Page 10 - TriÕt häc gi¸o dôc hiÖn ®¹i

12 LÞch sö ®¶ng bé huyÖn ®«ng triÒu tËp I (1930-1975)

n¨m 1945, huyÖn §«ng TriÒu thuéc tØnh H¶i D­¬ng.
Sau C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945, do yªu cÇu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng
thùc d©n Ph¸p, §«ng TriÒu ®­îc thay ®æi nhiÒu lÇn vÒ mÆt hµnh chÝnh: th¸ng 12 n¨m
1946, huyÖn §«ng TriÒu t¸ch khái tØnh H¶i D­¬ng ®Ó trùc thuéc tØnh Qu¶ng Yªn
(thuéc ChiÕn khu 12 vµ sau ®ã lµ Liªn khu I); th¸ng 3 n¨m 1947, huyÖn §«ng TriÒu
trùc thuéc Liªn tØnh Qu¶ng Hång (do tØnh Qu¶ng Yªn vµ §Æc khu Hßn Gai hîp nhÊt
thµnh); th¸ng 12 n¨m 1948, khi tØnh Qu¶ng Yªn vµ §Æc khu Hßn Gai t¸ch thµnh hai
®¬n vÞ hµnh chÝnh nh­ tr­íc ®©y th× huyÖn §«ng TriÒu l¹i trë vÒ thuéc tØnh Qu¶ng
Yªn. Sau khi cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p kÕt thóc, n¨m 1959 huyÖn §«ng
TriÒu l¹i ®­îc chuyÓn vÒ tØnh H¶i D­¬ng. §Õn th¸ng 10 n¨m 1961, do yªu cÇu x©y
dùng khu c«ng nghiÖp má, huyÖn §«ng TriÒu trë vÒ thuéc §Æc khu Hång Qu¶ng.
Ngµy 30 th¸ng 10 n¨m 1963, khi §Æc khu Hång Qu¶ng vµ tØnh H¶i Ninh ®­îc s¸p
nhËp thµnh tØnh Qu¶ng Ninh, huyÖn §«ng TriÒu chÝnh thøc trë thµnh mét ®¬n vÞ hµnh
chÝnh cÊp huyÖn cña tØnh Qu¶ng Ninh.

Nh­ vËy, §«ng TriÒu trùc thuéc nhiÒu ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp trªn kh¸c nhau vµ ®Þa
giíi còng thay ®æi nhiÒu lÇn. HiÖn nay, §«ng TriÒu cã thu hÑp nhiÒu so víi thêi tr­íc ,
1
nh­ng tªn gäi §«ng TriÒu hÇu nh­ kh«ng thay ®æi vµ tõ l©u ®· ®i vµo lÞch sö ®Êt n­íc,
mét ®Þa bµn cã tÇm chiÕn l­îc quan träng c¶ vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ vµ qu©n sù, ®Æc biÖt n¬i
®©y cßn lµ vïng ®Êt céi nguån vÒ v¨n hãa, d©n téc.

II. T×NH H×NH KINH TÕ, V¡N HãA, X· HéI
ë ®«ng triÒu TR¦íC KHI Cã §¶NG

§ång b»ng §«ng TriÒu chiÕm diÖn tÝch kho¶ng 9.600 ha. Tõ rÊt xa x­a, nh©n d©n ®·
tiÕn hµnh s¶n xuÊt, canh t¸c ®Ó tù cÊp, tù tóc l­¬ng thùc, thùc phÈm phôc vô ®êi sèng.
Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i toµn bé sè diÖn tÝch nãi trªn ®· ®­îc khai th¸c cïng mét lóc

ngay tõ ®Çu, mµ ®ã lµ c¶ mét qu¸ tr×nh lao ®éng gian khæ.
C¸ch thøc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë §«ng TriÒu còng t­¬ng tù nh­ mäi miÒn trªn
®ång b»ng B¾c Kú. §ã còng lµ mét nÒn n«ng nghiÖp cæ truyÒn, tuy ch­a cã mét khoa
n«ng häc tËp trung nh­ng ®· ®­îc tÝch luü bëi nh÷ng kinh nghiÖm hÕt søc phong phó.
Ng­êi Ph¸p tíi ®©y còng c¶m nhËn râ ®iÒu ®ã vµ ngay tõ ®Çu ®· häc theo d©n ta mµ
tiÕn hµnh s¶n xuÊt trong c¸c ®ån ®iÒn trång lóa. Hä nhËn xÐt r»ng, ng­êi ViÖt Nam
trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp “cã mét kinh nghiÖm thùc hµnh cã thÓ h­íng dÉn
cho c¸c nhµ thùc d©n chóng ta” . Theo mét quan chøc Ph¸p nghiªn cøu t¹i §«ng TriÒu
3
2
th× c«ng cô cµy bõa ë ®©y nhá, nhÑ vµ th« s¬. Quy tr×nh s¶n xuÊt c¬ b¶n gièng nh­ c¸c
n¬i kh¸c. Theo sù tÝnh to¸n t¹i thêi ®iÓm ®ã th× ë H¶i D­¬ng, vô mïa, mçi hÐcta thu
ho¹ch tõ 45 ®Õn 50 thóng; vô chiªm tõ 40 ®Õn 45 thóng, c¶ hai vô thu ho¹ch ®­îc
kho¶ng 1.800 kg thãc. Theo c¸ch tÝnh nµy mçi thóng thãc t­¬ng ®­¬ng 20 kg. Nh­ vËy

__________
1. Tr­íc khi thùc d©n Ph¸p x©m l­îc n­íc ta, vïng Yªn Tö - Vµng Danh thuéc thµnh phè U«ng BÝ, 6
x· vïng ®¶o cña huyÖn Kinh M«n vÉn thuéc huyÖn §«ng TriÒu.
2, 2. Xem: ViÖn Sö häc ViÖt Nam, ViÖn LÞch sö §¶ng Trung ­¬ng: “LÞch sö huyÖn §«ng TriÒu”, th¸ng 9
n¨m 1995.