Page 35 - MIN ON
P. 35
Linguismo ta un area di ciencia cu conoce cierto reglanan, sin embargo den cierto caso
ta aplica reglanan cu no ta consistente. Ora cu ta lansa un sugerencia como tal manera
esun di Fd. SPLIKA mester tene cuenta cu diferente aspectonan y no solamente esun
linguistico. Den esaki ta riparabel e falta di un contexto mas amplio (politico-huridico),
den cual mester pone dicho ponencia di un ortografia uniforme pa yega na un decision
cu ta cumbeni e islanan. Entre otro mester a averigua si na e momentonan aki ta
necesario y oportuno pa bin cu un ortografia uniforme pa e islanan ABC. Sin mas esnan
cu a tuma e iniciativa ta basa nan mes riba e aspecto financiero, aunke no substancia
cu cifras, cual defacto por ta un motibo pa considera un ke otro. Un otro argumento cu
ta ser uza ta cu e mercado na Corsou lo habri pa e autornan di Aruba. E caso di
Hulanda y Belgica ta comproba cu na Hulanda nan no ta lesa buki di autornan
Belgicano, aunke tur dos ta comunica na Hulandes.
Idioma, cultura y identidad
E relacion entre idioma, cultura y identidad ta comparabel cu esun di un relacion
simbiotico. Un idioma ta percura cu un cultura por ser transmiti y expresa den bida
diario. Di otro banda cultura ta e awa di bida den cual un idioma ta haña bida dor di
expresa bo mes y comunica den e idioma. Idioma y cultura conhuntamente ta defini bo
identidad, esta ken bo ta y ken bo ta representa. Sin un idioma cu bo ta identifica bo
mes cu ne, no por papia di un identidad cultural. Identidad nos mester considera como
un deseo pa ta pertenece na un pais, e deseo di ser reconoci, un sentimento di ta
proteha y un deseo di progresa den e sociedad cu bo ta bibando.
Inventa pa inventa
Un ortografia mester sirbi e triangulo idioma – cultura – identidad y cada uno mester
reinforsa otro. Naturalmente cu un di e pilarnan aki no por traha contra-productivo na
otro, mas bien mester tin un efecto di reforsa otro, den cual no solamente e tin e
funcion di carga pero di engrandece esaki. Den un comunidad den cual e populacion ta
identifica su mes cu un region, hustamente e ortografia mester fungi como un
instrumento pa refleha esaki. Hopi expertonan ta acepta cu Papiamento ta un idioma cu
a nace for di Spaño y Portugues, cu elementonan Africano. Sin embargo un idioma no
mester keda transforma di un manera cu bo no ta capta di biaha kico ta scirbi riba
papel. Y bo mester lesa e palabra dos pa tres biaha prome cu bo bin riba e idea ta kico
nan lo ke men.