Page 2 - bon-dia-aruba-20201216
P. 2
A2 LOCAL
Diaranson 16 December 2020
Director interino di Rampen Bureau, Rino Hermans
“Cada crisis tin su autenticidad propio"
maneho y tuma di decision duna espacio pa un pais start
den seno di Crisis Team en- up su economia mas largo.
cabesa pa Prome Minister, Vooral di Aruba cu ta un eco-
Evelyn Wever-Croes. nomia turistico, caminda e
ta durando 9 luna pa start up
Ora cu ta wordo papia di nos economia gradualmente.
Rampen Bureau locual ta bin Pues 9 luna restringi cu yen
den nos mente ta e tempo- di medida, menos entrada,
rada di horcan. Pero si nos ta pero si cu speransa cu aki 3 pa
compara e consecuencianan 4 luna e ta yega su fin. Mien-
di e pandemia aki compara cu tras cu infrastructura di tur-
e efectonan di un horcan cat- ismo t'ey pa ricibi nos bishi-
egoria 5, Hermans ta haya cu tantenan.
e daño infrastructural causa
pa e horcan ta esun principal. "Den nos mundo di maneha
desastre, mi ta bisa cu cada
Solamente ta keda infrastruc- crisis tin su autenticidad pro-
tura pa drecha y e no a oca- pio," Segun Hermans.
siona otro sorto di daño. E
horcan tin un duracion hopi Den cualkier crisis cu
cortico, ya cu despues di 12 Rampen Bureau mester deal
ora, e horcan ta bay. Despues cune, nan prioridad ta esun
di 10 dia -segun nan plan di di scapa bida di hende. P'esey
calamidad- nan tin cu cumin- Hermans a bisa cu loke si ta
sa start up e pais den normali- haci'e dolor pe, ta e 46 victi-
dad bek. Pero e turistanan no manan di Covid. E ta kere cu
por bin Aruba pa e proximo 3 e ta un cifra hopi halto ainda,
te cu 6 aña, tanten cu nos no ya cu un victima ta hopi caba.
por duna nan e infrastructura "Esey si no por bisa kico nos
cu ta exigi. no a haci pa baha esey," el a
bisa.
Mientras cu e pandemia bo
Segun director interino Dia 17 di januari ora cu a di lock down. no ta haya un daño riba in- Vacuna
di Bureau Rampenbestri- wordo pidi pa monitor e vi- frastructura. Pero si e tin un Hermans ta wak finalmente
jding Aruba (BRA), Rino rus aki como un menasa pa E ta consciente cu tin deci- factor caminda full e Crisis un luz cla na final di e tun-
Hermans, apesar cu e mundo, Rampen Bureau a sion dificil cu mester wordo Team di tur tres nivel por bira nel 'garantisa.' E ta haya cu na
pandemia di Covid-19 a saca tur su plan di epidemia. tuma pa bienestar di comuni- victima di e mesun virus. Den momento cu Organisacion
sorpresa hopi pais, Aruba "Aruba a prepara pa epi- dad, ya cu nan tin su impacto. caso di un horcan e sa cu es- Mundial di Salud (WHO)
si tabata prepara pa con- demia. Nos ta test prome cu Entre otro esun di bin cu un unnan sinta na mesa pa tuma ta declara cu Covid no ta un
fronta un situacion asina. 16 di maart," el a bisa. El a orario pa e negoshinan mes- decision pa start up e pais, no pandemia mas mundial, Her-
trece dilanti e episodio di tres ter cera mas tempran, ya cu ta victima mas. Pero cu un mans ta premira cu den 3 pa
Logicamente no tur cos ta ciudadano Chines cu tabata tin menos entrada, pio den e pandemia e mesun team cu e 4 siman Aruba ta yega bek
poni riba papel, y tin medida biniendo for di China di e situacion cu nos ta pasando ta sinta pa deal cune, incluy- na su standard cu e tabatin
y decision cu mester a wor- region di Wuhan, abordo di aden. endo su mesun persona, ma- prome di e pandemia.
