Page 76 - Q2-ManualConsult ภ.2

62 63

ดําเนินคดีกับเด็กหรือเยาวชนที่เปนผูกระทําผิด โดยใหใชมาตรการพิเศษแทนการดําเนินคดีอาญากอน กรณีผูเสียหายไมมาศาล ใหถือวาผูเสียหายไมใหความยินยอม และใหศาลกําหนดวันนัด
เสมอ เพื่อประโยชนสูงสุดของเด็กเปนสําคัญ นอกจากนั้นในบางประเทศ เชน การใชมาตรการพิเศษ พิจารณาคดีตอไป แตหากมีขอสงสัยวาผูเสียหายไมไดรับหนังสือเรียกโดยชอบ ศาลอาจดําเนินการ

แทนการดําเนินคดีอาญาในประเทศฟลิปปนสการจัดทําแผนแกไขบําบัดฟนฟูผูกระทําผิดมีการกําหนดให สงหนังสือเรียกและกําหนดวันนัดพรอมใหม

ตัวแทนชุมชนเขาไปมีสวนรวมในการจัดทําแผนแกไขบําบัดฟนฟูดวยทุกคดี ถือไดวาเปนการแกไขปญหา
ใหแกผูกระทําผิด โดยคํานึงถึงตัวผูกระทําผิดอยางแทจริงเปนสําคัญ เพราะการกระทําผิดของเด็กนั้นมิได หลักเกณฑในการใชมาตรการพิเศษแทนการดําเนินคดีอาญา ชั้นหลังฟองคดี

เกิดจากตัวเด็กแตเพียงอยางเดียวเทานั้น สิ่งแวดลอมรอบๆ ตัวเด็กก็ยังเปนอีกปจจัยหนึ่งที่กระตุนใหเด็ก มาตรา ๙๐

กระทําผิด ดังนั้น เมื่อคํานึงถึงประโยชนสูงสุดของเด็กและเยาวชนเปนสําคัญ
สําหรับการใชมาตรการพิเศษแทนการดําเนินคดีอาญา ชั้นหลังฟองคดี ในประเทศไทย ขอ หลักเกณฑ วิธีการและเงื่อนไข

เปนเพียงมาตรการทางเลือกหนึ่งของศาล โดยมิไดมีการวางหลักเกณฑใหทําการไตสวน ซึ่งตามพระราชบัญญัติ ๑. คดีที่เด็กหรือเยาวชนตองหาวากระทําความผิด ซึ่งมีอัตราโทษจําคุกอยางสูงไมเกิน ๒๐ ปไมวา

ศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ. ๒๕๕๓ ในหมวดพิพากษาคดีอาญา จะมีโทษปรับดวยหรือไมก็ตามกรณีเปนความผิดหลายกรรมตางกันหรือกรรมเดียวผิดตอ
ก็ไดมีการบัญญัติกฎหมาย ซึ่งมีผลบังคับใชในทํานองเดียวกันกับมาตรการพิเศษแทนการดําเนินคดีอาญา กฎหมายหลายบท ใหถือขอหาที่มีอัตราโทษสูงสุดเปนเกณฑ

กลาวคือ ศาลสามารถใชดุลยพินิจงดการอานคําพิพากษาและใชมาตรการอื่นแทนการพิพากษาลงโทษได ๒. เด็กหรือเยาวชนไมเคยไดรับโทษจําคุกโดยคําพิพากษาถึงที่สุดใหจําคุกมากอน เวนแตเปน

กลาวสรุปไดวา แนวคิดเกี่ยวกับมาตรการพิเศษแทนการดําเนินคดีอาญาสามารถทําได ความผิดที่ไดกระทําโดยประมาทหรือความผิดลหุโทษ
ทั้งชั้นกอนฟองคดี และชั้นหลังฟองคดี เปนกระบวนการในการหันเหคดีออกจากระบบการพิจารณา ๓. เด็กหรือเยาวชนสํานึกในการกระทํา

คดีอาญาตามปกติ โดยมุงเนนแกไขบําบัดฟนฟูเด็ก เยาวชน และครอบครัว เยียวยาผูเสียหาย คุมครอง ๔. ผูเสียหายยินยอมในการจัดทําแผนแกไขบําบัดฟนฟู
สังคม มาตรการนี้ มีแนวความคิดมาจากกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท (Restorative Justice)

โดยกระบวนการนี้จะทําใหเด็กและเยาวชนไดรับรูวาการกระทําของตนเองไดกอใหเกิดความเสียหายให ๕. โจทกไมคัดคาน

