V) lµ trung t©m hµnh chÝnh cña
huyÖn víi diÖn tÝch gÇn 1 km , d©n sè trªn 5.000 ng­êi. ThÞ trÊn M¹o Khª (®« thÞ lo¹i
2
IV) c¸ch thÞ trÊn §«ng TriÒu 9 km vÒ phÝa ®«ng víi diÖn tÝch gÇn 20 km vµ d©n sè gÇn
2
40.000 ng­êi. 19 x· cña huyÖn §«ng TriÒu bao gåm: B×nh D­¬ng, NguyÔn HuÖ, Thñy
An, ViÖt D©n, T©n ViÖt, An Sinh, B×nh Khª, Trµng L­¬ng, Trµng An, §øc ChÝnh, Hång
Phong, H­ng §¹o, Xu©n S¬n, Kim S¬n, Yªn Thä, Yªn §øc, Hoµng QuÕ, Hång Th¸i §«ng
vµ Hång Th¸i T©y.
§«ng TriÒu cã nhiÒu s«ng ngßi ch¶y qua: s«ng Kinh Thµy tõ Lôc §Çu Giang qua
c¸c huyÖn ChÝ Linh, Nam S¸ch, Kinh M«n ch¶y vµo phÝa t©y nam huyÖn råi chia
thµnh hai nh¸nh, mét nh¸nh ®æ ra Cöa CÊm - H¶i Phßng, mét nh¸nh ®æ ra s«ng §¸
B¹ch nèi víi s«ng B¹ch §»ng råi ®æ ra biÓn t¹o thµnh ranh giíi tù nhiªn ë phÝa nam

vµ t©y nam víi c¸c huyÖn Kinh M«n vµ Thuû Nguyªn. S«ng §¹m Thuû ch¶y tõ vïng
nói x· An Sinh qua c¸c x· T©n ViÖt, ViÖt D©n, Thuû An råi ®æ vµo s«ng Kinh Thµy.
S«ng CÇm ch¶y tõ vïng nói Yªn Tö qua c¸c x· Trµng L­¬ng, B×nh Khª, Trµng An,
Xu©n S¬n, §øc ChÝnh, H­ng §¹o råi ®æ vµo s«ng §¸ B¹ch. HÖ thèng s«ng ngßi nh­
vËy rÊt thuËn tiÖn cho giao th«ng vËn t¶i thuû, ®Æc biÖt lµ c¬ ®éng lùc l­îng lín vÒ
qu©n sù. Trong lÞch sö d©n téc, khi c¸c ®éi qu©n x©m l­îc tiÕn ®¸nh n­íc ta tõ phÝa
®«ng b¾c, chóng ®Òu lîi dông c¸c con s«ng trªn, lµm ®Çu cÇu hËu cÇn vµ tæ chøc c¸c
cuéc hµnh binh tõ ngoµi biÓn tiÕn vµo ®Êt liÒn, ®æ bé vµo ®ång b»ng vµ trung du B¾c
Bé, vµo thµnh Th¨ng Long... Nh÷ng dßng s«ng nµy kh«ng chØ mang nÆng phï sa lµm
giµu cho quª h­¬ng mµ cßn lµ n¬i ch«n biÕt bao danh t­íng vµ ®éi qu©n x©m l­îc, lµm

__________

1. TØnh Qu¶ng Ninh cã 14 huyÖn, thÞ x· vµ thµnh phè, bao gåm: c¸c huyÖn §«ng TriÒu, Yªn H­ng,
Hoµnh Bå, V©n §ån, C« T«, Tiªn Yªn, Ba ChÏ, B×nh Liªu, §Çm Hµ, H¶i Hµ, thÞ x· CÈm Ph¶ vµ c¸c thµnh
phè H¹ Long, Mãng C¸i, U«ng BÝ.