Page 9 - E-Modul Pendidikan Bahasa Bali SD
P. 9

nagara,  sakadi  basa  Inggris,  santukan  ring  sajeroning  basa  inucap  pepalihan
                  galahnyane  mabinayan  ring  pepalihan  galah  sakadi  manggeh  ring  basa  Bali.
                  Manut  sakadi  pamaos  basa  Inggris,  sane  kabaos  morning  ‘semeng’kakawitin
                  sesampun  nglintang  ring  pukul  24.00  (jam  roras  wengi).  Dadosnyane,  pukul
                  00.01  (jam  roras  langkung  amenit)  punika  sampun  ngranjing  ring  galah
                  morning. Punika ngawinang yening pamaos basa Inggris  kacunduk ring galah
                  inucap  (pukul  01.00),  pastika  pacang  ngucapang  good  morning  sakadi
                  kadadosang basa Bali marupa ‘rahajeng semeng’.

                       Parindikan galah sakadi ring ajeng prasida ngawinang pikobet sajeroning
                  pamaos  basa  Bali  sane  malajahin  basa  Inggris.  Manut  sakadi  pikayunan
                  pamaos  basa  Bali,  pukul  00.01  punika  kantun  kabaos  wengi.  Punika  sane
                  prasida ngawinang pamaos basa Bali pacang ngucapang good night ‘rahajeng
                  wengi’  ring  galah  sakadi  punika.  Ring  kawentenane  puniki,  pikayunan  para
                  pamaos basa Bali sahasa sampun kaiket antuk antuk pangweruh saking basa
                  miwah budaya Bali sane mabinahan sajeroning pepalihan galah kalawan basa
                  Inggris. Sangkaning sampun ketah ngucapang rahajeng wengi ring pukul 01.00
                  inucap, sahasa meweh yening kagentosin antuk rahajeng semeng.

                       2.2 Linguistik struktural bahasa Bali
                       Sujana  linguistik  struktural  sakadi  Bloomfield  (1933)  taler  nenten  cumpu
                  sajeroning wewatesan basa manut pikayunan Aristoteles. Linguistik Struktural
                  dahat  ngutamayang  wangun  utawi  struktur  yening  imbangang  ring  piteges.
                  Sane  dahat  kautamayang  sajeroning  Linguistik  Struktural  inggih  punika
                  parindikan sane prasida kauratiang saha kapraktiasayang yening kaimbangang
                  ring  parindikan  sane  abstrak  (maya).  Punika  ngawinang  parindikan  sane
                  mapaiketan ring manah, jiwa, saha rasa nenten kauratiang sajeroning Linguistik
                  Struktural. Watesan sane kamedalang antuk sujana Linguistik Struktural inggih
                  punika:  “basa  pinaka  tata  pralambang  suara  sane  sesukan,  sane  kaanggen
                  antuk  kramane  sajeroning  masilur-silur  piuning.”  Watesan  sujana  sakadi  ring
                  ajeng nyantenang panguratian basa pinaka wangun sane kasusun antuk suara
                  pinaka pralambang pinaka piranti nyujur piteges. Yening wenten pitaken, “Napi
                  mawinan  kawastanin  batu?  boya  ja  yeh  utawi  angin?”  Pisaurnyane  prasida
                  kasinahang sakadi puniki. Tata cara ngaranin batu punika wantah sangkaning
                  konvensi (cecumpon) krama pamaos basa Bali. Krama pamaos inucap sakadi
                  cumpu miwah sesukan ri kala milihin turmaning ngrincikang aran marupa “batu”
                  sane  anggen  nyantenang  kahanane  punika  sahanenten  kaaranin  abut,  tuba,
                  buta, napi malih yeh utawi angin. Kruna batu kasusun antuk suara /b/+ /a/ + /t/
                  +  /u/  saha  madue  pamiteges  manut  cecumpon  para  pamaos.  Dadosnyane,
                  nenten  wenten  paiketan  (intrinsik)  pantaraning  suara  utawi  kalawan
                  pitegesnyane. Sang  wagmi widya  basa  saking  Jerman,  Wilhelm  von  Humbolt
                  (abad-19) ngamedalang panampen yening basa maka sujatine kawangun antuk



                                                            6
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14