Page 16 - E-Modul Pendidikan Bahasa Bali SD
P. 16
alit-alite taler maduwe struktur (tata wangun), nanging punika wantah marupa
struktur permukaan sane kantun daken saha prasida kapireng utawi kawacen,
sane mabinayang saking struktur dalam sane wenten sajeroning manah sakadi
kagambarang antuk FA+FK iwawu.
Panampen saking Chomsky puniki sinah marupa tetungkas saking tata
manah tingkah laku utawi behaviorisme sane kantun kasub sadaweg warsa
1950- an, sakadi sane kabaosang antuk B.F. Skinner. Manut pikayunan
Skinner, parikrama malajahin mabasa punika pateh sakadi malajahin parindikan
tiosan, sane ketah, inggih punika wenten stimulus miwah respon. Anake alit
nerima stimulus saking anak tiosan (ibu, bapa, kulawarga) marupa uncaran,
raris katuutang. Dadosnyane, sajeroning malajahin basa, anake alit dahat
muatang anak tiosan (sajabaning bebaktan ring raganyane). Chomsky nenten
cumpu sareng panampen punika santukan anake alit pasif (wantah nerima
stimulus wawu nampenin). Manut Chomsky, sajeroning malajahin basa ibu,
anak alit punika kajantenang aktif saha kreatif (punika mawinan wenten tata
basa sane lempas ring tata basa anak anom). Yening pupulang bukti-bukti
pamolihan basa saking kauripan sarahina- rahina sinah makakalih panampen
punika madaging kapatutan. Sajeroning ngamolihang basa ibu, alit-alite punika
janten sampun aktif miwah kreatif (Chomsky), nanging nenten ngandelang
bebaktan ring dewek kemanten. Bebaktan ring dewek puniki mabuat pisan,
nanging parindikan sajabaning punika taler mabuat. Anake alit sayuakti
ngamolihang panangirasa utawi stimulus saking anak tiosan utawi saking
wewidangannyane.
13