Page 13 - 129.cdr
P. 13

Ura-ura
                                        Seri Tembang Macapat

                                       S I N O M



                                 Daning Yus Wong Banyumas

                 Sinom tegesé trubus utawa semi. Tembung   sing  magepokan  karo  karakter  dhiri
                 sing biasa dénggo neng jagating tetuwuhan   menungsa. Wong sing ngawirya kuwé wong
               sing nggambarna thukulé turus lan godhong   sing tangguh, ora gampang nyerah, wani mati
             sing seger ijo riyo-riyo. Neng jagating tembang   lan  ora  wedi  kalah.  Kahanan  sing  kaya  kuwé
           macapat,  tembang  Sinom  ngandhut  nggambarna   sinebut  watek  ksatria.  Banjur  piwulang  arta
           jabang  bayi  sing  lair  ngalam  dunya  tuwuh  dadi   (kadunyan) awéh pitudhuh lamona bisa ndadékna
           kanoman  sing  duwé  daya  tuwuh  ngrembaka   menungsa duwé daya kuwat sing lewih gedhé. Ana
           tumeka  maring  alam  kadiwasan.  Ngandhut   paribasan, jer basuki mawa béya. Tegesé, kadunyan
           piwulang bocah kudu taberi sinau nggolét kawruh   bisa  dadi  srana  nggayuh  pengimpén.  Déné
           lan pengalaman supaya dadi menungsa sing becik   piwulang ngenani winasis awéh pitudhuh pentingé
           lan bener, migunani tumrap urip lan kauripan.  ngélmu, kawruh lan pengalaman nggo sangu urip.
                                                        Kanthi sangu ngélmu, kawruh lan pengalaman bisa
           Kanjeng  Gusti  Pangeran  Adipati  Arya  (KGPAA)   dadi  kekuwatan  tumraping  menungsa  sing
           Mangkunegara  IV  lumantar  Serat  Wedhatama   kepéngin njala langit lan nawu segara.
           pupuh Sinom, wis paring pitutur: Bonggan kang tan
                                               é
           mrelokena/ Mungguh ugering ngaurip/ Urip  lan tri   Miturut  Serat  Wedhatama,  menungsa  sing  ora
           prakara/ Wirya, arta, tri winasis/ Kalamun kongsi sepi/   ngawruhi  uripé  lan  ora  ngengoni  kawiryan,
           Saka  wilangan  tetelu/  Telas  tilasing  janma/  Aji   kadunyan  apadéné  kawasisan,  mula  bakal  aji
           godhong  jati  aking/  Temah  papa  papariman   godhong jati aking. Urip tanpa aji, tanpa guna. Uripé
           ngulandara.                                  bakal  kesurang-surang.  Temah  papa  papariman
                                                        ngulandara.  Piwulang  sekang  Serat  Wedhatama
                       é,
                            é
           Tembang  kuw   aw h  pitutur  bonggan  (bodho-  jumbuh karo kanoman sing kudu ngawruhi uripé,
           bodhoa) maring sing ora mrelokna paugeran  urip.   gelem ngulir budi mbanting raga kanggo nggayuh
                                                é
           Yakuw   teges   urip  lan  telung  plekara  yakuw    kawiryan, kadunyan lan kapinteran. Neng ngingsor
                       é
                                                    é
                é
           kawiryan (keluhuran), arta (kadunyan) lan winasis   kiyé kepacak tembang sinom kanthi titilaras sing
           (kapinteran).  Teges ,  angger  menungsa  kep ngin   bisa nggo sinau bebarengan.
                           é
                                                 é
                                          ,
           ngenggoni  j j ring  kemenungsan   mula  kudu
                     e
                                         é
                       e
           ngerti  maring  tegesing  urip,  ngenggoni  urip  sing
                   é
           luhur, duw  kadunyan lan kapinteran.
           Menungsa  kudu  ngert ni  maring  tegesing  urip.
                               é
                                             é
                          é,
           Menawa urip kuw  ana sing nguripi. Asal  ora nana
           dadi ana, banjur mb suk maning ora nana. Wong
                            é
           sing  ngert ni  sejatining  urip  mengkon   bakal
                    é
                                               é
              ngert ni  uga  sejatining  pati.  Urip  ana  sing
                   é
                             é
                nguripi,  yakuw   Gusti  Sing  Akarya  Jagat.
                        é
                    é
                 Mb suk  angger menungsa wis mangsan
                                                    é
                  kapundhut,  uga  bakal  balik  maring
                   ngersaning Peng ran.
                                 é
                    Piwulang  ngenani  kawiryan  utawa
                    keluhuran, anjogé maring sikap méntal
                                                                       129/Taun XI/Februari 2021  ANCAS  13
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18