Page 115 - ดุลพาห เล่ม3.indd
P. 115
ดุลพาห
ต้องมีการชำาระเงินเหมือนเช่นการทำาสัญญาประกันภัยที่ต้องชำาระเงินค่าเบี้ยประกันภัย และ
ผู้คำ้าประกันมีสิทธิเกี่ยงในการเรียกให้ลูกหนี้ชำาระหนี้ได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
มาตรา ๖๘๗ ถึงมาตรา ๖๙๐ แต่ผู้รับประกันภัยจะไม่มีสิทธิเกี่ยงดังกล่าวเหมือนเช่นผู้คำ้า
๑
ประกัน ดังนั้น การประกันหนี้ด้วยการมีสิทธิเรียกร้องคือมีกรมธรรม์เป็นหลักประกัน จึง
เป็นการรับประกันภัยอย่างหนึ่ง ซึ่งมักเรียกกันสั้นๆ ว่าการประกันหนี้ และเมื่อเหตุที่เสี่ยงภัย
ในอนาคตที่ไม่แน่นอนเป็นความรับผิดจากการผิดนัดชำาระหนี้ในอนาคตของลูกหนี้หรือของ
ผู้คำ้าประกัน และสามารถคำานวณเป็นราคาเงินได้ตามยอดหนี้ที่ค้างชำาระ เหตุที่เสี่ยงภัยดังกล่าว
จึงเป็นวินาศภัย และเป็นสัญญาประกันวินาศภัย แต่ถ้าเงื่อนไขการใช้เงินเป็นการเข้าชำาระหนี้
ที่อาศัยความทรงชีพหรือมรณะของบุคคล ก็จะกลายเป็นการประกันชีวิต ต่อมามีคำาพิพากษา
ฎีกาที่ ๔๕๗๗/๒๕๖๑ วินิจฉัยวางหลักกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา
๘๖๑ ใหม่ จึงทำาให้เกิดคำาถามมากมายตามมา และเป็นที่น่าสนใจในทางทฤษฎีกฎหมายเพื่อ
ค้นหาคำาตอบและพิสูจน์ความถูกต้องของหลักกฎหมายที่ใช้ในคำาพิพากษาฎีกาดังกล่าว
๑. ประเด็นปัญหา
เมื่อหลักประกันการชำาระหนี้คือกรมธรรม์ ซึ่งเป็นการประกันภัยในความรับผิด
จากการผิดนัดชำาระหนี้ในอนาคตของลูกหนี้หรือของผู้คำ้าประกัน อันเป็นการประกันภัยอย่าง
หนึ่ง เกิดถูกตั้งคำาถามว่ามีลักษณะเป็นการรับประกันวินาศภัยหรือไม่ หรือเป็นการประกันภัย
อย่างอื่นที่ไม่ใช่ประกันวินาศภัยขึ้นมา ตามที่ปรากฏในคำาพิพากษาฎีกาที่ ๔๕๗๗/๒๕๖๑
ระหว่าง ธนาคารอิสลามแห่งประเทศไทย โจทก์ กับนางสาวนิภาพรรณ ฮาบสุวรรณ กับพวก
จำาเลย ซึ่งมีข้อเท็จจริงตามประเด็นแห่งคดีว่า จำาเลยที่ ๒ ผู้คำ้าประกัน เอาประกันภัยความ
รับผิดตามสัญญาคำ้าประกันของจำาเลยที่ ๒ ไว้แก่จำาเลยร่วมซึ่งบริษัทประกันภัย ต่อมาจำาเลย
ที่ ๑ ผิดนัด โจทก์บอกเลิกสัญญา จำาเลยร่วมให้การต่อสู้ว่า ความรับผิดของจำาเลยร่วมเป็นการ
ประกันวินาศภัยและขาดอายุความ ๒ ปี แล้ว ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า การทำาสัญญาประกันภัย คู่
สัญญาอาจกำาหนดเงื่อนไขในการจ่ายค่าสินไหมทดแทนเป็นเหตุวินาศภัย หรือเหตุอย่างอื่นที่
มิใช่วินาศภัยก็ได้ แล้วแต่ผู้เอาประกันภัยและผู้รับประกันภัยจะตกลงกัน คำาว่า วินาศภัยตาม
๑. จิตติ ติงศภัทิย์, กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยประกันภัย, พิมพ์ครั้งที่ ๑๑, (สำานักพิมพ์ มหาวิทยาลัย
ธรรมศาสตร์: ๒๕๔๓) น.๑๒., ไชยยศ เหมะรัชตะ, คำาอธิบายประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วย
ประกันภัย, พิมพ์ครั้งที่ ๖ (สำานักพิมพ์นิติธรรม: ๒๕๕๖) น.๓๐-๓๑., จรัส พวงมณี และประพันธ์ ทรัพย์แสง,
คู่มือกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยประกันภัย, (แสวงสุทธิการพิมพ์: ๒๕๑๙) น.๖.
104 เล่มที่ ๓ ปีที่ ๖๕