Page 12 - E-Modul Pendidikan Bahasa Bali SD
P. 12
BAB III
Landasan Pendidikan bahasa Bali
Sub Capaian Pembelajaran MK:
Setelah mempelajari topik ini mahasiswa mampu:
1) Memahami Landasan Pendidikan Bahasa Bali
2) Memiliki sudut pandang Pendidikan Bahasa Bali
Uraian Materi:
3.1 Landasan Pendidikan Bahasa Bali
Wenten makudang-kudang panarka utawi dasar tetimbang indik pawiwit
basa yening kapaiketang utawi kasaihang ring pamolihan basa sajeroning anak
alit. Pikayunan saking Cassier sane kaunggahang antuk Mustansyir (1988)
nyantenang yening pawiwit basa punika boya ja marupa sarana ngamedalang
manah utawi tetimbangan, nanging marupa sarana ngamedalang sahananing
rasa. Panampen Cassirer puniki boya ja nenten satinut ring kawentenan basa
pinakasarana ngamedalang daging pikayunan. Iriki wantah kaelingang yening
sajabaning basa tetimbang (tata manah) taler wenten basa pangrasa utawi
emosional, sajabaning wenten wiweka utawi mamidya taler wenten basa sastra
(kakawin, geguritan, miwah sane lianan). Pinaka imba, indayang uratiang
panglimbak basa anak alit sane kakawitin antuk tetangisan saha kekedekan.
Kawentenane punika janten mapaiketan sajeroning rasa.
Panglimbak raga saha jiwa saking anake alit pacang nincapang
kaweruhan saha kawagedan sajeroning ngamedalang sadaging pikayunan
pinaka paiketan pagubugan sarahina-rahina. Yening karesepang malih
kasuksman “basa” manut pikayunan Humbolt sakadi kaunggahang antuk
Djojosuroto (2002), wantah patut yening basa punika kabaosang waluya tan
patanggu sangkaning polah-palih basa sahasa nglantur kawekasan. Basa
pinaka kakawian manah manusa sane nenten wenten panelasnyane santukan
satata pacang kawigunayang pinaka jalaran ngamedalang utawi nujuang
pikayunan.
9