Page 20 - E-Modul Pendidikan Bahasa Bali SD
P. 20

sajeroning Proklamasi Kemerdekaan (17 Agustus 1945), kramane sane jenek
                  ring pulo-pulo sawewengkon Nusantara sampun madue basa tetamian saking
                  nguni,  luiripun:  basa  Bali,  basa  Jawa,  basa  Batak,  basa  Sasak,  Bugis,  basa
                  Sunda,  basa  Madura,  miwah  sane  lianan.  Yening  rerehin  paiketan  ring
                  kawentenan  linggih  basa  Indonesia  pinaka  basa  negara,  basa-basa  sane
                  kaembasang miwah katamiang ring pulo-pulo sawewengkon Nusantara punika
                  ketah kasengguh basa daerah.

                         Manut  Piagam  Eropa  untuk  Bahasa-Bahasa  Regional  Minoritas
                         kabaosang:
                         "bahasa-bahasa  daerah  atau  minoritas"  adalah  bahasa-bahasa  yang
                         secara  tradisional  digunakan  dalam  wilayah  suatu  negara,  oleh  warga
                         negara dari negara tersebut, yang secara numerik membentuk kelompok
                         yang  lebih  kecil  dari  populasi  lainnya  di  negara  tersebut;  dan  berbeda
                         dari  bahasa  resmi  (atau  bahasa-bahasa  resmi)  dari  egara  tersebut”
                         (Wikipedia.org/wiki/).

                         Yening  cutetang  panampen  ring  ajeng,  basa  Bali  wantah  pinaka  basa
                  daerah sane katamiang antuk krama Bali sane jenek ring pulo Bali utawi pulo-
                  pulo  tiosan  ring  sawewengkon  panegara  Indonesia.  Pamaos  basa  Bali  kaiket
                  antuk  patunggilan  wewidangan,  wangsa,  budaya,  adat,  miwah  agama.  Basa
                  Bali  kaanggen  sarana  mabebaosan  antuk  krama  Bali.  Kawentenan  basa
                  Indonesia pinaka basa negara miwah basa pagubugan nasional nenten prasida
                  lempas  saking  kawentenan  basa  Bali  miwah  basa-basa  daerah  tiosan.
                  Samalihipun  taler  sakadi  punika.  Manut  sakadi  Undang-Undang  Dasar  1945
                  BAB XV, pasal 36, sajeroning sesinahnyane kabaosang: basa daerah wantah
                  pah-pahan  saking  kabudayaan  Indonesia;  basa  daerah  pinaka  pangukuh
                  kabudayaan  Indonesia  sane  kaupapira  antuk  negara.  Mapaiketan  ring
                  kawentenan basa-basa daerah ring sajebag jagate, UNESCO pinaka lembaga
                  sane  nguubin  indik  basa  miwah  budaya,  sampun  ngukuhang  tanggal  21
                  Februari pinaka rahina basa ibu internasional. Pangangkenan saking UNESCO
                  puniki nujuang linggih basa Bali pinaka basa ibu pertiwi (indigenous language)
                  sane dahat mautama pisan. Budaya-budaya daerah ring sajebag jagate prasida
                  nglimbak miwah katami antuk para santananyane sangkaning yasa kerti saking
                  basa-basa  daerah.  UNESCO  (2003)  sajeroning  panureksannyane  maosang
                  yening “dunia dalam keadaan darurat bahasa” miwah katarka 90% saking 7000
                  basa-basa  daerah  ring  sajebag  jagate  pacang  kagentosin  antuk  basa  sane
                  maduwe  kuasa  ring  Abad  XXI.  Mapaiketan  sareng  linggih  basa  ring  soang-
                  soang  negara,  Lewis  miwah  Simon  sajeroning  ethnologue  (2010)  maosang
                  wenten roras soroh linggih basa manut panglimbak miwah pangangkenan sane
                  kabaos  resmi.  Panyorohane  punik  prasida  kacingakin  sakadi  tabel  ring  sor
                  puniki.



                                                           17
   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25