Page 316 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๓๐๓

ี่
ความเป็นมาและความส าคัญของปัญหาการออกหมายจ าคุกเมื่อคดีถึงทสุดที่ไม่เป็นเอกภาพ
ุ
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พทธศักราช ๒๕๖๐ มาตรา ๒๗ บัญญัติว่า บุคคล
ย่อมเสมอกันในกฎหมาย มีสิทธิได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายเท่าเทียมกัน การเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรม

ิ
(๑)
ต่อบุคคลจะกระท ามิได้ จากบทบัญญัติแห่งกฎหมายสูงสุดดังกล่าว จ าเลยที่ถูกพพากษาลงโทษจ าคุก
ุ
ในคดีอาญาประเภทคดีเดียวกันในวันเดียวกันและไม่มีฝ่ายใดอทธรณ์ ผู้พพากษาควรออกหมายจ าคุกเมื่อคดี
ิ
ถึงที่สุดเป็นอย่างเดียวกัน เพอให้จ าเลยมีสิทธิได้รับการจัดชั้นนักโทษ เลื่อนชั้น ลดวันต้องโทษ พกการลงโทษ
ั
ื่
หรือได้รับการปล่อยตัวตามกฎหมายราชทัณฑ์หรือพระราชกฤษฎีกาพระราชทานอภัยโทษเสมอกัน
จากการปฏิบัติงานในศาลจังหวัดหลายแห่ง ผู้ศึกษาพบว่าแต่ละศาลตีความวันที่คดีถึงที่สุดใน

ิ
คดีอาญาแตกต่างกัน แม้ในศาลเดียวกันผู้พพากษายังออกหมายจ าคุกเมื่อคดีถึงที่สุดไม่เป็นไปในแนวทาง
ิ
เดียวกัน การระบุวันที่คดีถึงที่สุดในหมายจ าคุกเมื่อคดีถึงที่สุด (แบบพมพ ๕๒ ตรี) จึงต่างกัน ตัวอย่างเช่น
(๒)
์
ิ
คดีอาญาเรื่องหนึ่งศาลมีค าพพากษาเมื่อวันที่ ๒๘ มิถุนายน ๒๕๖๔ ให้จ าคุกจ าเลย ๑ ปี ไม่มีคู่ความฝ่ายใด
อทธรณ์ ศาลหนึ่งระบุวันที่คดีถึงที่สุดในหมายจ าคุกเมื่อคดีถึงที่สุดวันที่ ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๖๔ แต่อกศาลเห็น
ี
ุ
ว่า วันที่ ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๖๔ เป็นวันหยุดราชการ จึงระบุวันที่คดีถึงที่สุดเป็นวันที่ ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๖๔
ุ
่
ิ
ซึ่งเป็นวันที่ระยะเวลาอทธรณ์สิ้นสุดลงตามประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความแพง มาตรา ๑๔๗ วรรคสอง
ิ
ิ
ประกอบประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความอาญา มาตรา ๑๕ ตามแนวค าพพากษาศาลฎีกาที่ ๑๘๘๔/๒๕๕๕
ุ
และหากโจทก์ได้รับอนุญาตให้ขยายระยะเวลาอทธรณ์ แต่ไม่ยื่นอทธรณ์ภายในก าหนด บางศาลระบุวันที่คดี
ุ
ถึงที่สุดคือวันสุดท้ายที่โจทก์อาจยื่นอทธรณ์ตามที่ได้รับอนุญาตให้ขยาย ตามแนวค าพพากษาฎีกาที่ ๙๕๓๔/๒๕๕๓
ิ
ุ
แต่บางศาลย้อนไประบุวันที่คดีถึงที่สุดเป็นวันที่ ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๖๔ หรือวันที่ ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๖๔ ซึ่งเป็น
วันครบก าหนดหนึ่งเดือนนับแต่วันอานหรือถือว่าได้อานค าพพากษาหรือค าสั่งให้คู่ความฟง ตามแนวค าพพากษา
ั
ิ
่
่
ิ
ฎีกาที่ ๙๑๗/๒๕๖๔ จากตัวอย่างที่ยกมาเพยงตัวอย่างเดียว แต่ละศาลก็ตีความวันที่คดีถึงที่สุดแตกต่างกัน
ี
เป็นหลายแนว ทั้งที่คดีมีข้อเท็จจริงเป็นอย่างเดียวกัน
ิ
ผู้พพากษาควรออกหมายจ าคุกเมื่อคดีถึงที่สุดเป็นไปในแนวทางเดียวกัน เพอความเป็นเอกภาพและ
ื่
ความน่าเชื่อถือของศาล เพราะปัญหาว่าคดีอาญาถึงที่สุดเมื่อใด เป็นปัญหาข้อกฎหมายที่ใช้หลักกฎหมายเดียวกัน
ิ
ในการวินิจฉัย ไม่ใช่ปัญหาข้อเท็จจริงที่ขึ้นอยู่กับดุลพนิจของผู้พพากษา การที่ผู้พพากษาระบุวันที่คดีถึงที่สุดใน
ิ
ิ
หมายจ าคุกเมื่อคดีถึงที่สุดแตกต่างกัน ย่อมส่งผลกระทบต่อจ าเลยแตกต่างกัน จ าเลยที่คดีถึงที่สุดก่อน ย่อมเปลี่ยน
ิ
สถานะเป็นนักโทษเด็ดขาดตามพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. ๒๕๖๐ มีสิทธิได้รับการพจารณาจัดชั้นนักโทษ

(๑) รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. ๒๕๖๐.
(๒) ข้อบังคับของประธานศาลฎีกา ว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการเกี่ยวกับการออกค าสั่งหรือหมายอาญา พ.ศ. ๒๕๔๘

ข้อ ๔ (๖).