Page 96 - 27.9 Sách trai Cầu Vồng Yên thế
P. 96
và một phần huyện Lạng Giang. Tại Yên Lý mở nhiều lớp huấn luyện quân sự.
Phong trào phát triển mạnh và lan rộng. Tháng 9/1944, tại thôn Yên Lý, xã Phúc
Sơn và thôn Đồng Điều, xã Tân Trung đã diễn ra sự kiện thành lập Chi bộ Đảng
phủ Yên Thế, đồng chí Hà Thị Quế làm Bí thư 2 Chi bộ này.
Trước sự kiện đêm 9/3/1945 Nhật đảo chính Pháp ở Đông Dương. Ngày 16
và 17 tháng 3 năm 1945 Ban cán sự tỉnh Bắc Giang đã họp quán triệt Chỉ thị “
Nhật Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”, phát động cao trào kháng Nhật
cứu nước, đề ra những giải pháp nhiệm vụ để thực hiện tốt khẩu hiệu “Phá kho
thóc, giải quyết nạn đói” đưa phong trào cách mạng của tỉnh tiến lên. Tại Yên
Thế ngày 15-3-1945, tự vệ Lữ Vân phá kho thóc của Hàn Lân, lấy hơn 100 tấn
thóc chia cho nhân dân. Những ngày sau đó, các kho thóc của địch ở Nhã Nam,
Khánh Giàng, Lục Liễu cũng bị phá tung, thóc được lấy ra chia cho nhân dân
thiếu đói. Lực lượng tự vệ các địa phương trong phủ đập tan các băng đảng trộm
cướp, đảng phái phản động lợi dụng tình hình Nhật đảo chính Pháp để cướp
phá, gây rối. Ngày 18-3-1945, lực lượng tự vệ trong phủ đánh đồn Bố Hạ. Ngày
20 -3 - 1945 tự vệ Canh Nậu, Đồng Vương. Đồng Hưu tiến sang Võ Nhai phối
hợp đánh đồn Đình Cả, sông Đào. Cuối tháng 3 năm 1945, tự vệ khu vực kè Lữ
Vân chặn đánh đoàn thuyền chở dầu và thóc của Nhật, lấy thóc chia dân, còn
thuyền và dầu đốt tại chỗ. Ngày 15/4/1945 lợi dụng lúc địch đang sơ hở, được
lệnh của cấp trên lực lượng tự vệ Yên Lý, Nhã Nam, Đồng Điều phối hợp đánh
vào phủ Yên Thế lần thứ nhất. Địch không kịp trở tay, ta đã tước được 17 súng,
2 máy chữ đốt hết giấy tờ sổ sách của chính quyền địch. Ngày 15-6-1945, các
đồng chí lãnh đạo phong trào cách mạng phủ Yên Thế tổ chức một cuộc biểu
dương lực lượng ở Mỏ Trạng có hàng trăm tự vệ các địa phương tham dự. Ngày
13/7/1945 đồng chí Hà Thị Quế tổ chức lực lượng xuất quân từ Yên Lý đi đánh
phủ Yên Thế nhưng tình thế bất lợi, đuợc tin tên Tuần Trang đi công tác trên
đường từ Bố Hạ về Nhã Nam. Đội vũ trang đã tổ chức lực lượng thành 3 nhóm
trong đó có 5 tự vệ của Nhã Nam mai phục ở Dốc Đanh. Khi Tưởng Văn Trang
cùng với binh lính đi tới, lực lượng mai phục đã đổ ra nổ súng bắn chết tại chỗ 1
lính, bắn Tưởng Văn Trang bị thương, những tên còn lại vội vàng đầu hàng.
Ngay đêm đó lực lượng cách mạng đã đưa Tưởng Văn Trang ra trước quần
chúng để vạch tội và tử hình cùng với tên Lục Sự.
Sau khi bắt được toán lính và xử tử tri phủ Trang, tình hình địch rất hoang
mang trong khi phong trào cách mạng lên cao. Nhận thấy thời cơ khởi nghĩa
96