Page 30 - นิตยสารดุลพาห เล่มที่ ๑-๒๕๖๑-กฎหมายฯ

´ØžÒË

เกณฑมาตรฐานที่วานี้มีประโยชนตรงที่ทําใหการใชดุลพินิจของผูพิพากษาเปนไป

ในแนวทางเดียวกัน แตก็กลับสงผลขางเคียงรุนแรง เมื่อเกณฑดังกลาวไมไดเอื้อใหผูพิพากษา
พิจารณาปจจัยอื่นๆ ที่เกี่ยวกับตัวผูตองหาหรือจําเลยที่ขอปลอยชั่วคราว ทําใหบอยครั้ง
ผูพิพากษาก็พิจารณาจากขอหาอัตราโทษกับเกณฑวงเงินประกันเทานั้น ซึ่งเมื่อมีการศึกษา

วิจัยกันอยางจริงจังแลวกลับพบวาขอหาอัตราโทษกับจํานวนเงินประกันมิใชสิ่งซึ่งจะรับ

ประกันวาผูถูกปลอยชั่วคราวจะไมหลบหนี และไมกออันตรายหลังปลอยไปไดเลย แตเมื่อ
ศาลยึดถือทั้งสองสิ่งเปนขอสําคัญในการสั่งปลอยชั่วคราว จึงทําใหเกิดการขังที่ไมจําเปน คือ
ขังคนที่ไมมีความเสี่ยงจะหลบหนีและกอเหตุรายเปนจํานวนมาก และสาเหตุที่เปนเชนนั้น

เพราะคนเหลานี้ไมมีเงินจะวางประกันตามวงเงินที่ศาลกําหนดนั่นเอง สวนคนที่ศาลใหปลอย

ไปไดเพราะมีเงินมาวางประกันกลับพบวาหลบหนีไปเสียก็มาก บางก็กออันตรายหลังปลอย
จนเปนขาวครึกโครม

ปญหาเหลานี้รุนแรงและเรื้อรัง โดยที่ผานมาก็มีความพยายามแกไขอยูบาง ดวยการ
ดึงเอาบริษัทประกันภัยมาออกกรมธรรมประกันภัยอิสรภาพ และมีการตั้งกองทุนยุติธรรม
เพื่อชวยใหคนจนไดเขาถึงโอกาสประกันตัว โดยไมตองไปพึ่งนายประกันอาชีพที่อาจขูดรีด

คาธรรมเนียมราคาแพงแตทายสุดทั้งหมดก็ยังผูกติดอยูที่เงิน เพราะตราบใดที่ผูพิพากษา

ยังสั่งปลอยชั่วคราวโดยเรียกใหวางหลักประกัน ตราบนั้นปญหาก็ยังไมหมดสิ้นไป แตการ
แกไขปญหาที่ตนเหตุเพื่อชวยใหผูพิพากษามีทางเลือกอื่นที่ดีกวาการเรียกใหวางเงินประกัน
นั้นเปนเรื่องทาทายมาก และไมใชเรื่องงายจนหลายคนอาจมองวาเปนไปไมไดเสียดวยซํ้า

ดังนั้น เมื่อผมไดรับทราบวาศาลยุติธรรมมีโครงการซึ่งชวยแกปญหาที่ตนเหตุไดเบ็ดเสร็จ

เด็ดขาดเชนนี้ ผมจึงรูสึกยินดีมากวาในที่สุดก็มีหนทางแกปญหาความไมเปนธรรมในชั้น
ปลอยชั่วคราวไดเสียที

โครงการของศาลยุติธรรมที่มีชื่อวา “การประเมินความเสี่ยงและกํากับดูแลในชั้น
ปลอยชั่วคราว” นี้ ผมขอเรียกวาเปนนวัตกรรมของศาลยุติธรรม อาจจะเรียกไดวาเปน
นวัตกรรมยิ่งกวากําไลอิเล็กทรอนิกสเสียอีก เพราะกําไลนั้นเปนเพียงอุปกรณที่ไมอาจใช

โดดๆ โดยไมมีองคความรูได แตโครงการนี้เปนองคความรูใหม เปนกรอบความคิดใหม

ที่แหวกกรอบความเคยชินและความคิดแบบเดิมๆ ที่กอใหเกิดปญหาออกไปสูหนทางใหม
ที่เปนธรรมกวาและดีกวา ดวยการทลายขอจํากัดตางๆ ที่เหนี่ยวรั้งผูพิพากษาไวมิใหกลา
หลุดกรอบจากการเรียกหลักประกัน โดยใหมีการวัดและประเมิน “ความเสี่ยง” ที่จะหลบหนี

มกราคม - เมษายน ๒๕๖๑ ๑๙