Page 462 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๔๕๐

ิ
ิ
ิ
ส าหรับการพจารณาคดีของศาลแขวงเป็นการพจารณาคดีโดยผู้พพากษาคนเดียวเป็นองค์คณะ
พระธรรมนูญศาลยุติธรรมวางหลักการให้ศาลแขวงมีอานาจพจารณาคดีแพงที่มีทุนทรัพย์ไม่เกินสามแสนบาท
่
ิ

ิ
แต่มีข้อยกเว้นในบางกรณีที่ศาลแขวงอาจพจารณาคดีในส่วนแพงที่มีทุนทรัพย์หรือราคาทรัพย์ที่เกินกว่า
่
ิ
ั
สามแสนบาทได้ เช่น การพจารณาคดีแพงที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา การพจารณาค าขอของพนักงานอยการ
ิ
่
ิ
ที่เรียกทรัพย์สินหรือราคาแทนผู้เสียหาย ตามประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความอาญา มาตรา ๔๓ การพจารณา
ิ
ิ
ค าร้องขอเรียกค่าสินไหมทดแทนของผู้เสียหาย ตามประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความอาญา มาตรา ๔๔/๑
่
ข้อยกเว้นดังกล่าวถูกบัญญัติขึ้นเพอคุ้มครองผู้เสียหายให้สามารถใช้สิทธิในทางแพงควบคู่ไปกับการด าเนินคดี
ื่
อาญาท าให้ผู้เสียหายได้รับความสะดวก
เห็นได้ว่า กรณีมีแนวคิดทางกฎหมายในการคุ้มครองผู้เสียหายให้สามารถใช้สิทธิในทางแพงได้อย่าง
่
สะดวกและมีการน าแนวคิดดังกล่าวมาบัญญัติเป็นกฎหมาย ท าให้เกิดข้อยกเว้นในบางกรณีที่ศาลแขวงอาจ
พิจารณาคดีที่มีค าขอในทางแพ่งเกินกว่าสามแสนบาทได้ตามที่กล่าวข้างต้น อย่างไรก็ตาม สิทธิของผู้เสียหายใน
่
่
คดีเช็คไม่อยู่ภายใต้แนวคิดหรือหลักกฎหมายดังกล่าว แม้ว่าคดีเช็คในส่วนแพงมิใช่เป็นคดีแพงที่เกี่ยวเนื่องกับ
คดีอาญา หรือการใช้สิทธิเรียกร้องในคดีเช็คในส่วนแพงไม่ต้องอาศัยมูลความผิดทางอาญาก็ตาม แต่มูลเหตุ
่
่
การด าเนินคดีเช็คทั้งในส่วนแพงและอาญามาจากการที่จ าเลยออกเช็คในคราวเดียวกัน ส าหรับการด าเนิน
ิ
คดีอาญามีประเด็นส าคัญที่ต้องพจารณาว่าจ าเลยเป็นผู้ออกเช็คเพอช าระหนี้ที่มีอยู่จริงและบังคับได้ตาม
ื่
่
กฎหมายหรือไม่ ซึ่งหากได้ความดังกล่าว จ าเลยก็ควรต้องรับผิดทางแพงช าระเงินตามเช็คแก่ผู้เสียหายด้วย
่
การที่ผู้เสียหายในคดีเช็คไม่สามารถใช้สิทธิในทางแพงไปพร้อมกับการด าเนินคดีอาญา ท าให้ผู้เสียหายจะต้อง
่
้
ไปฟองคดีแพงเป็นอกคดีหนึ่ง ท าให้คดีเนิ่นช้า ผู้เสียหายต้องมีภาระค่าใช้จ่ายเป็นค่าธรรมเนียมศาลและ
ี
ค่าตอบแทนทนายความรวมถึงค่าเดินทาง กับทั้งต้องเตรียมพยานมาศาลหลายครั้ง
จึงเห็นสมควรแก้ไขข้อขัดข้องดังกล่าวด้วยการปรับปรุงกฎหมายในส่วนการด าเนินคดีอาญาในความผิด

ิ
เกี่ยวกับเช็คซึ่งมีการพจารณาคดีที่ศาลแขวง ให้พนักงานอยการมีอานาจยื่นค าขอให้จ าเลยช าระเงินตามเช็ค
ั

แก่ผู้เสียหาย และผู้เสียหายมีสิทธิยื่นค าขอให้จ าเลยช าระเงินตามเช็ค โดยจ านวนเงินตามเช็คอาจเกินกว่า
ิ่
สามแสนบาทได้ การปรับปรุงกฎหมายดังกล่าวอาจเป็นแก้ไขโดยบัญญัติเพมเติมไว้ในพระราชบัญญัติว่าด้วย
ความผิดอนเกิดจากการใช้เช็คฯ หรือประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความอาญาก็ได้ เมื่อได้ปรับปรุงกฎหมาย
ั
ิ
ตามแนวทางดังกล่าวแล้ว จะท าให้สิทธิของผู้เสียหายในคดีเช็คได้รับความคุ้มครองมากขึ้น การด าเนินคดีเช็ค
่
ทั้งในส่วนแพงและส่วนอาญาสามารถกระท าไปได้ในคราวเดียว ก่อให้เกิดความสะดวกแก่บุคคลทุกฝ่ายที่จะ
ไม่ต้องเดินทางมาศาลหลายครั้ง ลดภาระค่าใช้จ่ายแก่ผู้เสียหาย กับทั้งเป็นการลดปริมาณคดีของศาลด้วย

อย่างไรก็ตาม เมื่อยังไม่มีการปรับปรุงกฎหมายตามแนวทางดังกล่าว จึงคงต้องบังคับกฎหมายที่มีอยู่

ในปัจจุบันให้ถูกต้องและมีประสิทธิภาพต่อไป โดยมีข้อพิจารณาดังนี้