Page 18 - E-Modul Pendidikan Bahasa Bali SD
P. 18
BAB IV
Peran dan Fungsi Pendidikan bahasa Bali
Sub Capaian Pembelajaran MK:
Setelah mempelajari topik ini mahasiswa mampu:
1) Peran Pendidikan bahasa Bali scara akademik dan social budaya
2) Fungsi Pendidikan bahasa Bali scara akademik dan social budaya
.
Uraian Materi:
4.1 Linggih Basa Bali
Sajeroning parikrama mabebaosan sakadi mamargi sarahina wenten sakadi
pitaken sane satata kamedalang antuk para pamaos basa Bali sakadi puniki.
“Rikala napi iraga patut nganggen basa Indonesia? Ri kala napi iraga patut
mabasa daerah (Bali)?” Parindikan puniki sane ngawinang likad utawi meweh ri
kala nglaksanayang bebaosan. Yening basa Indonesia kemanten sane
kanggen, basa Bali durene kasuen-suen pacang ngured gumanti ngraris jagi
ical. Sapunika taler yening iraga uning ring basa Bali kemanten, sinah pacang
meweh mabebaosan ring para jana sane mawit saking dura Bali. Yening
selehin, pakeweh mabebaosan sakadi ring ajeng nenten ja puput wantah
sakadi punika. Panglimbak jagate sane kabaos aor tanpa wates (globalisasi)
nyaratang sumangdane iraga cacep utawi waged mabasa dura negara,
utaminipun sane pinaka basa global sakadi basa Inggris miwah basa Jepang.
Dadosnyane, sajeroning aab global puniki iraga kapiarsayang mangda ngresep
turmaning tatas sajeroning ’linggih’ basa Bali, Basa Indonesia, miwah basa
global (Inggris).
4.2 Pawigunan Basa Bali
Pawigunan basa sane dahat mautama prasida kajantenang ring
kawentenan basa sane kainargamayang waluya sanjata. Pralambang sakadi
punika nyantenang kautaman basa pinaka piranti sane pinih mawiguna ri kala
ngiket sajeroning manah, nyikiang sajeroning pikayunan, saha nyujur
sajeroning tetujon sane kaaptiang. Punika sane ngawinang basa prasida
kaanggen sarana ri kala nyikiang panegara Indonesia sane kajantenang
sajeroning trilogi Sumpah Pemuda 1928 ring paos kaping tiga, inggh punika “...
menjungjung bahasa persatuan, bahasa Indonesia”. Pakinkin nyikiang
panegara sakadi punika sujatinyane sampun dumunan nglimbak ring banua
Eropa sadaweg abad IX. Basa sane gumanti ngwangun pasikian punika raris
kaanggen sajeroning ngenterang pemerintahan miwah parindikan sane
mapaiketan ring kedinasan. Yening sampun nganggen basa sane gumanti
pateh, sinah dangan antuk mapagubugan, pamekasnyane pagubugan ring
wewidangan nasional. Parajana Bali sahasa sampun tatas yening mabebaosan
15