Page 11 - AHATA
P. 11
Diabierna, 30 Mei 2025 AWEMainta LOCAL 5
Populismo y democracia
Sintoma, causa of ambos?
E aumento di populismo den nacionnan democratico a lanta
un debate intenso entre teoristanan politico, formuladornan di
maneho, y ciudadanonan.
Populismo ta un reaccion riba e deficiencianan di democracia—
un sintoma di problemanan sistemico profundamente ancra? Of e
ta un forsa corrosivo cu activamente ta socava normanan y insti-
tucionnan democratico? E berdad por ta incomodamente entre
ambos.
Populismo, den su definicion mas amplio, ta posiciona "e pueblo"
contra un elite corupto.
E no ta inherentemente robes of drechi, tampoco e ta mara na un
plataforma di maneho specifico. Mas bien, su forsa ta den su reso- pendencia hudicial of di media. Esaki ta bisto den casonan manera
nancia emocional y simplicidad retorico: e ta priminti di restaura Hungria, unda e gobierno di Viktor Orbán a eroda normanan
poder na "e pueblo," hopi biaha pasando of desacreditando insti- democratico sistematicamente mientras cu e ta mantene legitim-
tucionnan intermediario manera media, jurisdiccionnan, of hasta idad electoral. E liña entre representa sentimento popular y mina
legislaturanan representativo. responsabilidad democratico ta peligrosamente fini.
Populismo como Sintoma Ademas, e antagonismo di populismo pa cu pluralismo ta presenta
Pa compronde populismo como un sintoma, mester examina e un desafio fundamental.
erosion di confiansa den institucionnan democratico. Desigualdad
economico, stancamento politico, y e percepcion cu partidonan Democracia no ta solamente basa riba regla di mayoria, sino riba
tradicional ta sirbi interesnan di elite a crea un tereno fertil pa proteccionnan pa derechonan di minoria, stabilidad institucional,
lidernan populista. y estado di derecho. E encuadre binario di populismo—pueblo
contra elite—ta mina e sutilidadnan democratico aki.
Den hopi democracia, votadornan ta sinti cu nan no ta wordo
scucha pa elitistanan tecnocratico of ta keda pega den siste- E ta hopi biaha exigi lealtad en bes di debate, y velocidad en bes
manan cu no ta logra progreso concreto. Movimentonan popu- di deliberacion.
lista ta gana forsa door di explota e insatisfaccion aki, ofreciendo
un sentido di bos, urgencia, y claridad moral cu politica conven- E Berdad Incomodo
cional hopi biaha ta falta. Asina, populismo ta un sintoma of un causa? Den hopi caso, e
ta ambos. E ta surgi for di disfuncion democratico y, si no wordo
Den e luz aki, populismo ta funciona como un barometro pa salud controla, e ta empeor'e.
democratico. Su aumento por indica un fracaso di un sistema pa
keda responsivo, inclusivo, of efectivo. For di e perspectiva aki, E naturalesa dual aki ta haci'e particularmente dificil pa confronta.
e cura no ta pa suprimi populismo, sino pa atende cu e kehonan Suprimimento ta risca martirisa figuranan populista; acomoda-
cu ta aliment'e—deslocacion economico, alienacion politico, y cion ta risca normalisa practicanan no liberal.
marginalisacion cultural percibi.
E caminda dilanti por ta den reanima institucionnan demo-
Populismo como Causa cratico—haciendo nan mas transparente, responsivo, y respon-
Sinembargo, populismo tambe por ta un causa di decadencia sabel—mientras cu ta nenga di duna tereno riba balornan
democratico. Unabes den poder, lidernan populista hopi biaha democratico-liberal basico.
ta desmantela controlnan y balansa bou pretexto di cumpli cu e
boluntad popular. Democracia mester evoluciona pa cumpli cu exigencianan di siglo
21, pero e no mester haci esey a costo di su principionan funda-
Nan ta deslegitima disidencia, concentra poder, y debilita inde- mental.

