Page 461 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๔๔๙

ี
ผู้ออกเช็คทั้งที่ตนอาจมีความประสงค์เพยงต้องการให้ได้รับช าระหนี้ตามเช็ค การที่ศาลด าเนินคดีอาญาไป
ตามขั้นตอนตามปกติอาจไม่เกิดประโยชน์และไม่ตรงตามความต้องการของผู้เสียหาย

ั
อย่างไรก็ตาม มีบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอนเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ.๒๕๓๔
้
มาตรา ๘ วางหลักเกณฑ์ให้ผู้เสียหายสามารถฟองคดีแพงเรียกเงินตามเช็ครวมมาในคดีอาญาได้ในกรณีที่
่
ิ
ิ
จ านวนเงินในเช็คแต่ละฉบับหรือหลายฉบับรวมกันไม่เกินจ านวนเงินที่ผู้พพากษาคนเดียวมีอานาจพจารณา

ิ
พพากษาคดีแพง ซึ่งหมายถึงคดีเช็คในส่วนอาญาเป็นคดีซึ่งอยู่ในอานาจของศาลแขวงซึ่งมีผู้พพากษาคนเดียว
ิ
่
่
้
่
ิ
เป็นองค์คณะ หากจะฟองคดีแพงเรียกเงินตามเช็คก็จะต้องพจารณาจ านวนเงินในเช็คเป็นทุนทรัพย์ในคดีแพงด้วย
ซึ่งจะต้องไม่เกินสามแสนบาทจึงอยู่ในอ านาจของศาลแขวง
หลักเกณฑ์แห่งกฎหมายดังกล่าวท าให้การด าเนินคดีเป็นไปโดยสะดวก ผู้เสียหายสามารถฟอง
้
คดีอาญาและมีค าขอในทางแพงให้เรียกจ าเลยช าระเงินตามเช็คได้เป็นคดีเดียว การพจารณาคดีทั้งในส่วนแพง
่
่
ิ
และอาญาสามารถกระท าได้ในคราวเดียว คู่ความและพยานไม่ต้องเดินทางมาศาลหลายครั้ง ศาลสามารถ
พิพากษาคดีอาญาและมีค าบังคับในทางแพ่งได้พร้อมกันได้
ี
้
แต่หลักเกณฑ์แห่งกฎหมายดังกล่าวคงจ ากัดหรือใช้ได้เฉพาะเพยงในกรณีที่ผู้เสียหายฟองคดีเอง
่
โดยจ านวนเงินในเช็คมีจ านวนไมเกินกว่าสามแสนบาทเท่านั้น หากเป็นกรณีที่จ านวนเงินในเช็คมีจ านวนเกินกว่า
่
้
ี

สามแสนบาท ผู้เสียหายจะต้องฟองคดีแพงเป็นอกคดีหนึ่งต่อศาลที่มีเขตอานาจ จึงเป็นกรณีที่ผู้เสียหายต้อง
่
้
ฟ้องคดีอาญาที่ศาลแขวงและฟองคดีแพงที่ศาลจังหวัด ซึ่งการพิจารณาแต่ละคดีจะถูกกระท าขึ้นที่ศาลสองแห่ง
โดยองค์คณะผู้พิพากษาต่างกัน
้
์
นอกจากนั้น หากเป็นกรณีที่พนักงานอัยการเป็นโจทกฟองคดีแทนผู้เสียหาย พนักงานอัยการไม่อาจมี
ี
ค าขอให้จ าเลยช าระเงินตามเช็คแก่ผู้เสียหาย ทั้งผู้เสียหายเองก็คงเข้ามามีส่วนร่วมในคดีได้แต่เพยงการขอเข้า
เป็นโจทก์ร่วมเท่านั้น ไม่อาจมีค าขอให้จ าเลยช าระเงินตามเช็คได้เช่นกัน เนื่องจากไม่มีกฎหมายบัญญัติให้

ั
พนักงานอยการหรือผู้เสียหายมีอานาจหรือสิทธิดังกล่าว หากผู้เสียหายประสงค์ให้จ าเลยช าระเงินตามเช็ค
้
่
จะต้องฟองเป็นคดีแพงต่างหากที่ศาลแขวงหรือศาลจังหวัดตามแต่จ านวนเงินในเช็คซึ่งถือเป็นทุนทรัพย์ในคดี
การพิจารณาคดีแพ่งและคดีอาญาจะกระท าเป็นสองคดีแยกต่างหากจากกัน

กรณีจึงสรุปได้ว่าการด าเนินคดีเช็คในส่วนอาญาซึ่งอยู่ในอานาจของศาลแขวงจะมีทั้งกรณีที่ผู้เสียหาย

้
ฟองคดีเองและพนักงานอยการฟองคดีแทนผู้เสียหาย หากผู้เสียหายฟองคดีเองสามารถมีค าขอให้จ าเลยช าระเงิน
้
้
ั
ตามเช็คได้เฉพาะกรณีจ านวนเงินในเช็คไม่เกินสามแสนบาท แต่หากจ านวนเช็คเกินสามแสนบาทผู้เสียหาย
จะต้องคดีแพงเป็นอกคดีหนึ่งที่ศาลจังหวัด ส าหรับกรณีที่พนักงานอยการฟ้องคดีแทนผู้เสียหาย ไม่ว่าจ านวนเงิน
ี
ั
่
ในเช็คจะเป็นเท่าใดก็ตาม ไม่อาจมีการขอให้พจารณาคดีในส่วนแพงไปพร้อมกับคดีอาญาได้ ผู้เสียหายจะต้อง
ิ
่
ฟ้องคดีแพ่งเป็นอีกคดีหนึ่งต่างหาก ทั้งนี้ ตามเงื่อนไขและหลักเกณฑ์ที่กฎหมายบัญญัติไว้ดังที่กล่าวข้างต้น