Page 864 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 864
ดุลพินิจในการลงโทษ : ศึกษาเฉพาะกรณีการก าหนดโทษ
ตามบัญชีมาตรฐานการลงโทษของศาล
Discretion of punishment : Study only the case of stipulation
According to the court's punishment standard
โอภาส คุรุปราการกิจ
*
ผู้พิพากษาหัวหน้าคณะชั้นต้นในศาลแขวงนครปฐม
Opas Kuruprakanglit
Chief Justice of the First Instance in Nakhon Pathom District Court
บทคัดย่อ
แนวทางการใช้โทษทางอาญาที่เป็นธรรมต่อผู้กระท าผิดถือเป็นภารกิจที่ส าคัญยิ่งของ
ผู้พพากษา หากมีการใช้ดุลพนิจโดยตระหนักถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นอย่างรอบด้านและปรับใช้ให้มีความ
ิ
ิ
เหมาะสมแก่ผู้กระท าผิดเป็นรายบุคคล ย่อมเกิดประโยชน์สูงสุดและท าให้เกิดความเชื่อมั่นในการพพากษาคดี
ิ
ซึ่งการที่ผู้พิพากษาจะใช้ดุลพินิจลงโทษให้เป็นมาตรฐานเดียวกันได้ บัญชีมาตรฐานการลงโทษของศาลหรือ
ที่เรียกกันว่า “ยี่ต็อก” จึงเป็นส่วนส าคัญ เนื่องจากผู้พพากษาใช้บัญชีมาตรฐานการลงโทษมาเป็นเกณฑ์
ิ
ในการก าหนดโทษเพื่อให้ค าพิพากษาเป็นมาตรฐานเดียวกัน หากบัญชีมาตรฐานการลงโทษก าหนดเกณฑ์ไว้
โดยไม่ละเอียด อาจเกิดปัญหาการใช้ดุลพินิจในการก าหนดโทษของผู้พิพากษาในศาลเดียวกันที่แตกต่างกน
ั
อาจท าให้ถูกมองว่าไม่เป็นธรรมและกระทบกระเทือนถึงความน่าเชื่อถือในภาพรวมของศาล อย่างไรก็ตาม
ี
แม้บัญชีมาตรฐานการลงโทษไม่ได้ก าหนดเกณฑ์ไว้โดยละเอยดรวมทั้งความผิดบางฐานเป็นการยากที่จะ
ื่
ก าหนดไว้ในบัญชีมาตรฐานการลงโทษเพอให้เป็นไปในแนวทางเดียวกันได้ แต่ยังมีค าแนะน าของ
ประธานศาลฎีกาเกี่ยวกับวิธีการรอการก าหนดโทษ ปี ๒๕๕๕ ค าแนะน าของประธานศาลฎีกาเกี่ยวกับ
ื่
วิธีการรอการก าหนดโทษ การรอการลงโทษ และการก าหนดเงื่อนไขเพอคุมความประพฤติ พ.ศ. ๒๕๕๙
ิ
และค าแนะน าของประธานศาลฎีกาว่าด้วยแนวทางการใช้โทษอาญา พ.ศ. ๒๕๖๓ ที่ให้ผู้พพากษาน าไปใช้
ิ
เป็นแนวทางในการใช้ดุลพนิจก าหนดโทษอาญาให้เป็นไปในแนวทางเดียว โดยหากได้ด าเนินการ
ตามค าแนะน าของประธานศาลฎีกา ย่อมเป็นหลักประกันว่าดุลพินิจที่ใช้นั้นได้ถูกกลั่นกรองอย่างรอบคอบ
มีเหตุมีผลแล้ว กรณีจึงควรที่จะยึดถือตามค าแนะน าของประธานศาลฎีกาเป็นเครื่องมือในการใช้ดุลพนิจ
ิ
ื่
ั
ด้วยเพอให้การก าหนดโทษเกิดมาตรฐานต่อการปฏิบัติงาน อนจะส่งผลให้สามารถอานวยความยุติธรรม
ให้แก่ประชาชนได้ตามวัตถุประสงค์ของศาลต่อไป
ค าส าคัญ : ดุลพินิจ, บัญชีมาตรฐานการลงโทษ, การใช้โทษอาญา
* นิติศาสตร์บัณฑิต มหาวิทยาลัยรามค าแหง, เนติบัณฑิตไทย
