Page 1043 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๑๐๓๑

ผลต่อการตัดสินใจในการที่จะกระท าความผิด บุคคลแต่ละคนต้องปรับปรุงบุคลิกลักษณะของตนให้เข้ากับ

ั
สิ่งแวดล้อมอยู่เสมอ เพราะบุคลิกลักษณะของสิ่งแวดล้อมเป็นสิ่งที่มีความสัมพนธ์เกี่ยวเนื่องกันอยู่ตลอดเวลา
บุคคลแต่ละคนย่อมไม่สามารถปรับตนให้เข้ากับสิ่งแวดล้อมต่างๆ ได้เหมือนกัน เพราะแต่ละคนต่างมี

บุคลิกลักษณะแตกต่างกันไป ดังนั้นแบบแห่งความประพฤติของบุคคลย่อมมีลักษณะต่างกันไป โดยสิ่งแวดล้อม

เป็นตัวกระตุ้นการตัดสินใจของบุคคลให้กระท าความผิด ไม่ว่าบุคคลนั้นจะมีความคิดที่จะกระท าความผิดอยู่
ก่อนแล้วหรือไม่ และการตัดสินใจของบุคคลขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น สังคม จิตวิทยา เป็นต้น การ

ื่
ื้
ตัดสินใจเพอกระท าการใด ย่อมขึ้นอยู่กับพนฐานจิตใจของแต่ละบุคคล ที่แตกต่างกันไป ซึ่งสิ่งแวดล้อมเป็นสิ่ง
หนึ่งที่มากระตุ้นให้คนกระท าความผิด ดังนั้นการน าวิธีการเพอความปลอดภัยไปใช้กับบุคคลใด ต้องน าไปใช้ให้
ื่
เหมาะสมกับบุคคลคนนั้น เพราะปัจจัยในการกระท าความผิดสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตลอด จึงต้องค านึงถึง

ิ
ข้อเท็จจริงของผู้กระท าความผิดเป็นรายบุคคล โดยการพจารณารายละเอยดเกี่ยวกับผู้กระท าความผิดเช่น
ี
อายุครอบครัว การศึกษา สภาพแวดล้อม สุขภาพร่างกายและจิตใจ เป็นต้น เพื่อหามาตรการที่เหมาะสมในการ
แก้ไขฟื้นฟูผู้กระท าความผิด
3

แนวคิดเกี่ยวกับจิตสังคม

ั
ความหมายของค าว่า “จิตสังคม” หรือ Psychosocial หมายถึงความสัมพนธ์ระหว่างจิตใจและ
สังคม บริการและการสนับสนุนด้านจิตสังคมเป็นมาตรการแก้ไขและเป็นวิธีการเพมความสามารถของบุคคลให้
ิ่
ื้
ื่
รับมือกับสถานการณ์ของตนเองเพอมีสุขภาวะส่วนตัวและทางสังคมที่ดี การฟนสภาพด้านจิตสังคมเป็น
ส่วนประกอบส าคัญที่ท าให้บุคคลหรือชุมชนกลับมามีพลังเข้มแข็งขึ้นอกครั้ง แนวทางการบริการด้านจิตสังคม
ี
ั
ื่
ได้รับการพฒนาขึ้นเพอช่วยผู้ที่อยู่ในภาวะถูกกระทบกระเทือนจิตใจและเครียด วิธีการเช่นนี้ประกอบด้วย
กรอบเวลา กลไก และกิจกรรมต่างๆ ซึ่งช่วยปกป้องผู้อยู่ในภาวะตึงเครียดและยากล าบากใจและช่วยให้เขามี
ื่
ั
ความสัมพนธ์เชิงบวกกับคนอน อันจะส่งผลให้เขาคืนความเคารพตนเองและสามารถต่อสู้กับความทุกข์ร้อนใจ
และความรู้สึกสิ้นหวัง แนวคิดเรื่องจิตสังคมมาจากทฤษฎีของอริคสัน(Erikson) นักจิตวิทยา ซึ่งให้ความส าคัญ
ี
4
ทางด้านสังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อมด้านจิตใจ โดยพบว่ามิติทั้งสามด้านนั้นมีบทบาทในการพฒนา
ั
บุคลิกภาพ และพบว่าจิตใจของบุคคลมีการพฒนาเป็นระยะ จากการหล่อหลอมของสิ่งแวดล้อมทางสังคม เมื่อ
ั
ช่วงอายุผ่านไปความต้องการทางสังคมและสิ่งแวดล้อมของแต่ละบุคคลย่อมจะเปลี่ยนไป บุคคคลผู้ผ่านชีวิตใน

3 แคทลียา วิเศษรัตน์, “การน าวิธีการเพื่อความปลอดภัยมาใช้ในคดีอาญา : ศึกษาการแสวงหาข้อเท็จจริง
ประกอบการด าเนินคดี”, (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, สาขาวิชานิติศาสตร์, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์,

๒๕๕๑), หน้า ๗ - ๑๘
4 วันทนา ถวัลย์ลาภา, คลินิกให้ค าปรึกษาด้านจิตสังคมในบริบทศาลเยาวชนและครอบครัว : กรณีศึกษาศาลเยาวชน
และครอบครัวจังหวัดเชียงใหม่, (รายงานการอบรมหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ ๑๙, วิทยาลัยข้าราชการตุลาการศาล

ยุติธรรม, ๒๕๖๓), หน้า ๖ - ๗