do ahusta of cambia ora cu e un vuelo di KLM. Hermans a ñan por ta victima di e mesun
realidad ta mustra otro cos. bisa cu e prome situacion aki Si nan por a haci’e e trabao crisis cu nan ta maneha. El a bisa cu nan tin e plan
Pero esey ta parti di nan tarea nan a manehe cu un facilidad, aki miho, e no ta kere. Nan caba con nos lo sali afo keto
di por scucha tur reaccion, pasobra nan tabatin nan plan ta analisa e data constante- E ta un presion psicologico, bay manteniendo e siguridad
aunke algun di nan por ta di di epidemia. Ta asina cu mi- mente, y nan por mira cu e ya cu bo tin un presion di e riba e parti medico. "Pero si
indole politico tambe. rando cu nan tabatin e base data cu nan tabatin na maart mesun famianan, ya cu cada e atencion ta central pa saca
di e plan aki, nan a cambi’e of pa deal cune, y e data cu nan miembro di e Crisis Team cu Aruba, asina cu WHO bisa cu
Pandemia adapt’e pa pandemia. tabatin na augustus pa deal regularmente ta wordo criti- te aki," el a laga sa.
Apesar cu generalmente e cune, ta totalmente diferente. ca, tambe tin famia cu ya sea
atencion ta poni riba un tipo Critica Sinembargo den evaluacion nan casa a perde trabao. Tam- E declaracion aki ta wordo
di calamidad causa pa un E ta reconoce cu no ta facil cu nan ta haci, sigur tin cos- be nan tin nan mesun debe haci ora cu tin un averahe di
horcan, e parti di e pandemia e trabao cu nan ta bin real- nan cu nan ta ripara cu por a personal, y tambe nan mester 30 pa 40 porciento di e po-
cu ta mustra uno exclusiva- isando, ya cu no tur hende bay mucho mas lihe. Of nan entrega parti di nan entrada. blacion mundial vacuna. E ta
mente riba tereno di salubri- ta di acuerdo cu cierto deci- mester a warda un tiki mas. Ademas tin varios miembro kere cu Aruba pa 3 of 4 siman
dad publico, no a wordo neg- sion. Pero nan mester sa con di e Crisis Team cu a resulta ta bek riba su pia. Pero ta keda
lisha dor di BRA. Hermans pa canalisa e criticanan aki pa "Nos no mester laga emocion contagia di e virus, ora cu nan awor pa e pandemia laga un
a laga sa cu e departamento comunidad henter por bay hunga un rol," el a bisa. Como a ricibi bishita di nan nieto- enseñansa di bida pa henter
aki tabatin cierto capacitacion den un direccion so. E ta ma- director interino di BRA e ta nan. E tin su consecuencia comunidad di Aruba. "E ta un
riba tereno di epidemia. sha satisfecho y gradici pa e orguyoso di e resultado di e -segun Hermans- ya cu bo ta les pa nos biba mas uni y pa
comportacion di nos pueblo. plan strategico. Pero tambe e perde un conocemento den nos stop di critica otro.
Na aña 2003 nos tabatin pres- Pero tambe di e miembronan ta orguyoso di e mentalidad bo team. Pasobra un virus cu niun ta
encia di SARS. "No lubida di Crisis Team cu ta hende- di Aruba su pueblo, y tambe wak a habri nos for di otro."
esaki (COVID-19) ta SARS nan cu conocemento y expe- di nos gobernantenan cu a Pero apesar di e situacion aki,
COV 2," el a bisa. Tambe pa riencia cu durante e ultimo 9 duna espacio pa nos profe- nan mester sinta pa atende e Logicamente ta keda cierto
2009 mundo a conoce e virus lunanan 'nos no a laga e pais sionalnan por a funciona. crisis aki di forma profesional herida. Pero pa tur esnan cu
di H1N1 of Swine Flu. Na aki kibra.' Te hasta e ta haya pa tuma e miho decision di ta pasando momentonan difi-
2014 nos tabatin Ebola cu a cu Aruba a bira un ehempel Calamidad pais pa bienestar di tur. P'esey cil, e kier bisa nan cu interes
bira un epidemia mundial. pa mundo, mirando loke nos Unabes cu gobierno a cuali- e ta sinti aprecio y orguyo di e Crisis Team y di Gobi-
A base di esey, BRA tabatin a yega di pasa y sali for di dje, fica y decreta e pandemia di pa cada miembro di e Crisis erno ta pa hiba Aruba mas
su plan y nan a premira cu y tambe cuminsa reactiva nos Covid-19 como un calami- Team. pronto cu ta posibel na e glo-
Corona-SARS 2 lo bin como economia bek. Mientras cu dad, Bureau Rampenbestri- ria bek di Aruba, prome cu 12
epidemia. tin paisnan grandi cu reci- jding Aruba (BRA) a haya Pero otro factor di e pan- di maart 2020.
entemente a bin cu e medida un gran protagonismo riba e demia ta, cu un pandemia ta