Page 17 - Liver Diseases in Children

กายวิภาคและหน้าที่ของตับ 7

ิ
superior mesenteric ว่งทะลุส่วนหัวของตับอ่อน 2. Hilar bile ducts และ cystic duct ได้รับ
้
และอยู่ด้านหลังต่อท่อน�าดีร่วม (common bile เลือดจากหลอดเลือดแดง cystic, HA ขวาและซ้าย
duct, CBD) ไปเลี้ยงท่อน�้าดีของตับกลีบขวา และ สร้างเป็น hilar plexus ซึ่งท�าให้มีเลือดส�ารองไหล

้
ถุงนาดี ส่วนตับกลีบซ้ายอาจเลี้ยงด้วย HA ซ้าย ติดต่อกันระหว่างตับกลีบขวาและซ้าย นอกจากนี ้
�
ึ
่
่

ิ
ทีมาจากหลอดเลือดแดง left gastric ซ่งวงผ่าน บริเวณเหนือต่อการบรรจบกันของ hepatic duct
ั
ี
gastrohepatic omentum ไปที่ข้วตับ โดยท่ HA วาง ขวาและซ้าย ยังมีหลอดเลือดเรียงตัวเป็นส่วนโค้ง
อยู่หน้าต่อ PV และอยู่ทางซ้ายของท่อน�้าดี ในตับ ติดต่อกัน เรียกว่า communicating arcade (CA)
HA, PV และท่อน�้าดีถูกหุ้มด้วย Glissonian sheath ซึ่งให้เลือดไปเลี้ยงตับกลีบ caudate, hilar bile
้
�
ท่อนาดีได้รับเลือดจาก HA เป็นหลัก ดังนั้นถ้ามีความ ducts และ interlobar arterial collateral system
ผิดปกติของ HA จะท�าให้ท่อน�้าดีขาดเลือดเกิดการ 3. ท่อน�้าดีในตับ (intrahepatic bile ducts)
ตายหรือตีบตันได้ มีเลือดมาเลี้ยงปริมาณมากจาก peribiliary plexus
อาจแบ่งส่วน (segment) ของท่อนาดีตาม ซึ่งรับเลือดมาจาก HA ซึ่ง peribiliary plexus มีการ
้
�
หลอดเลือดแดงที่มาเลี้ยงได้ดังนี้ เช่อมต่อกับ plexus ที่อยู่รอบท่อนาดีภายนอกตับ
ื
�
้
1. Supraduodenal CBD และ common
pthaigastro.org
เป็นทางติดต่อระหว่าง HA และหลอดเลือดแดง
hepatic duct (CHD) ได้รับเลือดจากหลอดเลือดแดง gastroduodenal ช่วยให้มีเลือดสารองมาเล้ยง
ี
�
ขนาดเล็กประมาณ 6-8 เส้นที่ว่งอยู่ข้าง ๆ ท่อนาดในตับไดในกรณีที่มีการอุดก้นของ HA นอกจาก
ิ
ี
�
้
้
ั
ื
ตามแกน (axial) ของท่อน�าดี โดยมีการเช่อม นี้ peribiliary plexus ยังมีทางติดต่อกับระบบหลอด
้
ประสาน (anastomosis) ของหลอดเลือดแดงเหล่าน ้ ี เลือดด�าพอร์ทัลในตับ (arterioportal collateral
ี
�
ี
หลอดเลือดแดงสาคัญท่มาเลี้ยงบริเวณน้ คือ channels) ดังนั้นท่อน�้าดีในตับจึงมีความทนต่อการ
หลอดเลือดแดงที่วางตัวบริเวณ 3 และ 9 นาฬิกา ขาดเลือดมากทีสุด เนืองจากได้รับเลือดจากทัง
่
้
่
(3 o’clock และ 9 o’clock arteries) ซึ่งเรียกว่า peribiliary plexus และ arterioportal collateral
หลอดเลือดแดง marginal (marginal arteries) channels
หรอหลอดเลอดแดง paracholedochal ซงแขนง 4. Retropancreatic CBD ได้รับเลือดจาก
ึ
่
ื
ื
ส่วนข้น (ascending branches) มาจากหลอดเลือด หลอดเลอดแดง PSPDA เป็นส่วนใหญ่ ส่วนน้อยรับ
ึ
ื
แดง posterior superior pancreaticoduodenal เลือดจากหลอดเลือดแดง retroportal
(PSPDA), supraduodenal, gastroduodenal และ
retroportal ส่วนแขนงส่วนลง (descending หลอดเลือดด�ำเฮพำติค
branches) มาจากหลอดเลือดแดง HA ขวา และ ตับมี HV หลัก 3 เส้น ได้แก่ HV ขวา ซ้าย
cystic หลอดเลือดแดง marginal ให้แขนงเล็ก ๆ และกลาง (middle hepatic vein) โดย HV ขวา
ไปสร้างเป็นข่าย (plexus) หลอดเลือด epicholedochal แบ่งตับกลีบขวาออกเป็นส่วน posterolateral และ
วางอยู่บน CBD anteromedial ส่วน HV กลางแบ่งตับออกเป็นกลีบขวา