Page 77 - ตำนานการสวดพระมาลัย
P. 77
๗๑
การสวดศพมีการสวด ๕อย่าง
ได้แก่
1.สวดพระอภิธรรม 7 คัมภีร์ เป็นยอดแม่บทใหญ่ที่พระพุทธเจ้าทรงยกขึ้นมาแสดงค่าข้าว
ปูอนน้ํานม โปรดพระพุทธมารดาบนดาวดึงส์สวรรค์ สิ้นกาล 3 เดือน มี 7 คัมภีร์ คือ พระธรรมสังคณี
พระวิภังค์ พระธาตุกถา พระปุคคลบัญญัติ พระกถาวัตถุ พระยมก และพระมหาป๎ฏฐาน นิยมใช้สวด
ตามพิธีศพทั่วไป
2.สวดพระสหัสสนัย แปลว่า มีนัยพันหนึ่ง เป็นการกล่าวถึงธรรมทั่วจะให้สําเร็จประโยชน์ 4
ประการ (หรือ อิทธิบาท 4) ได้แก่ ฉนทะ ความพอใจ วิริยะ ความเพียร จิตตะ ความเอาใจใส่ ฝ๎กใฝุ
ั
และ วิมังสา ความหมั่นไตร่ตรองพิจารณาหาเหตุผล
ึ
3.สวดพระอภิธรรมมัตถสังคหะ มี 9 ปริจเฉท กล่าวถง จิต, เจตสิก, รูป, และนิพพาน เป็นการ
กล่าวถึงความไม่เที่ยงของสังขาร ที่มีการเกิดขน ตั้งอยู่ และดับไป ป๎จจุบันยังนิยมสวด แต่หาพระสงฆ์
ึ้
สวดได้ยาก เพราะต้องอาศัยองค์ประกอบหลายอย่าง เช่น ความพร้อมเพรียง เสียง และการประสาน
เสียง
4.สวดพระมาลัย เป็นการกล่าวถึงพระประวัติของพระเถระรูปหนึ่งที่สําเร็จฌานสมาบัติ มีฤทธิ์
เสด็จไปโปรดยังเมืองนรกและสวรรค์ ให้เห็นว่าทําดีไปสวรรค์ ทําชั่วไปนรก
และนําสิ่งที่พบเห็นมาสั่งสอนคนบนโลกให้ทําบุญ ทําดี อย่าทําชั่ว การสวดพระมาลัยนี้สันนิษฐานว่า
้
ในสมัยก่อนใช้สวดในพิธีแต่งงาน เพื่อให้คู่บ่าวสาวเข้าใจเรื่องของความดีความชั่วในการใชชีวิตร่วมกัน
ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 2 ได้เปลี่ยนมาสวดในงานศพ เนื่องจากมีคนฟ๎งธรรมมากกว่า การสวดแบบนี้
ป๎จจุบันหาฟ๎งได้ยาก
5.สวดทํานองหลวง ผู้สวดจะเป็นพระพิธีธรรมที่อยู่เฉพาะวัดหลวง ซึ่งแต่ละวัดจะมีทํานองการ
สวดไม่เหมือนกัน จะใช้สวดเฉพาะในงานพิธีศพที่อยู่ในชั้นพระบรมวงศานุวงศ์ หรือพระบรมราชาน ุ
เคราะห์ แต่มียกเว้นในงานสวดทั่วไปบางงานที่เจ้าภาพจัดขึ้น
