Page 4 - BNDIA ARUBA
P. 4

A4   LOCAL
              Diaranson 31 Januari 2018

                     Parke Nacional a entrega keho riba destruccion na Mangel Halto



            ORANJESTAD  -  Ayera  ora  pa  cuminsa  cu  campaña  inspeccion di DNM ta na al-       e parke y no ta cla tampoco  nos aña pasa den un entrevis-
            presidente  di  organisa-    di  conscientisacion  pisa  riba  tura anto a manda nan team  con  lihe  tur  esaki  por  cum-  ta riba e tema aki cu: “Nunca
            cion  ambiental  Aruba  proteccion di Aruba su natu-      di  inspeccion  pa  documenta  insa sosode.               den  e  tres  aña  cu  mi  tabata
            Birdlife     Conservation  ralesa. For di scol preparato-  locual  ta  tumando  luga,"  ta                          presidente  di  parlamento,  e
            (ABC) mester a bolbe bati  rio  te  cu  adulto,  incluyendo  loke nos a tende for di con-  Ley ambiental            ley  ambiental  tabata  tin  un
            alarma riba rednan social  tur  compania/organisacion/    sehero di ministerio di Infra-  E  motibo  pakico  ainda  tur  prome  prioridad.  Locual  si
            apelando  na  comunidad  individuo cu directamente of  structura.  Bon Dia lo sigui e  e  otro  areanan  di  natura-  a  haya  prioridad  por  ehem-
            pa  mas  informacion  riba  indirectamente  tin  di  haber  desaroyonan aki y trece mas  lesa  cu  mester  keda  protegi  pel ta ley di Citgo cu mester
            algun  destruccion  apar-    cu  nos  sector  turistico;  'den  informacion manera cu esaki  no  ta  protegi  ainda,  ta  pa-  a pasa riba tur. Pero no esun
            entemente  tumando  luga  otro  palabra,  henter  nos  co-  ta disponibel.             sobra  esaki  djis  no  a  keda  ambiental cu no ta dificil; bay
            na Mangel Halto.             munidad,' tabata expresion di                             implementa. Marisol Lopez-   di acuerdo cu e mocion di e
                                         un ciudadano.                Areanan proteha di natu-     Tromp  (POR)  tabata  presi-  16 areanan, traha un decision
            ABC  a  wordo  informa  riba                              ralesa                       dente di parlamento pa algun  (landsbesluit) pe y laga e de-
            daño intencional y  structural  Investigacion di DNM      Presidente    Greg  Peterson  aña  unda  cu  a  bay  den  re-  partamento   implement’e.”
            pa locual ta e mangelnan na  Nos  a  purba  tuma  contacto  di  ABC,  cu  tambe  ta  presi-  unionnan y por a wak cua ta  Sra. Lopez-Tromp a conclui:
            Mangel Halto su area di na-  cu  director  di  DOW  Mar-  dente  di  directiva  di  Parke  e leynan cu e ministernan ta  “Bo kier bisa mi cu den cua-
            turalesa.  ABC  a  wordo  in-  lon Croes, pone na altura di  Arikok, a haci un suplica pa  duna prioridad na dje. Esaki-  ter aña bo no por a haci e cos
            forma cu canoe nan a wordo  e  noticia  aki  pero  no  a  haya  gobierno  aña  pasa  pa  no  lu-  nan ta encera reunionnan cu  ey? Pakico? Pasobra no tabata
            mira  ta  elimina  mangelnan  ningun reaccion ainda. E in-  bida riba promesa pa traspasa  gruponan  manera  Financia,  tin e disponibilidad di aproba
            pa por crea un tipo di entra-  formacion cu nos a ricibi for  e  otro  areanan  di  naturalesa  Gabinete di gobernador, Di-  esakinan. Pasobra lo en ber-
            da  unda  barconan  por  pasa.  di e consehero di e ministe-  pa Arikok. Pa asina por pro-  rectie  Wetgeving,  represent-  dad  limita  cualkier  gober-
            E  organisacion  ambiental  a  rio di Infrastructura ta indica  teha  nan.  Gobierno  anterior  ante di ministernan. El a bisa  nante pa otorga pa loco.”
            bati alarma riba rednan social  cu  Parke  Nacional  Arikok  a  y Arikok a firma un acuerdo
            apelando na comunidad si tin  entrega keho tocante loke ta  di  principio  pa  mas  pronto
            cualkier  informacion  pa  por  pasando  na  Mangel  Halto.  posibel e areanan lo cay bou
            fabor informa nan riba esaki.  Tambe  Departamento  di  e  parke.  Na  april  2017  caba
            Naturalmente mesora a surgi  Naturalesa  y  Medio  Ambi-  e  area  di  Spaans  Lagoen  a
            un ola di reaccion di hende-  ente  su  director  lo  ta  haci-  wordo  traspasa  y  ainda  tin
            nan  riba  e  noticia  aki,  unda  endo  investigacion  pa  loke  15  area  pendiente.  No  por
            cu algun a subraya cu a yega  ta tumando luga. "E team di  lubida  tambe  e  traspaso  di
                                                                      Spaans  Lagoen  cu  a  sosode
                                                                      durante  e  bishita  di  prinses
                                                                      Beatrix. E tempo ey sr. Peter-
                                                                      son a bisa den un entrevista
                                                                      cu Bon Dia Aruba cu e gobi-
                                                                      erno anterior su ‘vision green
                                                                      no a haci Aruba mas berde’.
                                                                      “Nan  vision  ta  uno  bunita,
                                                                      pero e ta enfoca riba energia
                                                                      sostenibel. Nos como NGO
                                                                      ta yama e vision ey shinishi,
                                                                      no  berde."  Sinembargo  te
                                                                      awe e 15 area no ta inclui den