ผูอื่นอยางไร เกิดความรูสึกสํานึกผิด อยากจะปรับปรุงตนเอง มีความพรอมที่จะเยียวยาผูเสียหาย ๖. พฤติการณแหงคดีไมเปนภัยรายแรงตอสังคมเกินสมควร
ผูเสียหายจะไดเขาใจถึงสาเหตุ ไดรับรูถึงปญหาของเด็กและเยาวชน มีความเห็นอกเห็นใจเด็กและ ๗. เด็กหรือเยาวชนมีแนวโนมที่จะปรับเปลี่ยนความประพฤติอาจกลับตนเปนคนดีได

เยาวชน พรอมที่จะใหอภัย และยินดีใหโอกาสแกเด็กและเยาวชน โดยอาศัยความรวมมือจากทุกฝาย ๘. มีแนวโนมวาผูเสียหายจะไดรับการชดเชยเยียวยาความเสียหายตามสมควร

ไมวาจะเปนฝายเด็กหรือเยาวชน ฝายเสียหาย นักจิตวิทยา นักสังคมสงเคราะห หรือแมแตชุมชนหรือ ๙. เด็กหรือเยาวชนที่เคยเขาสูกระบวนการจัดทําแผนแกไขบําบัดฟนฟู มาตรา ๘๖ มาแลว
หนวยราชการที่เกี่ยวของ เกิดเปนแนวทางในการแกไขบําบัดฟนฟูใหแกเด็กและเยาวชนเปนรายบุคคล แตไมประสบผลสําเร็จหากตอมามีการฟองคดีตอศาล ก็สามารถจัดทําแผนแกไขบําบัดฟนฟู

มาตรา ๙๐ ได (ขอบังคับของประธานศาลฎีกาวาดวยหลักเกณฑ วิธีการ และเงื่อนไขในการ
๓.๒ กระบวนการจัดทําแผนแกไขบําบัดฟนฟู จัดทําแผนแกไขบําบัดฟนฟู หลังฟองคดี พ.ศ.๒๕๕๖ ขอ ๗)

๑๐. ศาลอาจเริ่มพิจารณานํามาตรการมาใชตั้งแตศาลมีคําสั่งรับฟอง หากปรากฏขอเท็จจริง
๓.๒.๑ การเตรียมการกอนวันประชุมจัดทําแผนแกไขบําบัดฟนฟู วาเด็กหรือเยาวชนอยูในหลักเกณฑที่จะนํามาตรการพิเศษแทนการดําเนินคดีอาญา

ขั้นตอนที่ศาลมีคําสั่งใหจัดทําแผนแกไขบําบัดฟนฟูตามมาตรา ๙๐ ศาลจะมีคําสั่งใหนํา มาตรา ๙๐ มาใชจนถึงชวงเวลาใดกอนมีคําพิพากษา
คดีเขาสูมาตรการพิเศษแทนการดําเนินคดีอาญา ชั้นหลังฟองคดี ดังนี้ ๑๑. ใชกระบวนการจัดทําแผนแกไขบําบัดฟนฟู ซึ่งจะตองมีการแตงตั้งผูประสานการประชุม เพื่อ

1. ศาลสอบถามทําความเขาใจกับเด็กหรือเยาวชนถึงวิธีการเขารับการดําเนินการ ดําเนินการจัดประชุม และนําขอสรุปของที่ประชุมมากําหนดแผนแกไขบําบัดฟนฟูรวมกัน

มาตรการพิเศษแทนการดําเนินคดีอาญาชั้นหลังฟองคดี จากนั้นจึงมีการตั้งผูบริหารแผนแกไขบําบัดฟนฟู เพื่อคอยติดตามตรวจสอบวาเด็กหรือ
2. ศาลสอบถามความเห็นผูเสียหายและโจทก หากผูเสียหายยินยอมและโจทกไมคัดคาน เยาวชนปฏิบัติตามแผนแกไขบําบัดฟนฟูครบถวนหรือไม

ขอสังเกต ๑๒. การจัดทําแผนแกไขบําบัดฟนฟูตองดําเนินการใหแลวเสร็จภายใน ๓๐ วัน เพื่อตองการแกไข
กรณีที่จัดทําแผนแกไขบําบัดฟนฟูจําเลยทุกคน ใหจําหนายคดีชั่วคราว เมื่อศาลมีคําสั่ง เด็กหรือเยาวชนไดอยางรวดเร็ว

เห็นชอบแผนแกไขบําบัดฟนฟูตามขอบังคับของประธานศาลฎีกาวาดวยหลักเกณฑ วิธีการ และเงื่อนไข

ในการจัดทําแผนแกไขบําบัดฟนฟู หลังฟองคดี พ.ศ.๒๕๕๖ ขอ ๑๙ (๑) แลว

คู่มือปฏิบัติงาน
การด�าเนินงานตามมาตรการพิเศษ ๗๕