Page 78 - ตำนานการสวดพระมาลัย
P. 78
๗๒
ลักษณะคําประพันธ์บทสวดมาลัย
คําประพันธ์ในพระมาลัยกลอนสวด ประกอบด้วยกาพย์ยานี ๑๑ กาพย์ฉบัง ๑๖ และคํา
ประพันธ์ ซึ่งมีลักษณะบังคับแบบกลอน แต่มีจํานวนคําวรรคละ ๔ คํา แทนที่จะเป็นกาพย์ยานี ๑๑
กาพย์ฉบัง ๑๖ และกาพย์สุรางคณางค์ ๒๘ ดังกลอนสวดทั่วไป ลักษณะคําประพันธ์ดังกล่าวจากตํารา
ฉันทลักษณ์หลายเล่ม เช่น ฉนทลักษณ์ของพระยาอุปกิตศิลปาสาร, คําภีร์จินดามณี ฯลฯ แต่ไม่
ั
ปรากฏชื่อ และลักษณะของคําประพันธ์ชนิดน ต่อมาพบคําประพันธ์ที่มีลักษณะเช่นเดียวกันนี้ใน
ี้
หนังสือภาพนิทานที่จัดพิมพ์โดยองค์การค้าคุรุสภา ที่ให้คํายรรยายโดย กรองแก้ว และกําธร สถิรกุล
เช่นเรื่อง ฟินอคคิโอ เป็นต้น แต่ผู้บรรยายมิได้แจ้งว่าบรรยายด้วยคําประพันธ์ชนดใด เมื่อเป็นดังนี้ผู้
ิ
ศึกษาจึงจะขอเรียกในที่นี้ว่า “กลอน ๔”เพราะเหตุทมีลักษณะบังคับแบบกลอน แต่ใช้จํานวนคําวรรค
ี่
ละ ๔ คํา อนึ่งนอกจากคําประพันธ์ชนดต่างๆ ที่ได้กล่าวมาแล้ว “พระมาลัยกลอนสวด” ยังมีร่าย
ิ
แทรกอยู่อีกด้วย คําประพันธ์ที่ปรากฏอยู่ในพระมาลัยกลอนสวดไม่สู้เคร่งครัดฉนทลักษณ์เท่าใดนัก
ั
จํานวนคําและสัมผัสไม่คงที่ กวีผู้แต่งมุ่งหมายเอาเนื้อความมากกว่าจะรักษาแบบฉบับคําประพันธ์