             ‘AZV mester por sina y cambia pa evita casonan asina’
                      Famia di un fayecido: un bataya pa haya cuido medico na Aruba



            Continuacion di Pagina 3                                                segun e famia cu mester warda pa un otro persona wordo hiba Colombia riba
            Protocol versus deseo di famia                                          air ambulance pasobra manda un air ambulance directamente ta mucho caro.
            Mientras e difunto tabata na Colombia, e famia a expresa cu su ruman tabata
            mustra señalnan di ta mehorando poco. Pero e mediconan na Colombia a  Prome cu a yega Aruba segun e famia, mediconan a prescribi un dosis di mor-
            subraya cu mester haci lo mas hopi posibel cu rapidez pa percura cu e progreso  fina pa percura pa e dolor no mester cay mucho pisa pa e difunto. Despues
            no wordo perdi. Pero ora e famia tabata den contacto cu AZV nan a expresa  di yega bek mediconan na Aruba a pidi pa redobla e cantidad di morfina cu e
                                                                                    pashent tabata hayando. Esaki al contrario na loke e dokternan na Colombia a
                                                                                    explicitamente delinea na e famia– pa no hisa e nivel di morfina. Den consulta
                                                                                    cu e dokternan na Aruba, e rason pa esaki tabata segun e famia cu ta prefera cu
                                                                                    e ta ‘suf’ cu sufri dolor.
                                                                                    Pero e famia no tabata kier a bay di acuerdo cu esaki, pues a pidi pa baha e
                                                                                    morfina bek. Esaki a wordo nenga pasobra ‘segun protocol ta prefera pa tuma
                                                                                    e opcion aki AZV a conta nos’. Den e periodo cu tabata riba e dosis redobla
                                                                                    di morfina e famia a subraya cu te hasta na hospital tabata laga e cuminda pa e
                                                                                    difunto come riba mesa dilanti dje, mientras cu e ni por a move su curpa.

                                                                                    ‘No por trata caso personal a base di stipulacion general’
                                                                                    “Profesionalnan di cuido tin cu tin empatia. No por ta asina cu segun protocol
                                                                                    ta prefera pa laga hende muri mientras cu ta trata di cuido di salud di cada per-
                                                                                    sona. No por trata un caso personal a base di stipulacionnan general manera
                                                                                    protocol di un organisacion.”
                                                                                    E famia ta spera cu e sistema di cuido medico na Aruba lo tene mas cuenta cu
                                                                                    personanan pero tambe e famia di personanan ora di tuma decision cu lo por
                                                                                    afecta nan.

                                                                                    Tumando nota di e diferente casonan cu a surgi e ultimo añanan, e famia a
                                                                                    expresa cu ‘e ta dificil ora bo tin cu bringa cu un organisacion grandi pa por
                                                                                    haya un cuido adecua. Nos ta kere cu AZV mester por siña y cambia pa evita
                                                                                    e casonan aki’.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9