Page 133 - BA CHUA MO
P. 133
BÀ CHÚA MÕ - HUYỀN TÍCH VÀ ƯỚC VỌNG | 131
Năm Quý Dậu (1813) (108) , tổng Nghi Dương đắp một
con đường mới tiếp với con đường (109) Thiên lý (110) , phía
trên từ Câu Ngoại, cho đến Chợ Tổng, ước độ dài khoảng
318 trượng (111) . Một đoạn đường từ Câu Ngoại, tiếp giáp
với đường Thiên lý, thuộc xã Tú Đôi, dài 218 trượng…
Đường Thiên lý chạy trong xã Nghi Dương có một đoạn
dài 28 trượng, 2 thước. Đoạn đường Thiên lý nằm trong
khu vực ruộng Muối, thuộc địa phận xã Tú Đôi, tiếp giáp
với Chợ Tổng, độ dài là 71 trượng, 8 thước. Đường mới ở
gần Câu Ngoại tại 2 xã Nghi Dương, Tú Đôi, có đoạn qua
phần ruộng của người dân, đã được họ cung tiến để làm
bờ đường.
(108) Nguyên văn ghi: “Quý Dậu niên, bản tổng tân khai trúc
hành trình dữ Thiên lý lộ…”. Theo lịch Can - Chi, thì cứ 60 năm lại có
1 năm Quý Dậu, là các năm 1693 - 1753 - 1813 - 1873… Theo nội dung
Văn bia này, thì có lẽ Con đường trên đây vừa được đắp (Tân khai trúc)
vào khoảng tháng Giêng tháng Hai, năm Quý Dậu (1813). Vì bài ký
này được viết vào tháng Quý Xuân năm Quý Dậu (tháng 3 âm lịch -
tức tháng 4-1813).
(109) Nguyên văn Thiên lý lộ 天 里 路: Đường muôn dặm. Ý
nói con đường cái rất dài.
(110) Lý 里 (tức dặm) chừng 500 mét.
(111) Trượng 丈: đơn vị đo chiều dài thời quân chủ Việt Nam,
thường không có quy định cụ thể, có khi 1 trượng = 3,3 mét, có khi 1
trượng = 4 mét.