Page 924 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๙๑๒

ิ
ค าพพากษาศาลฎีกาที่ ๕๔๑๙/๒๕๕๔ ป.วิ.อ. มาตรา ๔๔/๑ วรรคหนึ่ง บัญญัติว่า ในคดีที่
ั
ั
พนักงานอยการเป็นโจทก์ ถ้าผู้เสียหายมีสิทธิที่จะเรียกเอาค่าสินไหมทดแทนเพราะเหตุได้รับอนตรายแก่
ชีวิต ร่างกาย จิตใจ หรือได้รับความเสื่อมเสียต่อเสรีภาพในร่างกาย ชื่อเสียง หรือได้รับความเสียหายในทาง
ทรัพย์สินอนเนื่องมาจากการกระท าความผิดของจ าเลย ผู้เสียหายจะยื่นค าร้องต่อศาลที่พจารณาคดีอาญา
ั
ิ
ขอให้บังคับจ าเลยชดใช้ค่าสินไหมทดแทนแก่ตนก็ได้ ซึ่งมาตรา ๒ (๔) ให้ความหมายของค าว่า “ผู้เสียหาย”
ว่า หมายความถึงบุคคลผู้ได้รับความเสียหายเนื่องมาจากการกระท าความผิดฐานใดฐานหนึ่ง รวมทั้งบุคคล

ื่

้
อนที่มีอานาจจัดการแทนได้ ดังบัญญัติไว้ในมาตรา ๔, ๕ และ ๖ คดีนี้โจทก์ฟองว่า จ าเลยทั้งสองต่างขับ
รถจักรยานยนต์ด้วยความประมาท จ าเลยที่ ๒ จึงมีส่วนในการกระท าความผิดทางอาญาด้วย ดังนั้น ตาม
ค าฟ้องของโจทก์ถือว่าจ าเลยที่ ๒ มิใช่เป็นผู้เสียหายโดยนิตินัยตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๒ (๔)

ผู้มีสิทธิยื่นค าร้องตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๔๔/๑ ต้องพิจารณาตามที่กฎหมายก าหนดไว้และข้อเท็จจริง
ในขณะที่ยื่นค าร้องว่าเป็นผู้เสียหายหรือไม่ เมื่อบทบัญญัติดังกล่าวก าหนดให้ผู้เสียหายเท่านั้นที่ยื่นค าร้องได้

และขณะยื่นค าร้องจ าเลยที่ ๒ ไม่ใช่ผู้เสียหาย จ าเลยที่ ๒ จึงไม่มีสิทธิยื่นค าร้องขอให้จ าเลยที่ ๑ ชดใช้
ค่าสินไหมทดแทนตามบทบัญญัติดังกล่าว

ค าพิพากษาศาลฎีกาที่ ๖๓๐๐/๒๕๕๘ ในคดีอาญา พนักงานอัยการโจทก์ฟองว่า จ าเลยและผู้ตาย
้
ต่างขับรถจักรยานยนต์โดยประมาทเป็นเหตุให้รถจักรยานยนต์ที่จ าเลยและผู้ตายขับเฉี่ยวชนกันท าให้
รถจักรยานยนต์ทั้งสองคันได้รับความเสียหาย ทายาทของผู้ตายจะยื่นค าร้องขอให้จ าเลยชดใช้ค่าสินไหม

ทดแทนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา ๔๔/๑ ไม่ได้

ิ
แม้ศาลชั้นต้นรับค าร้องของผู้ร้องซึ่งมิใช่เป็นผู้เสียหายโดยนิตินัยและพพากษาให้จ าเลยชดใช้ค่า
ิ
สินไหมทดแทนแก่ผู้ร้อง และศาลอุทธรณ์ภาค ๔ วินิจฉัยอุทธรณ์ของจ าเลยเฉพาะคดีส่วนแพ่งและพพากษา
ยกค าร้องของผู้ร้องเป็นการไม่ชอบ เป็นข้อกฎหมายเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยแม้ไม่มีคู่ความฝ่ายใดยกขึ้น

ิ
ฎีกา ศาลฎีกามีอานาจยกขึ้นวินิจฉัยได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความอาญา มาตรา ๑๙๕ วรรค
สอง ประกอบมาตรา ๒๒๕

แนวทางที่สอง วินิจฉัยว่าผู้เสียหายมีสิทธิที่จะเรียกค่าสินไหมทดแทนได้ หมายถึง ผู้ที่มีสิทธิเรียก
ค่าสินไหมทดแทนตามหลักแห่งกฎหมายแพ่ง ดังปรากฏใน

ั
ค าพพากษาศาลฎีกาที่ ๕๕๘๙/๒๕๕๗ แม้ผู้เสียหายมีส่วนประมาทด้วย แต่เมื่อศาลชั้นต้นฟง
ิ
ข้อเท็จจริงว่า จ าเลยมีส่วนประมาทมากกว่า ผู้เสียหายย่อมมีสิทธิเรียกค่าสินไหมทดแทนจากจ าเลยได้ตาม
ิ
ป.วิ.อ. มาตรา ๔๔/๑ ประกอบพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแขวงและวิธีพจารณาความอาญาในศาลแขวง
ิ
พ.ศ. ๒๔๙๙ มาตรา ๔ และพระราชบัญญัติให้น าวิธีพจารณาความอาญาในศาลแขวงมาใช้บังคับ
ในศาลจังหวัด พ.ศ. ๒๕๒๐ มาตรา ๓ โดยจ าเลยต้องชดใช้ค่าสินไหมทดแทนในส่วนที่จ าเลยก่อมากกว่า

ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๒๒๓ วรรคแรก ประกอบมาตรา ๔๔๒

ค าพพากษาศาลฎีกาที่ ๕๔๐๐/๒๕๖๐ (ประชุมใหญ่) ป.วิ.อ.มาตรา ๔๔/๑ เป็นบทบัญญัติที่มี
ิ
เจตนารมณ์จะช่วยให้ผู้ที่ได้รับความเสียหายในทางแพงได้รับความสะดวก รวดเร็วในการได้รับชดใช้
่
ค่าสินไหมทดแทนและไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการด าเนินคดีแพงเป็นอกคดีหนึ่ง ทั้งคดีแพงและคดีอาญาจะ
่
ี
่