Page 439 - Maket 17-11_merged

CHƯƠNG TRÌNH KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ PHỤC VỤ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI

hoặc đơn giản là cải tiến dòng sản phẩm hiện có; ii) Đổi mới sáng tạo dịch vụ: cung cấp
một dịch vụ mới hoặc cải tiến các mô hình dịch vụ hiện có; iii) Đổi mới sáng tạo quy
trình: đưa một quy trình mới vào sử dụng, mặc dù có thể cho một sản phẩm không mới;
iv) Đổi mới sáng tạo cách làm thị trường: tạo ra một mô hình kinh doanh hoặc thị trường
hoàn toàn mới. Trong thời gian qua các nội dung đổi mới sáng tạo đã được phát triển
ở các ngành các lĩnh vực khác nhau ở Việt Nam. Trong khuôn khổ của nghiên cứu này
chúng tôi không thể liệt kê hết hiện trạng của các loại hình này mà sẽ làm rõ định hướng,
về thứ hạng của Việt Nam về đổi mới sáng tạo và hiện trạng về sự quan tâm đầu tư của
Doanh nghiệp.

Đầu năm 2021, Việt Nam chính thức khởi công xây dựng Trung tâm Đổi mới sáng
tạo Quốc gia (NIC) đánh dấu cho việc hiện thực hóa quan điểm coi yếu tố con người
và công nghệ là then chốt trong tạo ra khác biệt, cải thiện chỉ số đổi mới sáng tạo toàn
cầu của chúng ta trong thời gian tới. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam tuy
được cải thiện tăng 10 bậc từ năm 2015, hiện đứng đứng thứ 42/131 quốc gia, vùng lãnh
thổ; đứng đầu nhóm 29 quốc gia, nền kinh tế cùng mức thu nhập. Trong lễ khởi công,
Thủ tướng (nay là Chủ tịch nước) Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ rõ ý nghĩa của đầu tư cho
KHCN và đổi mới sáng tạo đó là cải thiện năng suất, giá trị gia tăng và không rơi vào
“bẫy thu nhập trung bình’’ và tụt hậu bởi thế giới cũng đang phát triển không ngừng chỉ
có đổi mới sáng tạo mới có thể giúp ta thực hiện được con đường trở thành quốc gia thịnh
vượng trong tương lai.

4. Một số vấn đề trong đổi mới sáng tạo ở Việt Nam

Chỉ số tri thức và chỉ số sáng tạo còn thấp
Theo số liệu công bố của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới của Liên hợp quốc (WIPO)
công trong Báo cáo Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Liên Hiệp quốc (GII) năm 2020,
Việt Nam tiếp tục giữ vị trí thứ 42 trong bảng xếp hạng. Cụ thể, năm 2020 Việt Nam xếp
thứ 42 trên 131 quốc gia và nền kinh tế, còn năm 2019 đứng thứ 42/129. Với thứ hạng này,
Việt Nam giữ vị trí số một trong nhóm 29 quốc gia có cùng mức thu nhập và đứng thứ 3
khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, chỉ số này thấp hơn nhiều, năm 2019 Việt Nam có chỉ
số sáng tạo là 2,72, thấp hơn nhiều so với Xin-ga-po (8,44), Ma-lai-xi-a (6,07), Thái Lan
(5,52). (Cầm, 2020)

Doanh nghiệp vừa và nhỏ với đổi mới sáng tạo

Theo OECD (2021), Doanh nghiệp vừa và nhỏ DNNVV là đối tượng có tiềm năng
đổi mới sáng tạo. Dựa trên dữ liệu từ Khảo sát Doanh nghiệp của Ngân hàng Thế giới
(World Bank Enterprise Survey), các DNNVV của Việt Nam tương đối sáng tạo về sản
phẩm và quy trình, bao gồm cả việc áp dụng tự động hóa. Đồng thời, chi tiêu hạn chế

437