Page 18 - E-Modul Pendidikan Bahasa Bali SD
P. 18

BAB IV
                                        Peran dan Fungsi Pendidikan bahasa Bali




                  Sub Capaian Pembelajaran MK:
                      Setelah mempelajari topik ini mahasiswa mampu:
                      1)  Peran Pendidikan bahasa Bali scara akademik dan social budaya
                      2)  Fungsi Pendidikan bahasa Bali scara akademik dan social budaya
                      .

                  Uraian Materi:
                     4.1  Linggih Basa Bali
                  Sajeroning  parikrama  mabebaosan  sakadi  mamargi  sarahina  wenten  sakadi
                  pitaken  sane  satata  kamedalang  antuk para  pamaos  basa Bali  sakadi puniki.
                  “Rikala  napi  iraga  patut  nganggen  basa  Indonesia?  Ri  kala  napi  iraga  patut
                  mabasa daerah (Bali)?” Parindikan puniki sane ngawinang likad utawi meweh ri
                  kala  nglaksanayang  bebaosan.  Yening  basa  Indonesia  kemanten  sane
                  kanggen,  basa  Bali  durene  kasuen-suen  pacang  ngured  gumanti  ngraris  jagi
                  ical. Sapunika taler yening iraga uning ring basa Bali kemanten, sinah pacang
                  meweh  mabebaosan  ring  para  jana  sane  mawit  saking  dura  Bali.  Yening
                  selehin,  pakeweh  mabebaosan  sakadi  ring  ajeng  nenten  ja  puput  wantah
                  sakadi  punika.  Panglimbak  jagate  sane  kabaos  aor  tanpa  wates  (globalisasi)
                  nyaratang  sumangdane  iraga  cacep  utawi  waged  mabasa  dura  negara,
                  utaminipun sane pinaka basa global sakadi basa Inggris miwah basa Jepang.
                  Dadosnyane, sajeroning aab global puniki iraga kapiarsayang mangda ngresep
                  turmaning  tatas  sajeroning  ’linggih’  basa  Bali,  Basa  Indonesia,  miwah  basa
                  global (Inggris).

                     4.2  Pawigunan Basa Bali
                         Pawigunan  basa  sane  dahat  mautama  prasida  kajantenang  ring
                  kawentenan  basa  sane  kainargamayang  waluya  sanjata.  Pralambang  sakadi
                  punika nyantenang kautaman basa pinaka piranti sane pinih mawiguna ri kala
                  ngiket  sajeroning  manah,  nyikiang  sajeroning  pikayunan,  saha  nyujur
                  sajeroning  tetujon  sane  kaaptiang.  Punika  sane  ngawinang  basa  prasida
                  kaanggen  sarana  ri  kala  nyikiang  panegara  Indonesia  sane  kajantenang
                  sajeroning trilogi Sumpah Pemuda 1928 ring paos kaping tiga, inggh punika “...
                  menjungjung  bahasa  persatuan,  bahasa  Indonesia”.  Pakinkin  nyikiang
                  panegara  sakadi  punika  sujatinyane  sampun  dumunan  nglimbak  ring  banua
                  Eropa sadaweg abad IX. Basa sane gumanti ngwangun pasikian punika raris
                  kaanggen  sajeroning  ngenterang  pemerintahan  miwah  parindikan  sane
                  mapaiketan  ring  kedinasan.  Yening  sampun  nganggen  basa  sane  gumanti
                  pateh,  sinah  dangan  antuk  mapagubugan,  pamekasnyane  pagubugan  ring
                  wewidangan nasional. Parajana Bali sahasa sampun tatas yening mabebaosan


                                                           15
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23